Zakaz wjazdu do Niemiec

Wpływ wydanego zakazu wjazdu na terytorium Niemiec na możliwość wjazdu do pozostałych państw członkowskich Unii Europejskiej

Zadane przez Pana pytanie dotyczy oddziaływania wydanego wobec Pana zakazu wjazdu na terytorium Niemiec na możliwość wjazdu do pozostałych państw członkowskich Unii Europejskiej oraz należących do obszaru Schengen, a także do państw trzecich, a także usunięcia wzmianki z rejestrów o wydaniu wobec Pana zakazu.

W pierwszej kolejności pragnę wskazać, że SIS, czyli System Informacyjny Schengen oraz Centralny Rejestr Cudzoziemców (niem. Ausländerzentralregister – AZR) to dwa różne systemy. SIS jest systemem transgranicznym, a AZR jest niemieckim systemem wewnętrznym.

Jeżeli został Pan ukarany w 2000 r., a więc w czasie, gdy Polska nie była członkiem Unii Europejskiej, potraktowano Pana jak obywatela państwa trzeciego, a więc nie należącego do Unii Europejskiej (cudzoziemca). Przepisy dotyczące obywateli państw trzecich są bardziej restrykcyjne niż przepisy dotyczące obywateli państw Unii. Zgodnie z niemiecką ustawą o swobodzie przemieszczania się obywateli Unii Europejskiej z 30 lipca 2004 r. (Gesetz über die allgemeine Freizügigkeit von Unionsbürgern; Freizügigkeitsgesetz/EU – FreizügG/EU) obywatelowi UE można odmówić wjazdu na terytorium Niemiec, jeżeli są podstawy naruszenia porządku publicznego, bezpieczeństwa albo zdrowia (stanowi tak § 6 tego aktu prawnego). Co ważne, z ustawy wynika wprost, że nawet skazanie za przestępstwo nie wystarczy, żeby uzasadnić odmowę wjazdu (§ 6 ust. 2). W takim przypadku można jedynie umieścić wzmiankę o skazaniu w niemieckim rejestrze karnym. Z tego, co Pan napisał, wynika, został Pan ukarany za wykroczenie, a nie przestępstwo, co nie zmienia faktu, że skazanie nie stanowi podstawy do stosowania zakazu wjazdu do Niemiec wobec Pana jako obywatela Unii.

Co do zasady, po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej wpisy w AZR powinny zostać wykreślone, tak by pozostały jedynie te dotyczące rażącego naruszenia prawa. Ukaranie Pana grzywną w kwocie 350 euro za pracę „na czarno” trudno zakwalifikować jako ciężkie naruszenie prawa.

Wniosek o wykreślenie z niemieckiego rejestru karnego

Niezależnie od uiszczenia grzywny, która po tylu lata prawdopodobnie uległa przedawnieniu (nie przesłał Pan dokumentacji w sprawie skazania, ale i tak okres trzynastu lat znacznie przewyższa okres przedawnienia w przypadku skazania za wykroczenie w Niemczech) należy złożyć wniosek o wykreślenie Pana z rejestru.

Należy podkreślić, że konwencja wykonawcza do układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 roku przewiduje możliwość przeniesienia wpisów z systemów krajowych (AZR) do SIS, ale dotyczy to wpisów dotyczących cudzoziemców, a zgodnie z art. 1 powyższej konwencji „cudzoziemiec” to każda osoba inna niż obywatel Państwa Członkowskiego Wspólnot Europejskich. „Cudzoziemiec, wobec którego dokonano wpisu do celów odmowy wjazdu” oznacza cudzoziemca, wobec którego dokonano wpisu do Systemu Informacyjnego Schengen zgodnie z art. 96, w celu odmowy tej osobie wjazdu. Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej wpisy dotyczące obywateli Unii nie powinny trafić do SIS.

Oto dokładne brzmienie art. 96:

„1. Dane dotyczące cudzoziemców, w przypadku których został wprowadzony wpis do celów odmowy wjazdu, zostanie wprowadzony na podstawie krajowego wpisu wynikającego z decyzji podjętych przez właściwe organy administracyjne lub sądy zgodnie z zasadami proceduralnymi ustanowionymi przez prawo krajowe.

2. Decyzje mogą być uzasadniane zagrożeniem dla porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub bezpieczeństwa narodowego, jakie może stwarzać obecność cudzoziemca na terytorium państwowym. Sytuacja ta może mieć miejsce w szczególności w przypadku:

a) cudzoziemca, który został skazany za przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności powyżej roku;

b) cudzoziemca, w odniesieniu do którego istnieją poważne podstawy, aby przypuszczać, że popełnił poważne przestępstwa, w tym przestępstwa określone w artykule 71, lub w odniesieniu do którego istnieje wyraźny dowód zamiaru popełnienia takich przestępstw na terytorium Umawiającej się Strony.

3. Decyzje mogą być również oparte na fakcie, że cudzoziemiec został poddany środkom, obejmującym deportację, odmowę wjazdu lub usunięcie, które nie zostały unieważnione lub zawieszone, w tym zakaz wjazdu lub, tam gdzie to stosowne, zakaz pobytu, z uwagi na niespełnianie przepisów dotyczących wjazdu lub pobytu cudzoziemców”.

Zakaz wjazdu do Niemiec a poruszanie się w strefie Schengen

Zautomatyzowany dostęp do bazy AZR mają zarówno Zoll, jak i Policja. Dane z rejestru mogą być przekazywane na wniosek państw trzecich po spełnieniu przesłanek wskazanych w § 26 ustawy o centralnym rejestrze cudzoziemców z 2 września 1994 r. (niem. Gesetz über das Ausländerzentralregister).

Jeżeli posiada Pan zakaz wjazdu do Niemiec wpisany do AZR i nieprzeniesiony do SIS, to zakaz obowiązuje w Niemczech, choć jest to nieprawidłowe i trzeba to wyjaśnić. Jeżeli zakaz zostałby przeniesiony do SIS, dotyczyłby obszaru Schengen.

W przypadku wykreślenia dane są usuwane z rejestru, gdyż w tym przypadku obowiązuje także ochrona danych osobowych. Niemcy nie powinni dalej ich przechowywać. 

Dostęp do SIS mają przede wszystkim służby graniczne państw sygnatariuszy. Takiego dostępu nie mają państwa trzecie. Podobnie w przypadku AZR – dostęp w pierwszej kolejności mają organy i urzędy niemieckie, w tym Policja i Zoll, za pośrednictwem INPOL (jednolitego systemu informacyjnego policji niemieckiej). Państwa trzecie mogą wnioskować o udzielenie informacji.