Odrzucenie spadku po siostrzeńcu

Dziedziczenie i odrzucanie kłopotliwego spadku – kolejność

Odpowiednio do przepisów Kodeksu cywilnego najbliżsi krewni zostają powołani do spadku z mocy ustawy w następującej kolejności:

1. W pierwszej kolejności dzieci i małżonek spadkodawcy.
2. Dalej małżonek spadkodawcy, dzieci i wnuki spadkodawcy.
3. Następnie małżonek i rodzice spadkodawcy (gdy nie ma dzieci i wnuków).
4. W dalszej kolejności rodzice spadkodawcy (gdy nie ma małżonka, dzieci i wnuków).
5. Dalej jeden rodzic i rodzeństwo spadkodawcy (ich zstępni) (gdy nie ma małżonka, dzieci i wnuków, a drugi rodzic nie żyje).
6. Następnie dziadkowie (gdy nie ma innych bliższych krewnych). Udział spadkowy przypadający któremuś z dziadków przechodzi (jeśli nie może lub nie chce dziedziczyć) na jego zstępnych.
   Oznacza to, że w określonych sytuacjach do dziedziczenia dochodzi wujostwo (stryjostwo) spadkodawcy, a więc rodzeństwo jego rodziców oraz ich zstępni (jeśli ci również nie mogą lub nie chcą spadku przyjąć).
7. Pasierbowie (gdy nie żyją dziadkowie spadkodawcy).
8. Na samym końcu gmina lub Skarb Państwa (gdy nie ma nawet pasierbów).

W takiej samej kolejności jak dziedziczenie odbywa się również odrzucanie spadku.

Termin na odrzucenie kłopotliwego spadku po siostrzeńcu

Zgodnie z art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.

Przewidziany w art. 1015 § 1 sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku z ustawy rozpoczyna się, zarówno dla spadkobiercy ustawowego powołanego w testamencie do spadku, jak i dla pozostałych spadkobierców ustawowych, z dniem dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy. Ponadto może to być np. dzień, w którym spadkobierca powołany w dalszej kolejności dowiedział się o odrzuceniu spadku przez osoby wyprzedzające go przy dziedziczeniu ustawowym, a także dzień, w którym dowiedział się o prawomocnym orzeczeniu o niegodności dziedziczenia takich osób.

Czas i sposób odrzucenia spadku

Termin 6-miesięczny jest zachowany, gdy przed jego upływem zostanie złożone oświadczenie w sądzie lub przed notariuszem.

Zatem ma Pan 6 miesięcy na odrzucenie spadku od dnia, w którym dowiedział się Pan, że będzie dziedziczyć.

Odrzucenia spadku należy dokonać przed sądem (sądem właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego) lub przed notariuszem (może Pan udać się do każdego dowolnego notariusza w Polsce). U notariusza lub w sądzie (ale u notariusza procedura jest znacznie szybsza) powinien Pan pojawić się z aktem zgonu osoby zmarłej, swoim aktem urodzenia oraz dowodem osobistym. Wówczas nie powinno być problemów z odrzuceniem spadku.

Jeżeli zdecyduje się Pan odrzucić spadek u notariusza, to każdy notariusz posiada własny wzór takiego dokumentu, jeżeli chciałby Pan odrzucić spadek przed sądem, to musi Pan sporządzić odpowiednie oświadczenie, w którym wyraźnie wskaże Pan, że odrzuca spadek po zmarłym, poda jego dokładne dane personalne, adres zamieszkania, datę i miejsce zgonu, nr aktu zgonu oraz wskaże, jacy jeszcze są Panu znani inni spadkobiercy po zmarłym wraz i ich danymi personalnymi i adresami zamieszkania oraz musi Pan wskazać imiona i daty urodzenia swoich dzieci. Do oświadczenia należy dołączyć akt zgonu, Pana akt urodzenia oraz dowód uiszczenia opłaty na konto sądu 50 zł. Jeżeli miałby Pan takie życzenie, to mogę dla Pana sporządzić takie oświadczenie za dodatkową opłatą. Jeżeli będzie Pan zainteresowany, to proszę o informację zwrotną w tej sprawie.

Odrzucenie spadku w imieniu dzieci

Jak już odrzuci Pan spadek po zmarłym, a ma Pan niepełnoletnie dzieci, to również w ich imieniu powinien Pan ten spadek odrzucić, ponieważ po odrzuceniu spadku przez Pana przechodzi on na nich. Ma Pan na to kolejne 6 miesięcy od dnia, w którym odrzuci Pan spadek we własnym imieniu. Odrzucenia spadku w imieniu małoletnich dzieci nie może jednakże Pan dokonać bez zgody sądu opiekuńczego (art. 101 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Tym samym, aby uzyskać zgodę na odrzucenie spadku w imieniu nieletnich dzieci, należy wystąpić do sądu opiekuńczego (którym jest sąd rejonowy, wydział rodzinny i nieletnich, w którego okręgu mieszka dziecko) z wnioskiem o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka.

We wniosku należy uprawdopodobnić, że przyjęcie spadku pozostaje w sprzeczności z dobrem i interesem dziecka.

Wniosek taki podlega opłacie stałej w wysokości 40 zł. Potwierdzenie uiszczenia opłaty należy załączyć do wniosku.

Jeżeli postępowanie przed sądem rodzinnym będzie się przedłużało (a prawdopodobnie tak właśnie będzie), to należy złożyć do sądu spadku (czyli sądu rejonowego właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania osoby zmarłej) oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka, zaznaczając jednocześnie, że postępowanie przed sądem rodzinnym o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu dziecka wciąż się toczy (można w sądzie rodzinnym uzyskać stosowne zaświadczenie o tym, że sprawa jest w toku). Przerwie to bieg 6-miesięcznego terminu na złożenie stosownego oświadczenia do czasu wydania zgody przez sąd rodzinny.

Osoba wyprzedzająca Pana w dziedziczeniu nie ma obowiązku powiadomić Pana o odrzuceniu spadku. Jednakże na podstawie art. 643 Kodeksu postępowania cywilnego o przyjęciu lub odrzuceniu spadku sąd zawiadamia wszystkie osoby, które według oświadczenia i przedstawionych dokumentów są powołane do dziedziczenia, choćby w dalszej kolejności. Na podstawie powyższego przepisu sąd spadku dokonuje zawiadomień bezpośrednio po przesłaniu mu oświadczeń o odrzuceniu spadku. Biorąc pod uwagę brzmienie powyższego przepisu, należy przyjąć, że termin do złożenia przez Pana oświadczenia o odrzuceniu spadku rozpocznie swój bieg od dnia, w którym otrzyma Pan zawiadomienie, że wyprzedzający Pana w dziedziczeniu spadkobiercy odrzucili już spadek.