Dziadkowie jako opiekunowie prawni wnuka• Opublikowano: 02-08-2022 • Autor: Adwokat Katarzyna Bereda |
|
Sprawa dotyczy objęcia przez dziadków prawnej opieki nad wnukiem. Nasza córka urodziła syna półtora roku temu, Jest samotną matką, ojciec dziecka ma ograniczone prawa i ustalone widzenia 4 razy w miesiącu. W praktyce ojciec zabiera dziecko raz w miesiącu na kilka godzin, czasami zdarza się częściej, ale sporadycznie. Córka zostawia nam (dziadkom) dziecko do opieki. Ale zdarzają się sytuacje, że ta opieka się przedłuża. Na przykład w wakacje trwało to 1,5 miesiąca, w grudniu 4 tygodnie. Teraz też opiekujemy się wnukiem od kilku dni. W tych dłuższych okresach i teraz córka nie odbiera od nas telefonu, nie odpisuje na e-maile, nie reaguje, nie mamy z nią kontaktu. Co zrobić w takiej sytuacji, zgłosić to na policję? Rozważamy podjęcie się stałej opieki nad wnukiem. Nie wiem, czy możemy wystąpić do sądu, jeśli jest ojciec dziecka na miejscu. Jaka byłaby podstawa do wystąpienia do sądu o prawną opiekę nad wnukiem przez dziadków. Chcielibyśmy mieć jasną sytuację, być opiekunem prawnym dziecka i nie martwić się, czy córka wróci, czy nie. Co zrobić aktualnie? Córka ma 20 lat, otrzymuje alimenty 500 zł i zasiłek 500 plus, poza tym jest na naszym utrzymaniu. Nie pracuje i nie uczy się. |
|
Wniosek o ustanowienie rodziny zastępczej dla wnukaNajlepszym rozwiązaniem byłoby złożenie przez Państwa wniosku o ustanowienie Państwa rodziną zastępczą dla wnuka. Jeżeli ojciec ma ograniczone prawa rodzicielskie, to wpływa na Państwa korzyść i nie ma znaczenia w sprawie. Muszą jednak Państwo w sądzie wykazać, iż córka oraz nie interesuje się dzieckiem i podrzuca je Państwu na dłuższe okresy. Zasadne jest bowiem wskazanie sądowi, że dochodzi z ich strony do zaniedbań w opiece i to Państwo dają gwarancję należytej opieki. Władza rodzicielskaZgodnie bowiem z treścią art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Rodzice powinni władzę rodzicielską sprawować w taki sposób, aby wszystkie ich poczynania odpowiadały interesom dziecka”.
Wypowiadając tę myśl, art. 95 § 3 odwołuje się do dwu wskazań, nakazuje bowiem wykonywać władzę rodzicielską tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny (tak np. J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, Warszawa 2016, s. 525). W istocie jednak jest to wskazanie jednolite, w pełni harmonijne, właściwie bowiem rozumiany interes dziecka jest zawsze zbieżny z interesem ogólnospołecznym. W doktrynie zasada dobra dziecka jest zaliczana do kategorii klauzul generalnych (por. Szer, Prawo rodzinne, s. 263).
Z uwagi na powyższe w ramach posiadanego uprawnienia w przedmiocie władzy rodzicielskiej rodzic może wykonywać wszelkie czynności zmierzające do zachowania władzy rodzicielskiej, a także wykonywać czynności zmierzające do zachowania interesów dziecka.
