Urlopy macierzyńskie i wychowawcze a wyliczenie emerytury i kapitału początkowego

Urlop wychowawczy a data urodzenia

Przy ustalaniu uprawnień do emerytury oraz obliczaniu jej wysokości okres płatnego urlopu wychowawczego jest różnie traktowany w zależności od daty urodzenia. Przy naliczaniu emerytury dla urodzonych: przed 1 stycznia 1949 r. – za każdy rok okresu nieskładkowego (uwzględnionego w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych) emeryturę zwiększa się o 0,7% podstawy jej wymiaru, a urodzonych po 31 grudnia 1948 r. – przy obliczaniu wartości kapitału początkowego stosuje się przelicznik odpowiedni dla okresów składkowych, a więc po 1,3% podstawy wymiaru kapitału, a ponadto zaliczany jest w maksymalnym, określonym przez ustawodawcę wymiarze bez ograniczenia go do jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Kapitał początkowy – odtworzona kwota składek sprzed 1 stycznia 1999 r.

Kapitał początkowy to odtworzona kwota składek na ubezpieczenie emerytalne sprzed 1 stycznia 1999 r. Wcześniej ZUS nie był zobowiązany, by prowadzić indywidualne konta ubezpieczonych, więc ZUS nie może dziś sprawdzić, ile pieniędzy faktycznie za Panią wpłacono. Dlatego jeśli urodziła się Pani po 1948 r., obliczany będzie Pani wkład do systemu emerytalnego na podstawie Pani stażu pracy i zarobków w tamtym okresie. To istotne, ponieważ wysokość kapitału początkowego ma wpływ na wysokość Pani emerytury. Do ustalenia podstawy wymiaru Pani kapitału początkowego przyjmuje się osiągane przed 1999 r. wynagrodzenie (dochód), które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

Doliczane zasiłki chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze

Doliczone zostaną Pani też m.in. wypłacone kwoty wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy po 28 lutego 1995 r. na podstawie Kodeksu pracy (lub innych przepisów), zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego i wyrównawczego, świadczenia wyrównawczego lub dodatku wyrównawczego, świadczenia rehabilitacyjnego, rekompensaty z tytułu podwyżki cen artykułów żywnościowych wypłacane od 1 września 1981 r. do 30 czerwca 1987 r., wartość rekompensaty pieniężnej z tytułu zrekompensowania okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej, zasiłków dla bezrobotnych (zasiłków szkoleniowych lub stypendiów) bądź kwoty zasiłku wypłaconego za okres udokumentowanej niezdolności do pracy, zasiłków stałych z pomocy społecznej, od których opłacona została składka na ubezpieczenie społeczne.

ZUS przyjmuje kwotę minimalnego wynagrodzenia także za okresy, w których pobierała Pani wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy w czasie trwania stosunku pracy oraz świadczenia z ubezpieczenia społecznego, tj. zasiłki chorobowe, macierzyńskie, opiekuńcze. ZUS nie uwzględni minimalnego wynagrodzenia za okres, w którym korzystała Pani z urlopu bezpłatnego.

Urlop wychowawczy przed i po 1999 r.

Po zmianie przepisów dotyczących okresów składkowych i nieskładkowych, która miała miejsce w 1999 roku, urlop wychowawczy zaliczany jest do okresu składkowego i wlicza się do emerytury, ale wtedy, jeśli przebywała na nim Pani od 31 grudnia 1998 r. Urlop wychowawczy przed 1999 nie jest wliczany do okresu składkowego.

Wśród okresów składkowych zostały wymienione m.in. okresy ubezpieczenia. Należy do nich zaliczyć m.in. okresy przebywania pracownika na urlopie wychowawczym, przypadające po 31 grudnia 1998 r. Od 1 stycznia 1999 r. istnieje bowiem obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za pracowników przebywających na urlopie wychowawczym, którzy nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych. Składki tych osób finansuje w całości budżet państwa, a opłaca ZUS. Natomiast okresy przebywania na urlopie wychowawczym, które miały miejsce przed 1 stycznia 1999 r., są okresami nieskładkowymi. Od kwot tego zasiłku nie były bowiem odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne. Od zasiłków macierzyńskich odprowadzono składki. Te okresy są brane pod uwagę przy obliczaniu podstawy wymiaru świadczenia.

Okresy składkowe

Natomiast za okresy składkowe uważa się przypadające przed 15 listopada 1991 r. następujące okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na to ubezpieczenie od pracy na obszarze państwa polskiego – w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy albo rentę chorobową.

Urlopy macierzyńskie w wymienionych przez Panią latach są okresami składkowymi, urlopy wychowawcze nie są. Byłyby, gdyby były to urlopy wychowawcze po 31 grudnia 1998 r.