Wakacyjna praca w gospodarstwie rolnym a staż pracy

Praca w gospodarstwie rolnym a prawo do emerytury

Jak podaje art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W orzecznictwie sądowym utrwalił się pogląd, że okresy pracy domownika w gospodarstwie rolnym przed dniem 1 stycznia 1983 r. uwzględnia się przy ustalaniu uprawnień emerytalno-rentowych, gdy była ona wykonywana w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, czyli minimum 4 godziny dziennie.

Należy wskazać, że odnośnie wykonywania pracy jedynie w okresie wakacji znajdziemy dwie linie orzecznicze. W wyroku z dnia 13 stycznia 1998 r. (II UKN 433/97) Sąd Najwyższy stwierdził: „Pomoc w pracach przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego rodziców świadczona podczas wakacji przez dziecko uczęszczające do szkoły ponadpodstawowej nie jest pracą w gospodarstwie rolnym w rozumieniu art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.)”.

Czy praca wykonywana w okresie wakacji przez dziecko podlega zaliczeniu do okresu pracy?

Niemniej jednak późniejsze orzecznictwo sądowe uznało wręcz przeciwnie, tj. iż praca wykonywana w okresie wakacji przez dziecko powyżej 16 roku życia podlega zaliczeniu do okresu pracy.

Tak też stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 grudnia 2000 r. (II UKN 155/00): „Przy ustaleniu prawa do emerytury uwzględnia się okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, świadczonej przed dniem 1 stycznia 1983 r. w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy, także w czasie wakacji szkolnych (art. 10 ust. 3 w związku z art. 6 ust. 2 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.)”.

Tak samo orzekł Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 31 sierpnia 2006 r. (III AUa 397/06). Stwierdzono wówczas, że „jeżeli praca w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, świadczona była przed dniem 1 stycznia 1983 r. w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy, to przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się ten okres także, gdy przypadał w czasie wakacji szkolnych (art. 10 ust. 3 w związku z art. 6 ust. 2 lit. a ustawy o emeryturach i rentach)”.

Mając na uwadze aktualne orzecznictwo, należy stwierdzić, iż jeżeli pracował Pan w czasie wakacji w gospodarstwie ojca przed dniem 1 stycznia 1983 r. i po ukończeniu przez Pana 16 roku życia oraz pracę tę wykonywał Pan w wymiarze nie mniejszym niż 4 godziny dziennie, ZUS powinien zaliczyć to do okresu Pana pracy.