Zajęcia zarobkowe poza służbą

Podjęcie przez funkcjonariusza Straży Pożarnej zajęcia zarobkowego poza służbą

Działania, które Pan planuje, mieszczą się w kategorii działalności wykonywanej osobiście, którą może Pan realizować na podstawie umowy o dzieło, a osiągnięte dochody rozliczać wspólnie na jednym formularzu (np. PIT-37) z dochodami z własnej pracy zarobkowej (umowa o pracę, stosunek służbowy); dochody z tych tytułów można bowiem bez przeszkód łączyć. Zwracam uwagę, że umowa o dzieło nie stanowi tytułu do objęcia ani powszechnym ubezpieczeniem społecznym, ani ubezpieczeniem zdrowotnym, co dla Pana jako funkcjonariusza Straży Pożarnej ma znaczenie, z tytułu służby nie figuruje Pan bowiem w systemie powszechnego ubezpieczenia społecznego, lecz w systemie zaopatrzenia emerytalnego. Jako funkcjonariusza Straży Pożarnej obowiązują Pana ponadto dodatkowe rygory w zakresie podjęcia zajęć zarobkowych poza służbą, o czym w dalszej części odpowiedzi.

Pozostaje do rozstrzygnięcia problem, czy umowę o dzieło będzie Pan podpisywać z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, utrzymującą lokal organizujący wesela i zapewniającą klientom kompleksową obsługę przyjęcia, włącznie z obsługą muzyczną, czy bezpośrednio z zainteresowaną parą (osobami fizycznymi). W pierwszym przypadku przedsiębiorca będący drugą stroną umowy odprowadzi do urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy (PIT-5) od kwoty, wskazanej przez Pana na wystawionym mu rachunku do umowy o dzieło, w drugim przypadku zaliczkę obowiązany będzie Pan odprowadzić samodzielnie, do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie Pan przychód z umowy. Jednak w wariancie drugim urząd skarbowy (organ podatkowy) może dojść do przekonania, że w istocie prowadzi Pan pozarolniczą działalność gospodarczą, co może stanowić potencjalne źródło problemów, jeśli nie zarejestruje Pan takiej działalności przed przystąpieniem do osiągania przychodu.

Rozliczenie przychodów z działalności wykonywanej osobiście

Jak stanowi przepis art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t.: Dz. U. 2012 r., poz. 361 ze zm., zwanej dalej P.d.o.f.), źródłem przychodów jest m. in. działalność wykonywana osobiście. W myśl przepisu art. 13 pkt 2 P.d.o.f., za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m. in. przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej. Obsługa muzyczna różnego rodzaju imprez mieści się bez wątpienia w tym zakresie. Koszt uzyskania przychodu będzie stanowić 20% uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 4 P.d.o.f.), a zatem należności, na jakiej zapłatę umówił się Pan z klientem. Od przychodu, po odliczeniu kosztów jego uzyskania, oblicza się 18% podatek dochodowy (przy dochodzie do 85 528 zł). Ostatecznego rozliczenia podatkowego osiągniętego dochodu dokonuje się po zakończeniu roku podatkowego, czyli do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Teoretycznie może Pan również zarejestrować własną działalność gospodarczą. Nie jest przeszkodą fakt, że będzie Pan z założenia osiągać przychód kilka razy w roku, nie wyklucza to przyjęcia, że dany podmiot prowadzi działalność gospodarczą. Jak bowiem stanowi przepis art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Kwalifikacja danych działań w ramach działalności gospodarczej lub w ramach działalności wykonywanej osobiście

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT). Usługi polegające na oprawie instrumentalno-wokalnej imprez, za co będzie pobierana zryczałtowana opłata, niezależnie od ilości osób uczestniczących w uroczystościach, należące do grupy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług 92.34.Z podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT (jeśli podatnik nie rozprowadza biletów wstępu).

