Zwrot pożyczki przelewem a darowizna

Podstawę przedmiotowej opinii będzie stanowić ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz ustawa o podatku od spadków i darowizn.

Udzielenie pożyczki a podatek PCC

W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę, że pożyczkobiorcy są obciążeni podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 9 ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych:

„Zwalnia się od podatku następujące czynności cywilnoprawne (…) pożyczki udzielane (…) na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu – na zasadach określonych w przepisach o podatku od spadków i darowizn”.

Zwolnienie z podatku od pożyczki

Umowa pożyczki, co do zasady, jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). I wynosi on 0,5 proc. pożyczanej kwoty. Przepisy pozwalają jednak skorzystać ze specjalnego zwolnienia z podatku przewidzianego dla najbliższej rodziny. Jest ono określone w art. 9 pkt 10 lit. c ustawy o PCC. Wymaga ono jednak spełnienia kilku warunków. Po pierwsze, strony zawierające umowę pożyczki muszą należeć do najbliższej rodziny, o której mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (małżonek, zstępni – m.in. dzieci, wnuki, wstępni – m.in. rodzice, dziadkowie, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha). Rodzeństwo spełnia więc ten warunek. Konieczne jest także złożenie deklaracji dla podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 14 dni od pożyczki. Druk składa się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania (siedziby) pożyczkobiorcy.

Oprócz podatku PPC od pożyczki może być naliczony podatek dochodowy. Do jego zapłaty jest zobowiązany pożyczkodawca, jeśli z tytułu udzielenia finansowania osiągnie dochód np. w postaci odsetek. Taki podatek od odsetek od pożyczki należy odprowadzić przy okazji dokonywania rozliczenia rocznego.

W pierwszej kolejności musi Pani zwrócić uwagę, czy udzielona przez Pani pożyczka rodzinie była oprocentowana, tj. czy oprócz pożyczonej kwoty 10 000 zł otrzymała Pani jakieś inne korzyści związane z udzieleniem pożyczki (przede wszystkim chodzi tu o oprocentowanie).

Jeżeli pożyczka nie była oprocentowana, to nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku. Dzieje się tak, ponieważ na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymanie nieoprocentowanej pożyczki jest obojętne podatkowo, i nie będzie zobowiązana Pani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Natomiast jeżeli były naliczone odsetki od pożyczki, to na gruncie ustawy o podatku dochodowym jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku.

Ponadto taka pożyczka, jeżeli nie była oprocentowana, nie będzie miała żadnego wpływu na zmniejszenie czy zawieszenie prawa do emerytury.