Zgodnie z treścią art. 109 § 1 i 2 pkt 5 „jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia”. Na mocy § 2 „sąd opiekuńczy może w szczególności: zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej”. Uregulowanie sytuacji prawnej dzieckaDlatego tez, w przypadku chęci z Państwa strony uregulowania sytuacji prawnej dziecka, winni Państwo skierować do sądu rejonowego miejsca zamieszkania dziecka wydział rodzinny, wniosek o ustanowienie Państwa rodziną zastępcza dla wnuka. Należy jednak wykazać zaniedbania zarówno ze strony matki, jak i ojca. Nie znam dokładnie Państwa sytuacji, ale może się tak zdarzyć, iż po wytoczeniu postępowania ojciec stanie się bardziej aktywny i złoży wniosek o ustaleniu miejsca pobytu dziecka przy nim – dlatego powinniście Państwo rozważyć podjęcie tego kroku. PrzykładyPani Maria i pan Jan od kilkunastu miesięcy niemal codziennie opiekują się swoim wnukiem, ponieważ ich córka – samotna matka – coraz częściej znika bez uprzedzenia. W czasie wakacji zostawiła dziecko pod ich opieką na półtora miesiąca, nie odbierając telefonu i nie informując, kiedy wróci. Gdy sytuacja powtórzyła się w grudniu i wnuk spędził z nimi cały miesiąc, zaczęli szukać rozwiązania prawnego, które zapewniłoby dziecku stabilność i bezpieczeństwo, a im – jasne ramy działania.
Państwo Kowalscy regularnie opiekowali się dwuletnią wnuczką, ponieważ ich córka nie była w stanie zapewnić dziecku stałej opieki. Chociaż biologiczny ojciec formalnie posiadał ograniczone prawa rodzicielskie, w praktyce kontaktował się z dzieckiem sporadycznie. Gdy córka przestała się pojawiać i przez ponad miesiąc nie utrzymywała kontaktu, Kowalscy postanowili złożyć wniosek do sądu o ustanowienie ich rodziną zastępczą. Dzięki temu mogli zapewnić wnuczce opiekę prawną i poczucie bezpieczeństwa.
Pan Andrzej, emeryt, przez większość roku opiekował się swoim wnukiem, którego matka – jego córka – porzucała na tygodnie bez wyjaśnienia. Nie miała pracy, nie kontynuowała nauki, a wszystkie świadczenia, które pobierała na dziecko, trafiały do niej mimo braku zainteresowania losem syna. Gdy po raz kolejny zostawiła dziecko na nieokreślony czas, pan Andrzej zdecydował się zgłosić sytuację do sądu rodzinnego, chcąc stać się prawnym opiekunem dziecka. Wskazał, że dobro dziecka jest zagrożone i to on zapewnia mu codzienną opiekę i stabilizację. PodsumowanieSytuacja, w której dziadkowie faktycznie przejmują opiekę nad wnukiem, podczas gdy rodzice – zwłaszcza samotna matka – nie wywiązują się z obowiązków wychowawczych, wymaga uregulowania prawnego. Gdy dobro dziecka jest zagrożone, a opieka ze strony dziadków jest trwała i odpowiedzialna, sąd może powierzyć im funkcję rodziny zastępczej. Daje to nie tylko poczucie bezpieczeństwa dziecku, ale też pozwala dziadkom działać w pełni legalnie w jego imieniu. Kluczowe jest udokumentowanie zaniedbań ze strony rodziców oraz wykazanie, że to dziadkowie zapewniają dziecku opiekę i stabilność na co dzień. Oferta porad prawnychJeśli znajdujesz się w podobnej sytuacji i potrzebujesz pomocy prawnej, skorzystaj z naszej oferty porad online. Udzielamy szybkich i rzetelnych konsultacji prawnych w sprawach rodzinnych, pomagamy w przygotowaniu wniosków do sądu oraz doradzamy, jak najlepiej chronić dobro dziecka. Skontaktuj się z nami, aby omówić swoją sytuację i uzyskać konkretne wskazówki dopasowane do Twojego przypadku. Źródła:1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online 
O autorze: Adwokat Katarzyna Bereda Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego. |
|
prawnicy z dużym doświadczeniem.
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Macocha a dziedziczenie, kto jest wstępnym według prawa polskiego?
Przysposobienie osoby dorosłej, czy polski sąd może je uznać?
Przysposobienie dziecka a alimenty: czy biologiczny ojciec nadal musi płacić?
Ojczym a opieka nad dzieckiem - co zrobić po śmierci żony?
Czy opiekun prawny też opłaca DPS? Uwzględnienie kryterium dochodowego
Konsekwencje prawne adopcji dziecka partnerki
Dziadkowie jako opiekunowie prawni wnuka
Przysposobienie dziecka, które nie ma podanego ojca
Adopcja wnuczki przez babcię
Skutki przysposobienia dziecka
