Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia

Wykorzystanie urlopu w okresie wypowiedzenia

Zgodnie z art. 167¹ Kodeksu pracy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. W takim przypadku wymiar udzielonego urlopu, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekraczać wymiaru wynikającego z przepisów art. 155¹. Artykuł 155¹ stanowi natomiast, że „w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy z pracownikiem uprawnionym do kolejnego urlopu, pracownikowi przysługuje urlop:

1) u dotychczasowego pracodawcy – w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze;

2) u kolejnego pracodawcy – w wymiarze:

a)proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego – w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,

b) proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym – w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego”.

Pracownikowi, który przed ustaniem stosunku pracy w ciągu roku kalendarzowego wykorzystał urlop w wymiarze wyższym niż proporcjonalny w danym roku, przysługuje u kolejnego pracodawcy urlop w odpowiednio niższym wymiarze; łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym nie może być jednak niższy niż wynikający z okresu przepracowanego w tym roku u wszystkich pracodawców.

Możliwość wykorzystania urlopu podczas wypowiedzenia

Z powyższych przepisów wynika, że jeśli nie wykorzystał Pan jeszcze odpowiedniej liczby dni urlopu w stosunku do przepracowanego w tym roku okresu pracy u obecnego pracodawcy, pracodawca może, a nie musi urlopu udzielić. Pan natomiast nie może odmówić skorzystania z urlopu, jeśli pracodawca go Panu udzieli do wykorzystania w okresie wypowiedzenia. Przemawia za tym konstrukcja przepisu art. 167¹ Kodeksu pracy, który stanowi o obowiązku pracownika, a nie pracodawcy.

W komentarzu do przywołanego tu art. 167¹ wyraźnie potwierdzono tę tezę w oparciu także o aktualne orzecznictwo sądów powszechnych:

„Mocą art. 1671 pracodawca uzyskał prawo do jednostronnego udzielenia pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, a pracownik został jednocześnie zobowiązany do wykorzystania należnego mu urlopu. Ustawodawca wprost postanowił, że w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest zobowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu (wyr. SN z 21.11.2015 r., II PK 264/14, Legalis). Regulacja sposobu wykorzystywania urlopów wypoczynkowych w okresie wypowiedzenia uległa zatem zasadniczej zmianie, bowiem przed wejściem w życie komentowanego artykułu (tj. przed 1.1.2003 r.), nie było bezpośredniej regulacji w tym zakresie. Okres wypowiedzenia traktowano tak jak każdy inny okres zatrudnienia, a w konsekwencji decyzja o udzieleniu w tym okresie urlopu zależała od treści ustalonego na dany rok kalendarzowy planu urlopów (zob. wyr. SN z 2.9.2003 r., I PK 403/02, OSNP 2004, Nr 18, poz. 310 oraz wyr. SN z 10.11.1998 r., I PKN 434/98, OSNAPiUS 1999, Nr 21, poz. 688). Jeśli urlop danego pracownika był zaplanowany po upływie okresu wypowiedzenia, to pracownik mógł nie zgodzić się na jego wcześniejsze udzielenie, i następnie domagać się wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Z reguły od woli pracownika zależało zatem, czy wykorzysta w naturze należny mu urlop w okresie wypowiedzenia. Zgoda pracownika na udzielenie urlopu nie była natomiast wymagana, gdy okres wypowiedzenia przypadał na pierwszy kwartał następnego roku w rozumieniu art. 168 (przywołany powyżej wyr. SN z 2.9.2003 r.). Ostatecznie SN zajął stanowisko, że pracodawca jeszcze przed wejściem w życie art. 1671, tj. przed 1.1.2003 r., mógł skutecznie udzielić pracownikowi w okresie wypowiedzenia zaległego urlopu, nawet wtedy, gdy pracownik nie wyraził na to zgody (por. wyr. z 24.1.2006 r., I PK 124/05, OSNP 2006, Nr 23–24, poz. 354), również w razie zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia (por. wyr. SN z 21.11.2006 r., II PK 49/06, OSNP 2007, Nr 23–24, poz. 347 oraz wyr. z 7.2.2001 r., I PKN 240/00, OSNAPiUS 2002, Nr 21, poz. 518). Obecnie udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia (art. 1671) zależne jest jedynie od woli pracodawcy, której pracownik nie może się sprzeciwić (wyr. SN z 26.4.2011 r., II PK 302/10, OSNP 2012, Nr 17–18, poz. 215” [W. Muszalski (red.), Kodeks pracy. Komentarz, wyd. 12, Warszawa 2019].