Wycofanie oskarżenia z prokuratury• Data: 18-04-2024 • Autor: Radca prawny Marek Gola |
Pewna daleka znajoma pożyczyła ode mnie dużą sumę pieniędzy (50 000 zł). Przez długi czas nie miałem z nią kontaktu, więc złożyłem do prokuratury zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przywłaszczenia pieniędzy; sprawa jest w toku. Okazało się jednak, że brak kontaktu wynikał z poważnych problemów znajomej, a nie jej nieuczciwości. Teraz wszystko mi zrekompensowała, więc nie chcę jej pogrążać. Czy mogę wycofać oskarżenie? |
|
Złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przywłaszczenia
Poniższa odpowiedź została oparta na następujących faktach i ich prawnej ocenie. Z treści Pańskiego pytania wynika, że złożył Pan zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa z art. 284 K.k. Podejrzana nie jest dla Pana osobą najbliższą. W tej chwili doszedł Pan z nią jednak do porozumienia i chciałby wycofać oskarżenie. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że przestępstwo z art. 284 K.k. co do zasady ścigane jest z oskarżenia publicznego. Wyjątek ustawodawca wprowadził w odniesieniu do osób najbliższych w rozumieniu K.k. – w tym przypadku ściganie odbywa się na wniosek. Zgodnie z art. 284 § 4 K.k. jeżeli przywłaszczenie nastąpiło na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. W rozumieniu art. 115 § 11 K.k. osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu. Mając na uwadze treść Pańskich wskazań, trzeba stwierdzić, że Pańska znajoma nie jest dla Pana osobą najbliższą, a zatem z chwilą złożenia zawiadomienia o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa postępowanie karne toczy się z urzędu, a Pan co najwyżej może występować w charakterze pokrzywdzonego.
Inaczej sytuacja wyglądałaby, gdyby Pańska koleżanka była dla Pana osobą najbliższą. Wówczas zastosowanie znalazłby art. 12 K.p.k., zgodnie z którym w sprawach o przestępstwa ścigane na wniosek postępowanie z chwilą złożenia wniosku toczy się z urzędu. Organ ścigania poucza osobę uprawnioną do złożenia wniosku o przysługującym jej uprawnieniu. Cofnięcie wniosku w sprawie o przestępstwa ściganeW sprawach ściganych na wniosek istnieje bowiem możliwość cofnięcia wniosku. Wniosek może być cofnięty w postępowaniu przygotowawczym za zgodą prokuratora, a w postępowaniu sądowym za zgodą sądu – do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej, chyba że chodzi o przestępstwo gwałtu. Ponowne złożenie wniosku jest niedopuszczalne. W przedmiotowej sytuacji nie ma możliwości wycofania oskarżenia. Jedyne, co może Pan w chwili obecnej próbować zmienić, to treść dotychczas złożonych zeznań. Proszę jednak zauważyć, że organy ścigania mogą próbować pociągnąć Pana do odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Należy zwrócić uwagę na treść art. 233 § 1 K.k., zgodnie z którym kto składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Warunkowe umorzenie postępowania karnegoPróba zmiany dotychczasowych zeznań może skończyć się dla Pana niekorzystnie. Proponuję zatem spróbować powalczyć wraz z oskarżoną o tzw. złoty środek. Wskazuje Pan w treści pytania, że podejrzana zrekompensowała Panu owe 50 000 zł w inny sposób. W chwili obecnej – można powiedzieć – doszło do zadośćuczynienia. Mając na uwadze powyższe, zasadne jest zastanowienie się nad warunkowym umorzeniem postępowania karnego. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Naprawienie wyrządzonej szkody i uzgodnienie treści ugodyMimo iż w Pańskim przypadku mamy do czynienia z kwalifikacją czynu z art. 284 § 2 K.k. (ponieważ znajoma przywłaszczyła pieniądze, które Pan jej powierzył), istnieje możliwość uzgodnienia z Panem treści ugody. W wypadku, gdy pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, sprawca naprawił szkodę lub pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposób naprawienia szkody, warunkowe umorzenie może być zastosowane do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Zastosowanie znajdzie zatem przepis art. 66 § 3 K.k. Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 2 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia. Istota warunkowego umorzenia postępowania karnego polega bowiem na odstąpieniu przez sąd od skazania i orzeczenia kary wobec sprawcy uznanego za winnego popełnienia przestępstwa. Co oznacza warunkowe umorzenie postępowania karnego?Istotne z punktu widzenia Pańskiego pytania jest postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2004 r. (sygn. V KK 373/2003), w którym wyrażono pogląd, że „warunkowe umorzenie postępowania karnego oznacza definitywną rezygnację ze skazania i karania sprawcy określonego przestępstwa, jeżeli ten w oznaczonym okresie próby swoim zachowaniem, nie dał powodów do podjęcia przeciwko niemu postępowania karnego”. Przenosząc rozważania teoretyczne na grunt przedmiotowej sprawy, należy wskazać, że warunkowe umorzenie postępowania karnego nie jest równoznaczne z wyrokiem skazującym. Sąd warunkowo umarzając postępowanie karne, odstępuje od skazania i kary. Nie można tym samym mówić, że jest się prawomocnie skazanym, gdyż nie odpowiada to stanowi rzeczywistemu i prawdzie. Przy zastosowaniu tej instytucji Pana znajoma mogłaby oficjalnie oświadczać, że nie jest osobą karaną, ponieważ jak wskazano uprzednio, przy warunkowym umorzeniu postępowania sąd odstępuje od ukarania i skazania. Wniosek do prokuratury o warunkowe umorzenie postępowaniaWniosek o warunkowe umorzenie postępowania może złożyć prokuratura; może także to zrobić Pańska znajoma. W mojej ocenie, jako że w chwili obecnej prokuratura postawiła Pańskiej znajomej zarzuty, nie należy liczyć na zmianę stanowiska organu ścigania. Zmiana taka możliwa jest tylko i wyłącznie, jeśli Pańska znajoma by wskazała, że zadośćuczyniła na Pana rzecz, a Pan to zadośćuczynienie przyjął i nie domaga się ukarania. W sytuacji, gdyby organa ścigania nie zmieniły swojego stanowiska, Pańska znajoma może sama złożyć wniosek o warunkowe umorzenie postępowania karnego. Pragnę jednocześnie poinformować, że serwis ePorady24.pl świadczy także usługi w zakresie sporządzania pism procesowych (np. wniosku o warunkowe umorzenie postępowania karnego itp.), reprezentacji przedsądowej oraz sądowej. PrzykładySpór między sąsiadami Pani Ewa złożyła oskarżenie przeciwko swojemu sąsiadowi, panu Markowi, twierdząc, że ten bez jej zgody przyciął drzewa rosnące na granicy ich działek. Po złożeniu oskarżenia, pan Marek przedstawił dokumentację pokazującą, że przycięcie drzew było konieczne ze względów bezpieczeństwa i uzgodnione z lokalnymi władzami. Pani Ewa, zrozumiałszy sytuację, zdecydowała się wycofać oskarżenie, doceniając uczciwe intencje sąsiada.
Nieporozumienie biznesowe Firma X oskarżyła swojego długoletniego dostawcę o oszustwo finansowe po tym, jak odkryto braki w dostarczanych produktach. Po dokładniejszym dochodzeniu okazało się, że problem wynikał z błędu w magazynie dostawcy, a nie z nieuczciwych zamiarów. Firma X, po otrzymaniu pełnego odszkodowania i przeprosin od dostawcy, postanowiła wycofać oskarżenie, uznając to za najlepsze rozwiązanie dla dalszej współpracy.
Nieświadome naruszenie prawa Pan Jacek, właściciel małego sklepu, oskarżył jednego ze swoich pracowników o kradzież towarów. Oskarżenie było oparte na nagraniach z kamer, które sugerowały, że pracownik zabierał produkty. Po przesłuchaniu pracownika wyszło na jaw, że ten zabrał przedmioty myśląc, że są to odpady przeznaczone do utylizacji zgodnie z wewnętrznymi procedurami firmy. Pan Jacek, dostrzegając, że doszło do nieporozumienia, postanowił wycofać oskarżenie i przeprowadzić dodatkowe szkolenie dla pracowników na temat procedur. PodsumowanieOferta porad prawnychŹródła:1. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online O autorze: Radca prawny Marek Gola Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura. |
|
Zapytaj prawnika