Odbiór zaświadczenia o przygotowaniu pedagogicznym z uczelni

Warunki uprawniające do zajęcia stanowiska nauczyciela

Odpowiadając na Pana pytanie należy sięgnąć do przepisów ustawy Karta Nauczyciela oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli z dnia 1 sierpnia 2017 r.

Zgodnie z art. 9 Karty Nauczyciela „stanowisko nauczyciela może zajmować osoba, która:

1) posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje;

2) przestrzega podstawowych zasad moralnych;

3) spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu”.

Warunek posiadania wyższego wykształcenia należy rozumieć jako wymóg ukończenia studiów wyższych (magisterskich lub studiów pierwszego stopnia); dokumentem potwierdzającym ukończenie studiów jest dyplom ukończenia studiów.

Wymóg odpowiedniego przygotowania pedagogicznego

KN zawiera wymóg odpowiedniego przygotowania pedagogicznego, nie definiując jednocześnie, jak należy rozumieć to pojęcie. Szczegółową definicję przygotowania pedagogicznego zawiera natomiast § 2 pkt 2 rozporządzenia. Przygotowanie pedagogiczne określone jest jako nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz pozytywnie ocenioną praktyką pedagogiczną – w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin, zaś w przypadku nauczycieli praktycznej nauki zawodu niezbędny wymiar zajęć z zakresu przygotowania pedagogicznego wynosi nie mniej niż 150 godzin.

O posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom ukończenia studiów lub inny dokument wydany przez uczelnię, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli lub świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego, przez który należy rozumieć kurs kwalifikacyjny z zakresu określonego przedmiotu, prowadzonych zajęć lub przygotowania pedagogicznego, organizowany zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli, którego ukończenie umożliwia nauczycielowi posiadającemu poziom wykształcenia wymagany od nauczycieli danego typu szkoły lub placówki uzyskanie kwalifikacji do nauczania przedmiotu, prowadzenia zajęć lub przygotowania pedagogiczne.

Konieczność posiadania „odpowiedniego przygotowania pedagogicznego" musi być powiązane z powiązane z kierunkiem (specjalnością) kształcenia.

Przygotowanie pedagogiczno-metodyczne w zakresie nauczania języka obcego

W przypadku nauczyciela języka obcego konieczne jest odpowiednie przygotowanie pedagogiczno-metodyczne właśnie w zakresie nauczania danego języka obcego, obejmujące nie tylko metodykę nauczania tego języka, lecz także wiedzę z zakresu historii i geografii, kultury i literatury przedmiotowego obszaru językowego, gramatykę pedagogiczną oraz psychologię i pedagogikę. Odpowiednią wiedzę w tym zakresie (oczywiście oprócz ukończenia studiów w zakresie odpowiedniej filologii obcej) zapewnia ukończenie kursu pedagogiczno-metodycznego dla nauczycieli danego języka lub odpowiednich studiów podyplomowych (zob. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 14 marca 2006 r., sygn. akt IV SA/Wr 67/05, LEX nr 887264; wyrok NSA z dnia 20 kwietnia 2007 r., sygn. akt I OSK 1032/06, CBOSA; wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 450/12, LEX nr 1260416).

Zaświadczenie o posiadaniu przygotowania pedagogicznego

O posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom ukończenia studiów lub inny dokument wydany przez uczelnię. Nauczyciel stażysta, składając wniosek o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela kontraktowego wraz z dokumentacją, winien dołączyć wspomniane zaświadczenie uczelni o nabyciu uprawnień pedagogicznych.

Ani KN, ani też przepisy rozporządzenia nie nakładają na osobę obowiązku ukończenia studiów doktoranckich. O tym, czy dana osoba posiada przygotowanie pedagogiczne, świadcz toy, czy są spełnione jego warunki, a należą do nich zakres tematyczny, liczba godzin, powiązanie z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz pozytywnie oceniona praktyka pedagogiczna. Nawiązując do art. 9 KN, określającym przesłanki do zajmowania stanowiska nauczyciela oraz odnosząc to do § 2 pkt 2 rozporządzenia, które dopuszcza możliwość potwierdzenia posiadania przygotowania zawodowego także innym dokumentem wydanym przez uczelnię, w moim przekonaniu nie ma podstaw do tego, aby uczelnia odmówiła wydania zaświadczenia, jeżeli spełnia Pan wymagania zakreślone definicją przygotowania zawodowego. Jest to tym bardziej uzasadnione, gdyż użyte w pkt 2 stwierdzenie „dyplom ukończenia studiów lub inny dokument” dopuszcza sytuację, że osoba, która odbyła przygotowanie zawodowe wcale nie musi być absolwentem uczelni, i może to znaleźć potwierdzenie w wydanym przez uczelnię zaświadczeniu. Powinien Pan zwrócić się pisemnie do uczelni o wydanie zaświadczenia. 

Na marginesie należy wspomnieć, iż z osobą rozpoczynającą pracę w szkole i legitymującą się wymaganym poziomem wykształcenia, lecz nieposiadającą przygotowania pedagogicznego, dopuszczalne jest nawiązanie stosunku pracy, o ile osoba ta zobowiąże się do uzyskania przygotowania pedagogicznego w trakcie odbywania stażu. Stanowi o tym art. 10 ust. 3 KN. W przypadku gdy nauczyciel w ciągu pierwszego roku pracy w szkole nie uzyska przygotowania pedagogicznego z przyczyn od niego niezależnych, z nauczycielem może być zawarta umowa o pracę na kolejny jeden rok szkolny. Staż wymagany do ubiegania się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego przedłuża się do czasu uzyskania przygotowania pedagogicznego.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19
2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 14 marca 2006 r., sygn. akt IV SA/Wr 67/05
3. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 kwietnia 2007 r., sygn. akt I OSK 1032/06
4. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 450/12