Skazany nie naprawił szkody – co zrobić?

Niedopełnienie obowiązku naprawienia szkody i wykonanie kary uprzednio zawieszonej

Z uwagi na to, iż nie dysponuję uzasadnieniem wyroku, podam Pani prawdopodobne motywy, jakimi kierował się sąd okręgowy, uchylając wykonanie kary wcześniej zawieszonej.

Wykonanie kary uprzednio zawieszonej uregulowane jest w art. 75 Kodeksu karnego. Nakłada on na sąd obowiązek każdorazowego ustalania, czy niewywiązanie się z nałożonych obowiązków miało charakter „uchylania się”, a więc zostało zawinione przez osobę skazaną, czy też było następstwem okoliczności od niej niezależnych. Obowiązek ustalenia tego faktu nieodzownie wiąże się z powinnością wysłuchania takiej osoby, o czym stanowi art. 178 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego.

Przesłanki do wykonania wcześniej zawieszonej kary

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami dotyczącymi wykonania zawieszonej kary może być ono obligatoryjne lub fakultatywne. Zarządzenie obligatoryjne następuje wówczas, gdy sprawca w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności. Z kolei fakultatywne zarządzenie wykonania kary uzależnione jest od wystąpienia przynajmniej jednej z następujących przesłanek:

• sprawca w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy w tym czasie popełnił przestępstwo – inne niż to, za które go skazano;
• sprawca uchyla się od uiszczenia grzywny; konieczne jest tu ustalenie, czy sprawca miał obiektywną możliwość uiszczenia grzywny (choćby w części) – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 1980 r., V KRN 146/80, OSNKW 1980, nr 10-11, poz. 82;
• sprawca uchyla się od dozoru;
• sprawca uchyla się od wykonania nałożonego obowiązku lub orzeczonego środka karnego.

W opisanym przez Panią przypadku jest to fakultatywne – sąd może odwiesić wykonanie kary, ale nie musi.

Co więcej, sąd ma obowiązek zbadać, czy i dlaczego obowiązek nie został wykonany. W tym wypadku nie jest wystarczające stwierdzenie faktu niewykonania obowiązku lub środka karnego nałożonego (lub orzeczonego) przez sąd.

Niewykonanie obowiązku musi zachodzić w sytuacji, gdy sprawca miał obiektywną możliwość wykonania obowiązków lub orzeczonych środków karnych i z powodu ich niewykonania możemy postawić mu zarzut.

Podejmując decyzję w przedmiocie zarządzenia wykonania kary, sąd powinien rozważyć, w jakim stopniu niewykonanie nałożonych na sprawcę obowiązków lub środków karnych może mieć znaczenie dla oceny prognozy kryminologicznej, która była podstawą decyzji o warunkowym zawieszeniu jej wykonania.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 27 października 2005 r. (II AKzw 641/2005) w pojęciu „uchylać się” mieści się negatywny stosunek psychiczny skazanego do nałożonych obowiązków bądź dozoru, będący wyrazem jego złej woli, a sprawiający że mimo obiektywnej możliwości nie realizuje on obowiązków, gdyż nie chce tego, a więc postępuje tak z powodów przez siebie zawinionych (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 1980 r. V KRN 146/80 OSNKW 1980/10-11 poz. 82).

Jeśli oskarżony wykazał, iż czyni starania do spełnienia wyroku – poprzez uzyskanie kredytu – sąd mógł wziąć to pod uwagę i nie orzekać przymusu wykonania kary.

Jeśli w uzasadnieniu swojego postanowienia sąd dał czas do kwietnia – proszę jeszcze odczekać.

Jeśli suma jest orzeczona w wyroku, należy wystąpić o klauzulę wykonalności i udać się z takim wyrokiem do komornika, aby wszczął egzekucję.

Należy pamiętać, że wyrok wydany w sprawie karnej jest takim samym tytułem egzekucyjnym jak wyrok w sprawie cywilnej. Po zaopatrzeniu go w klauzulę wykonalności stanie się tytułem wykonawczym i może zostać skierowany do egzekucji komorniczej.