Sąsiedzi nie zgadzają się na ustanowienie drogi koniecznej• Opublikowano: 30-06-2017 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion |
|
Przed 40 laty został wydany akt własności ziemi na działkę bez drogi dojazdowej. Sąsiedzi nie zgadzają się na ustanowienie drogi koniecznej. Czy można zaskarżyć akt własności z wadą prawną i żądać wpisania drogi do KW? |
Fot. Fotolia |
Uwłaszczenie na podstawie ustawy z dnia 26 października 1971 r.Akt własności ziemi jest decyzją administracyjną. Ostateczne decyzje administracyjne, wydane przez właściwe organy i w zakresie ich działania, stwarzają stany prawne, które należy uwzględniać, rozstrzygając sprawy cywilne.
Uwłaszczenie na podstawie ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych było automatyczne z mocy samego prawa. Właścicielami stali się, zgodnie z art. 1 tej ustawy, rolnicy, którzy byli samoistnymi posiadaczami gruntów rolniczych w dniu jej wejścia w życie, czyli 4 listopada 1971 r. Obecnie nie można dopuścić do zmiany rozumienia pojęcia rolnika, ukształtowanego i stosowanego w całym okresie wykonywania tejże ustawy.
Orzeczenie sądu wydane na podstawie ustawy z 1971 r. ma charakter deklaratoryjny, tj. potwierdza nabycie własności, jakie nastąpiło automatycznie 4 listopada 1971 r.
Jak Pani widzi – w toku uwłaszczania nie było istotne, czy nieruchomość posiada drogę dojazdową, czy nie. Liczył się stan posiadania nieruchomości rolnych. Ustanowienie służebności drogi mimo sprzeciwu sąsiadaSąsiedzi nie muszą wyrażać zgody na ustanowienie służebności. Można to zrobić sądownie, jeśli nie ma innej drogi dojazdowej do działki – poprzez ustanowienie służebności drogi koniecznej.
Służebność ta uregulowana jest w art. 145 Kodeksu cywilnego znajdującym się wśród przepisów o tzw. prawie sąsiedzkim. Służebność drogi koniecznej może być ustanowiona na rzecz nieruchomości, która:
Jak nakazuje art. 145 § 2 zdanie pierwsze, przeprowadzenie drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Oznacza to np., że w zasadzie wykluczone jest przeprowadzenie drogi koniecznej przez siedlisko nieruchomości obciążonej (zobacz postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 13 lutego 1985 r.; sygn. akt III CRN 311/84; LexPolonica nr 350724). Z kolei § 3 wspomnianego przepisu wymaga, by przeprowadzenie drogi koniecznej uwzględniało interes społeczno-gospodarczy. Z treści art. 145 Kodeksu cywilnego wynika, że ustanowienie służebności drogi koniecznej może nastąpić nie tylko wtedy, gdy nieruchomość w ogóle nie ma dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, ale także, gdy dostęp co prawda istnieje, tyle że jest „nieodpowiedni”. Kryterium „odpowiedniości” jest niewątpliwie nieostre i wymaga konkretyzacji w rozważanych stanach faktycznych. Najogólniej powiedzieć można, iż dostęp uznany zostanie za nieodpowiedni, jeśli nie da się z niego korzystać tak, by możliwe było użytkowanie nieruchomości zgodnie z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (zobacz art. 140 kodeksu cywilnego). Przykładem może być np. sytuacja, gdy przejazd drogą, do której istnieje dostęp, przez znaczną część roku jest utrudniony lub niemożliwy ze względu na jej zły stan techniczny (zobacz uchwałę Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 14 sierpnia 1985 r.; sygn. akt III CZP 44/85; OSNCP 1986 r., nr 7–8, poz. 106) lub gdy wyjazd z nieruchomości przylegającej do drogi publicznej stwarza niebezpieczeństwo dla właściciela tej nieruchomości, jak i innych uczestników ruchu drogowego (zobacz postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 7 lipca 1999 r.; sygn. akt II CKN 786/98; OSNC 2000 r., nr 2, poz. 34).
