Umowa lojalnościowa a zwrot kosztów za szkolenia

Zwrot kosztów poniesionych przez pracodawcę na kształcenie pracownika

Problem zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na kształcenie pracownika regulowało do 11 kwietnia 2010 r. rozporządzenia ministra edukacji narodowej oraz ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji i wykształcenia ogólnego dorosłych.

Rozporządzenie na dzień dzisiejszy już nie obowiązuje. Ma ono jednak zastosowanie do Pana przypadku, gdyż umowy lojalnościowe podpisał Pan w okresie, gdy rozporządzenie to obowiązywało.

Zgodnie z § 6 ust. 2 „pracownik, który otrzymał od zakładu pracy świadczenia, o których mowa w § 4, i w trakcie nauki lub po jej ukończeniu w terminie określonym w umowie, nie dłuższym niż 3 lata:

1. rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem,
2. z którym zakład rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy,
3. którego stosunek pracy wygaśnie wskutek porzucenia pracy
   
   jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez zakład pracy na jego naukę w wysokości proporcjonalnej do czasu pracy po ukończeniu nauki lub czasu pracy w czasie nauki”.

Umowa lojalnościowa

Ustawodawca jednoznacznie wskazał, w jakich przypadkach pracownik, który podpisał umowę lojalnościową, jest zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na jego naukę. Lista ta jest zamknięta, co oznacza, że pracodawca nie może w umowie wskazać innych przyczyn nieprzewidzianych prawem.

Dyspozycja § 6 ust. 2 rozporządzenia ma zastosowanie zarówno do kształcenia w formach szkolnych (studia zaoczne na kierunku informatycznym), jak i w formach pozaszkolnych, jeżeli została spisana umowa pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, co miało miejsce w Pana przypadku.

Z interpretacji § 6 ust. 2 rozporządzenia wynika, że pracownik nie ma obowiązku zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na jego naukę, jeżeli w terminie określonym w umowie (3 lata wskazane w Pana umowach) nie spowoduje ustania stosunku pracy.

Z Pana umowy o pracę, zawartej na czas określony do 30 sierpnia 2010 r., wynika, że po upływie tej daty stosunek pracy rozwiąże się w związku z upływem okresu, na jaki umowa o pracę została zawarta. Oznacza to brak spełnienia którejkolwiek z przesłanek wskazanych § 6 ust. 2 rozporządzenia, zobowiązujących pracownika do zwrotu kosztów poniesionych przez zakład pracy. Pracownik nie ma obowiązku zawrzeć kolejnej umowy o pracę. To pracodawca ponosi ryzyko, że okres 3 lat przewidziany w umowach zostanie przerwany w powodu rozwiązania się umowy o pracę wskutek upływu terminu, na jaki zawarł umowę z pracownikiem.

Zwrot kosztów szkolenia i studiów

Takie stanowisko można znaleźć również w artykule Leszka Bubnickiego zamieszczonym w „Rzeczpospolitej” w numerze 91 z 18 kwietnia 2007 r.: „gdy wyszkoliłeś pracownika, możesz go zatrzymać najwyżej trzy lata” .

Konkludując, nie ma Pan obowiązku zwrotu kosztów szkolenia i studiów, mimo nieprzepracowania wynikającego z umów lojalnościowych okresu 3 lat, gdyż do rozwiązania stosunku pracy nie dojdzie z powodów wskazanych w rozporządzeniu, ale z powodu niezależnego od Pana upływy terminu umowy o pracę.

Inaczej wygląda kwestia przedłożenia do firmy średniej ocen. Pana pracodawca pokrył koszty studiów, a Pan zobowiązał się do zwrotu części tych kosztów, jeżeli średnia ocen będzie niższa niż 4,0. Ten zapis w umowie zobowiązuje Pana do zwrotu części kosztów nie tyle w związku z rozwiązaniem umowy przed upływem 3 lat, ile w związku ze średnią ocen. Pana zobowiązanie do zwrotu części kosztów w przypadku średniej niższej niż 4,0 ma charakter cywilnoprawny i pozwala Pana pracodawcy na dochodzenie swojego roszczenia na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, dlatego powinien Pan przedłożyć pracodawcy średnią ocen.