Wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej po śmierci kredytobiorcy

Wpis do księgi wieczystej

Sprawa nie jest jednoznacznie oceniana przez sądy wieczystoksięgowe, które czasami na swoich stronach informując, np. obywateli o zasadach wpisów w księgach wieczystych, podają, iż wniosek o wykreślenie hipoteki muszą złożyć wszyscy wpisani właściciele. Jednym z przepisów podstawowych, normujących wpis do KW, jest art. 626(1) Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.):

„Art. 6261. § 1. Sprawy w postępowaniu wieczystoksięgowym rozpoznawane są na posiedzeniu niejawnym.

§ 2. Uczestnikami postępowania oprócz wnioskodawcy są tylko te osoby, których prawa zostały wykreślone lub obciążone bądź na rzecz których wpis ma nastąpić.

§ 3. Nie stanowi przeszkody do wpisu okoliczność, że po złożeniu wniosku wnioskodawca bądź inny uczestnik postępowania zmarł lub został pozbawiony albo ograniczony w możliwości rozporządzania prawem albo w zdolności do czynności prawnych. (…).”

Wpis właściciela do księgi wieczystej

Wydaje się, iż w opiniowanej sprawie spadkobiercy wnioskodawcy mogą być uczestnikami postępowania, gdyż na ich rzecz ma być dokonany wpis (wykreślenie także jest wpisem). Ale z kolei w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28.11.2018 r. stwierdzono, że przedmiot następstwa prawnego nie obejmuje postępowania wieczystoksięgowego (sygn. III CZP 25/18). Jednakże są także poglądy, iż dotyczy to tylko postępowań wszczętych w chwili śmierci współwłaściciela.

Nie należy także zapominać, iż wpis właściciela w dz. II księgi wieczystej jest wpisem deklaratoryjnym, czyli zasadniczo własność nie powstaje z chwilą wpisu, tylko czynności prawnej lub, jak w opiniowanym przypadku, w momencie dziedziczenia praw z chwilą śmierci. I tak będzie, nawet gdy dotyczyć to będzie odrębnej własności lokalu, która jako wyjątek powstaje właśnie z chwilą wpisu, ale już po jej ustanowieniu, według zasad ogólnych. Skoro tak, to, moim zdaniem, powinno się uznać, iż wniosek mogą podpisać stwierdzeni spadkobiercy.

Wpisanie spadkobierców do KW, praktyka banków

Można jednakże wskazać także, jaką często praktykę proponują banki i ją uznają w takich sytuacjach. Mianowicie spadkobiercy składają wniosek o wpis swojego prawa na podstawie spadkobrania, a następnie na tej podstawie składają drugi wniosek o wykreślenie hipoteki. Wtedy wniosek o wpis własności (tylko deklaratoryjny) ma pierwszeństwo rozpatrywania według wzmianki, a jako kolejny będzie rozpatrywany wniosek o wykreślenie hipoteki. Można bowiem składać kolejne wnioski o wpis i nie czekać na załatwienie poprzednich, czyli w tym przypadku na wpis nowych właścicieli. W uzasadnieniu tego drugiego należy podać, iż został już złożony wniosek o wpis właściciela po zmianach i podać numer wzmianki.

Kwit mazalny wystawiony na nowych właścicieli

Można także rozważyć w międzyczasie – po złożeniu wniosku o wpis właścicielski, kontakt z bankiem, aby na tej podstawie zmienił kwit mazalny na nowych właścicieli. Z mojego doświadczenia wynika, iż banki tak robią, ale trzeba zapytać w tym konkretnym. To rozwiązanie niejako stara się godzić wątpliwości w opiniowanym problemie. Na koniec dodam, że nie ma obowiązującego terminu, w jakim należałoby złożyć wniosek o wykreślenie hipoteki. Nieruchomość należy do Was i jak chcecie, możecie tolerować nieistniejące obciążenia w KW.