Jak wyłączyć darowiznę ze schedy spadkowej?• Opublikowano: 17-01-2017 • Autor: Marta Handzlik-Rosuł |
|
Przed 20 laty tata i jego dwaj bracia przekazali mi aktem notarialnym w darowiźnie nieruchomość (dom i działkę), której byli współwłaścicielami. Chcieli mi się tą darowizną odwdzięczyć za opiekę nad ich siostrą w czasie jej ciężkiej choroby. Obecnie tata chciałby spisać testament. Czy istnieje możliwość zwolnienia darowizny dokonanej dla mnie od schedy spadkowej po nim? Nadmieniam, że jest czterech spadkobierców (ja, siostra i dwoje dorosłych wnuków po zmarłym bracie). |
|
Zwolnienie z obowiązku zaliczenia darowizny do spadkuZgodnie z art. 1039 Kodeksu cywilnego jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia. Spadkodawca może włożyć obowiązek zaliczenia darowizny lub zapisu windykacyjnego na schedę spadkową także na spadkobiercę ustawowego niewymienionego w paragrafie poprzedzającym. Nie podlegają zaliczeniu na schedę spadkową drobne darowizny zwyczajowo w danych stosunkach przyjęte. Zaliczanie darowizn na poczet schedy spadkowej jest w prawie cywilnym zasadą – dotyczy jednak tylko dziedziczenia ustawowego (czyli sytuacji, gdy nie ma testamentu lub testament został unieważniony) – możliwe jest wyłączenie zastosowania powyższej regulacji.
Służy temu człon drugi § 1 przepisu: „chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia”.
Jeśli umowa darowizny nie została wzruszona, a z umowy darowizny lub z jej okoliczności wynika, że darczyńca chciał, aby darowizna została wyłączona ze schedy spadkowej (na przykład wtedy, gdy zapewnił obdarowanego przy świadkach, że taka jest jego wola), to darowizna do schedy nie musi wchodzić. Jakie warunki należy spełnić aby darowizna nie wchodziła do masy spadkowej?Jednym słowem – aby darowizna nie wchodziła do masy spadkowej, muszą być spełnione następujące warunki:
Proszę jednak pamiętać, że wyłączenie zaliczania darowizn na schedę nie wyłącza zaliczania ich do spadku na poczet należnego zachowku.
Zgodnie z art. 993 K.c. przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę. PrzykładyPan Marek jeszcze za życia przekazał synowi mieszkanie, ale nie zawarł w akcie darowizny żadnej wzmianki o zwolnieniu z obowiązku zaliczenia darowizny na schedę spadkową. Po śmierci pana Marka, jego córka podczas działu spadku domagała się, aby wartość mieszkania została doliczona do schedy, co zmniejszyło udział syna w pozostałym majątku.
Pani Anna, wiedząc o możliwych sporach spadkowych, sporządziła testament, w którym wprost zapisała, że darowizna działki na rzecz wnuka została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia na schedę spadkową. Dzięki temu po jej śmierci wnuk nie musiał doliczać wartości działki przy podziale pozostałego majątku.
Bracia Tomasz i Piotr przez lata opiekowali się ojcem, który przed śmiercią przekazał Tomaszowi samochód, deklarując ustnie, że jest to nagroda za pomoc i że nie trzeba tego później rozliczać przy spadku. Ponieważ jednak brakowało pisemnego potwierdzenia tej woli, Piotr w sądzie skutecznie wykazał, że samochód powinien zostać doliczony do schedy spadkowej. PodsumowanieWyłączenie darowizny ze schedy spadkowej jest możliwe, ale wymaga wyraźnej woli spadkodawcy, najlepiej odpowiednio utrwalonej w akcie darowizny lub testamencie. W przypadku braku jednoznacznego oświadczenia przyjmuje się zasadę zaliczania darowizn na schedę spadkową przy dziedziczeniu ustawowym. Warto pamiętać, że nawet darowizna wyłączona ze schedy nadal wpływa na obliczenie zachowku. Dlatego, aby uniknąć późniejszych sporów w rodzinie, dobrze jest zawczasu zadbać o jasne i precyzyjne sformułowanie intencji darczyńcy. Oferta porad prawnychJeśli masz wątpliwości, jak prawidłowo wyłączyć darowiznę ze schedy spadkowej lub potrzebujesz pomocy przy przygotowaniu testamentu, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Szybko i bez wychodzenia z domu otrzymasz profesjonalną odpowiedź dostosowaną do Twojej sytuacji. Nasi prawnicy pomogą Ci zabezpieczyć Twoje interesy i uniknąć przyszłych sporów spadkowych. Źródła:1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online 
O autorze: Marta Handzlik-Rosuł Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w prawie oświatowym i prawie pracy. Jest praktykującym prawnikiem z wieloletnim doświadczeniem zawodowym i byłym pracownikiem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Odpowiada na najbardziej złożone pytania prawne. Jest autorką książki Finanse w oświacie. Prawo oświatowe w pytaniach i odpowiedziach, a także licznych artykułów, aktualności i komentarzy. |
|
prawnicy z dużym doświadczeniem.
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Zachowek i podział spadku między rodzeństwem, czy dawna darowizna ma znaczenie?
Zrzeczenie się prawa do zachowku, jak zabezpieczyć interesy spadkobierców w księdze wieczystej?
Spadek po małżonku, czy testament wyklucza prawo do dziedziczenia przez rodzinę?
Kiedy rodzeństwo ma prawo do zachowku?
Dziedziczenie i opieka nad rodzicami, czy brak zaangażowania rodzeństwa ma znaczenie przy podziale spadku?
Fundacja rodzinna a dziedziczenie ustawowe
Przepisanie majątku na fundację a dochodzenie zachowku
Akt notarialny darowizny a zachowek
Spadek po babci gdy tata nie żyje
Jak napisać testament bez prawa do zachowku?
