Czy pracodawca musi respektować zalecenia lekarza, u którego leczy się pracownik?

Osoby podlegające wstępnym badaniom lekarskim

Zgodnie z art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j.t. Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) – wstępnym badaniom lekarskim podlegają:

1) osoby przyjmowane do pracy;

2) pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Badaniom wstępnym nie podlegają jednak osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Kiedy pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim?

Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.

Badania wstępne są adresowane do dwóch rodzajów podmiotów, a mianowicie do osób przyjmowanych do pracy oraz do już zatrudnionych pracowników młodocianych. Ustawodawca dopuszcza odstąpienie od obowiązku wykonywania badań wstępnych wobec osób przyjmowanych do pracy wtedy, gdy następuje ponowne przyjęcie do pracy (tzn. ponowne zatrudnienie) u danego (tzn. tego samego) pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy (tzn. warunkach dotyczących bhp) na podstawie kolejnej umowy o pracę (tzn. niezależnie od rodzaju tej umowy z wyłączeniem jednak innych podstaw zatrudnienia pracowniczego) zawartej w ciągu 30 dni po ustaniu poprzedniej umowy, o ile – dodajmy – zachowuje aktualność orzeczenie lekarskie wydane po wykonaniu badania profilaktycznego w czasie trwania poprzedniej umowy o pracę.

Wstępne badania lekarskie dla pracowników już zatrudnionych

Badaniom wstępnym muszą być poddawani już zatrudnieni pracownicy dorośli, jeżeli są przenoszeni w trakcie trwania zatrudnienia na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe lub warunki uciążliwe (tzn. inne od dotychczasowych) oraz już zatrudnieni pracownicy młodociani w razie przenoszenia ich na każde inne od dotychczasowego stanowisko pracy, choćby nie wiązało się z czynnikami szkodliwymi lub warunkami uciążliwymi.

Częstotliwość badań okresowych pracownika

Badaniom okresowym podlega każdy pracownik niezależnie od rodzaju wykonywanej pracy i warunków pracy. Pozostaje natomiast do rozstrzygnięcia istotna kwestia częstotliwości tych badań. Z rozporządzenia w sprawie badań profilaktycznych wynika, że zakres i częstotliwość badań profilaktycznych określają wskazówki metodyczne. Z treści rozporządzenia i wskazówek metodycznych wynika, że, co do zasady, częstotliwość badań okresowych ustala lekarz profilaktyk, biorąc pod uwagę rodzaj i warunki wykonywanej pracy oraz stan zdrowia pracownika. Należy jednak stwierdzić, że przed nadejściem terminu badania okresowego ustalonego przez lekarza, pracodawca ma zawsze prawo wystawić pracownikowi skierowanie na badanie profilaktyczne (okresowe), a pracownik ma obowiązek poddać się takiemu badaniu.

Podsumowując – jeśli pracownik przyniósł zaświadczenie od lekarza, który nie jest lekarzem medycyny pracy i nie przeprowadzał badań kontrolnych, a jest jedynie lekarzem, u którego pracownik się leczy – pracodawca nie jest takim orzeczeniem związany. Jeśli przenosi pracownika na stanowisko, na którym występują inne czynniki szkodliwe niż dotychczas, to pracodawca wysyła pracownika na badania wstępne.

Jednak w przypadku gdy pracownik ma zostać przeniesiony na stanowisko, na którym wymagane jest dźwiganie większych ciężarów, to pracodawca powinien przeniesienia dokonać, stosując wypowiedzenie zmieniające, albo przenieść pracownika na maksymalnie 3 miesiące w roku na podstawie art. 42 § 4 K.p.