Czy trzeba się zrzec spadku po wujku obciążonego długami?

Dziedziczenie ustawowe

Odpowiednio do przepisów Kodeksu cywilnego najbliżsi krewni zostają powołani do spadku z mocy ustawy w następującej kolejności:

1. W pierwszej kolejności dzieci i małżonek spadkodawcy.
2. Dalej małżonek spadkodawcy, dzieci i wnuki spadkodawcy.
3. Następnie małżonek i rodzice spadkodawcy (gdy nie ma dzieci i wnuków).
4. W dalszej kolejności rodzice spadkodawcy (gdy nie ma małżonka, dzieci i wnuków).
5. Dalej jeden rodzic i rodzeństwo spadkodawcy (ich zstępni) (gdy nie ma małżonka, dzieci i wnuków, a drugi rodzic nie żyje).
6. Następnie dziadkowie (gdy nie ma innych bliższych krewnych). Udział spadkowy przypadający któremuś z dziadków przechodzi (jeśli nie może lub nie chce dziedziczyć) na jego zstępnych.
   Oznacza to, że w określonych sytuacjach do dziedziczenia dochodzi wujostwo (stryjostwo) spadkodawcy, a więc rodzeństwo jego rodziców oraz ich zstępni (jeśli ci również nie mogą lub nie chcą spadku przyjąć).
7. Pasierbowie (gdy nie żyją dziadkowie spadkodawcy).
8. Na samym końcu gmina lub Skarb państwa (gdy nie ma nawet pasierbów).

Kolejność odrzucania spadku

W takiej samej kolejności jak dziedziczenie odbywa się również odrzucanie spadku.

Zgodnie z art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.

Przewidziany w art. 1015 § 1 sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku z ustawy rozpoczyna się, zarówno dla spadkobiercy ustawowego powołanego w testamencie do spadku, jak i dla pozostałych spadkobierców ustawowych, z dniem dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy. Ponadto może to być np. dzień, w którym spadkobierca powołany w dalszej kolejności dowiedział się o odrzuceniu spadku przez osoby wyprzedzające go przy dziedziczeniu ustawowym, a także dzień, w którym dowiedział się o prawomocnym orzeczeniu o niegodności dziedziczenia takich osób.

Termin na odrzucenie spadku

Termin 6-miesięczny jest zachowany, gdy przed jego upływem zostanie złożone oświadczenie w sądzie lub przed notariuszem.

Zatem ma Pani 6 miesięcy na odrzucenie spadku od dnia, w którym dowiedziała się Pani o tym, że będzie dziedziczyć. Czyli po tym jak spadek odrzucili żona i dzieci zmarłego oraz jego rodzice (Pani dziadkowie, o ile oczywiście żyją), to wówczas spadek przeszedł na rodzeństwo zmarłego, a gdy ktoś z rodzeństwa nie żyje, spadek przechodzi na dzieci zmarłego rodzeństwa (tak jak w Pani przypadku). 

Zatem w opisanej przez Panią sytuacji radziłabym Pani odrzucić spadek, jeżeli chce Pani uniknąć odziedziczenia długów.

W jaki sposób można dokonać odrzucenia spadku?

Odrzucenia spadku należy dokonać przed sądem (sądem właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania zmarłego) lub przed notariuszem (może Pani udać się do każdego dowolnego notariusza). U notariusza lub w sądzie (ale u notariusza procedura jest znacznie szybsza) powinna Pani pojawić się z aktem zgonu osoby zmarłej, aktem zgonu mamy i swoim aktem urodzenia. Wówczas nie powinno być problemów z odrzuceniem spadku.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93