Niepełnosprawność pracownika i problem z zakresem obowiązków pozostałych zatrudnionych

Ulgi w pracy dla pracownika z niepełnosprawnością

Przystępując do odpowiedzi na zadanie przez Panią pytanie, wskazać trzeba, że pracodawca ma w tym wypadku dużo racji. Osoba z niepełnosprawnością z punktu widzenia prawa pracy korzysta z wielu ulg. Te „przywileje” względem pełnosprawnego pracownika określa przede wszystkim ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz. U. 2021, poz. 573; zwana dalej „u.r.z.”).

Osoba niepełnosprawna ma m.in. krótszy czas pracy, korzysta z dłuższych przerw, dodatkowego urlopu etc. (art. 15 i n. u.r.z.). Pracodawca nie ma wyjścia i musi się do tych uprawnień pracownika niepełnosprawnego stosować.

Zakres obowiązków pracownika

Z drugiej strony, jeżeli czynności dokonywane „w zastępstwie” osoby niepełnosprawnej mieszczą się w zakresie Pani wykazu obowiązków lub w zakresie Pani umowy o pracę, to pracodawca może Pani polecić wykonywanie takich czynności.

Zgodnie bowiem z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. 2020, poz. 1320; dalej „K.p.”) – to pracodawca kieruje wykonywaną przez pracownika pracą.

„Art. 22. § 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.”

Z drugiej strony pracodawca może Pani wydawać polecenia służbowe dotyczące wykonywanej pracy. Może to dotyczyć także wykonywania pracy w czasie nieobecności innego pracownika (art. 100 § 1 K.p.).

Art. 100. § 1. Pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

§ 2. Pracownik jest obowiązany w szczególności:

1) przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy;

2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku;

3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych;

4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę;

5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach;

6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.”

Godziny nadliczbowe, właściwa organizacja pracy

Zatem z tego punktu widzenia wszystko jest zgodne z prawem. Gdyby jednak ze względu na te dodatkowe czynności powstały po Pani stronie godziny ponadwymiarowe, to powinny być one rozliczone. Niemniej jednak z Pani relacji nie wynika, żeby z tego powodu powstawały nadgodziny.

Oczywiście pracodawca mógłby zatrudnić dodatkową osobę, żeby zrównoważyć Państwa obowiązki. Niemniej jednak są to już kwestie pozaprawne, bardziej ekonomiczno-biznesowe i pozostają w wyłącznej gestii pracodawcy.