Jeśli będzie Pan podpisywać umowy wyłącznie z parami zamierzającymi powierzyć Panu obsługę muzyczną swojego przyjęcia weselnego, to – jak już wskazałam wyżej – istnieje znaczne prawdopodobieństwo zakwalifikowania tej działalności jako działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z kolei w razie zawierania umów z właścicielami sal weselnych lub specjalistycznymi firmami organizującymi przyjęcia (przedsiębiorcami) można skorzystać z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT i rozliczać się wyłącznie na podstawie umowy o dzieło, od której taki przedsiębiorca odprowadzi zaliczkę na podatek dochodowy, a zatem bez rejestracji działalności gospodarczej z Pańskiej strony. W świetle powołanego wyżej przepisu art. 15 ust. 3 pkt 3 za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

O kwalifikacji danych działań w ramach działalności gospodarczej lub w ramach działalności wykonywanej osobiście przesądza zatem definitywnie treść umowy zawartej ze zleceniodawcą czynności oraz ukształtowanie odpowiedzialności za wykonanie usługi wobec osób trzecich (innymi słowy – to, czy za niewykonanie lub nienależyte wykonanie obsługi muzycznej wesela wobec pary młodej odpowiada Pan, czy organizator imprezy). Taka forma współpracy jest optymalna podatkowo i bezpieczna, jeśli nie chce Pan rejestrować działalności gospodarczej. 

Świadczenie usług oprawy muzycznej wesel przez osobę, która jednocześnie pełni służbę w Państwowej Straży Pożarnej

Chciałabym też poświęcić kilka słów świadczeniu usług oprawy muzycznej wesel przez osobę, która jednocześnie pełni służbę w Państwowej Straży Pożarnej, a więc nie jest pracownikiem cywilnym danej komendy, lecz funkcjonariuszem. Jak stanowi przepis art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (j.t.: Dz. U. z 2009 r. Nr 2, poz. 68 ze zm.), strażak podejmujący służbę ślubuje m. in. strzec honoru, godności i dobrego imienia służby oraz przestrzegać zasad etyki zawodowej, a uchybienie tej postawie może narażać go na odpowiedzialność dyscyplinarną. Nie sposób w mojej ocenie uznać, że gra w weselnym zespole muzycznym mogłaby nie licować z powagą służby.

Z kolei w świetle przepisu art. 57a ust. 1 ustawy o PSP strażak nie może podejmować zajęcia zarobkowego poza służbą bez pisemnej zgody przełożonego uprawnionego do mianowania lub powołania strażaka na stanowisko służbowe. Strażak nie może wykonywać czynności lub zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważających zaufanie do Państwowej Straży Pożarnej. Przełożony uprawniony do mianowania lub powołania, wydając zgodę, o której mowa w ust. 1, kieruje się potrzebą zachowania gotowości operacyjnej jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej, etyką służby oraz zachowaniem przez strażaka zdolności do pełnienia służby, biorąc pod uwagę sytuację osobistą strażaka, a Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej prowadzi ewidencję wydanych zgód na podjęcie zajęcia zarobkowego poza służbą. Ich ewidencja zawiera dane: imię i nazwisko strażaka, stanowisko służbowe, miejsce pełnienia służby, rodzaj oraz miejsce wykonywania podjętego zajęcia zarobkowego. Trudno ocenić, czy założone kilkukrotne w ciągu roku świadczenie obsługi muzycznej wesel zachwiałoby Pańską zdolnością do służby, o tym zadecyduje już Pański przełożony.

Jako strażak może Pan, co do zasady, prowadzić działalność gospodarczą, oczywiście po uzyskaniu pisemnej zgody przełożonego. Z tytułu zarejestrowanej działalności byłby Pan obowiązany odprowadzić comiesięczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne (NFZ), aktualnie wynosi ona dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą 261,73 zł. Ponieważ pozostaje Pan w systemie zabezpieczenia emerytalnego jako funkcjonariusz służb mundurowych, powszechnym ubezpieczeniem społecznym (ZUS) z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej mógłby być Pan objęty wyłącznie dobrowolnie, na swój wniosek. Ponadto w corocznym oświadczeniu majątkowym, składanym do dnia 31 marca następnego roku, strażak pełniący służbę obowiązany jest m. in. podać dane dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej oraz informację o źródłach i wysokości osiągniętych w danym roku przychodów z tytułu innej działalności zarobkowej (art. 57 ust. 6 ustawy o PSP).