Jednak przed podjęciem decyzji o kierowaniu sprawy do sądu, należałoby przejrzeć mapę, aby sprawdzić czy faktycznie innej możliwości nie ma. Potem ewentualnie podejmować kroki prawne. Nie wiem, jakie jest położenie działki, jaki dostęp do drogi publicznej. PrzykładyAnna odziedziczyła działkę po dziadkach. Przez lata dojeżdżała do niej drogą przez pole sąsiada, nieformalnie, za jego zgodą. Gdy postanowiła wybudować dom, sąsiad odmówił dalszego korzystania z gruntu. Nie było innej realnej możliwości dojazdu, więc Anna złożyła do sądu wniosek o ustanowienie drogi koniecznej – i wygrała sprawę.
Pan Marek kupił ziemię rolną z myślą o przyszłej budowie. Na mapie geodezyjnej widniała ścieżka, ale w rzeczywistości była zarośnięta i nieprzejezdna. Właściciele okolicznych działek nie zgodzili się na ustanowienie drogi. Sąd, po przeprowadzeniu oględzin, orzekł, że dostęp do działki jest „nieodpowiedni” i ustanowił służebność przejazdu przez najbardziej optymalną trasę.
Rodzina Kowalskich od pokoleń uprawiała ziemię bez formalnego dojazdu. W 1974 r. otrzymali akt własności ziemi. Gdy po latach ich wnuczka chciała zbudować dom, okazało się, że formalnie działka nie ma żadnego dostępu do drogi publicznej. W sądzie sąsiedzi argumentowali, że nie mogą być zmuszeni do oddania części swojego gruntu. Jednak sąd uznał, że uwłaszczenie nie wymagało istnienia drogi, a obecnie dostęp musi być zapewniony zgodnie z art. 145 k.c. PodsumowanieBrak formalnego dostępu do drogi publicznej nie przekreśla możliwości korzystania z działki ani nie unieważnia aktu własności ziemi, nawet jeśli został on wydany przed laty w ramach uwłaszczenia. W takich przypadkach właściciel nieruchomości może dochodzić ustanowienia służebności drogi koniecznej na drodze sądowej, nawet mimo sprzeciwu sąsiadów. Kluczowe jest wykazanie, że dostęp do działki jest nieodpowiedni lub całkowicie go brakuje, a proponowana trasa drogi stanowi najmniejsze możliwe obciążenie dla gruntów sąsiednich. Oferta porad prawnychJeśli znajdujesz się w podobnej sytuacji i potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie drogi koniecznej, skorzystaj z naszej porady online. Przeanalizujemy Twoją sytuację, wyjaśnimy możliwe rozwiązania i pomożemy przygotować odpowiednie pismo lub wniosek do sądu. Szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Źródła:1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online 
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm. |
|
prawnicy z dużym doświadczeniem.
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Prawo do opieki na seniorem a prawo do domu, kto ma jakie prawa?
Jak zabezpieczyć prawo do mieszkania po śmierci partnerki, sprawdzone rozwiązania
Ustanowienie służebności drogowej, jak skutecznie zabezpieczyć dostęp do działek?
Darowizna mieszkania ze służebnością i konflikt ze służebnikiem, co zrobić?
Urządzenia przesyłowe na mojej działce, jakie mam prawa jako właściciel nieruchomości?
Umowa dożywocia a prawo do nieruchomości, co wolno właścicielowi?
Doprowadzenie mediów przez drogę konieczną
Dwoje obdarowanych, a matką opiekuje się tylko jedno z dzieci, jak to zmienić?
Ojciec wprowadził się z nową żoną do nieruchomości którą przepisał za dożywocie, co zrobić?
Cofnięcie darowizny za dożywocie z powodu niewdzięczności obdarowanej
