Hodowla grzybów nieobjętych wykazem grzybów dopuszczonych do obrotu

Warunki produkcji grzybów i wprowadzania do obrotu

Wprowadzanie grzybów do obrotu i ich stosowania do przetwórstwa jest uregulowane w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz postanowieniach rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2011 r. w sprawie grzybów dopuszczonych do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych, środków spożywczych zawierających grzyby oraz uprawnień klasyfikatora grzybów i grzyboznawcy (dalej jako „rozporządzenie”).

Wskazał Pan, że chciałaby hodować np. inne odmiany boczniaków w celach dalszej odsprzedaży. Każde grzyby wprowadzone do obrotu muszą spełniać warunki określone w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia, a ich produkcja, jako że są to produkty pochodzenia roślinnego, musi być uprzednio zgłoszona do powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej (sanepid). Sanepid odpowiedzialny jest za kontrolę grzybów wprowadzanych do obrotu na terenie naszego kraju.

Grzyby uprawne z atestem

Ustawa w art. 41 i n. określa wymagania wobec wprowadzanych do obrotu grzybów i przetworów grzybowych. Zgodnie z tym przepisem, grzyby uprawne mogą być wprowadzane do obrotu lub stosowane do produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby. Grzyby oraz ich przetwory muszą spełniać wymagania określone dla środków spożywczych. Grzyby świeże i suszone są dopuszczane do obrotu przez klasyfikatorów grzybów lub grzyboznawców. Ich uprawnienia określa rozporządzenie. W szczególności grzyby świeże i suszone muszą posiadać atesty wydane przez klasyfikatora grzybów.

Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy – grzyby świeże dopuszcza się do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby, jeżeli:

1. są jednego gatunku, z wyjątkiem grzybów, które mogą być użyte do produkcji środków spożywczych;
2. nie są rozdrobnione, z wyjątkiem podzielonych jeden raz wzdłuż osi ich trzonów, a także nie mogą to być wyłącznie trzony lub trzony oddzielone od kapeluszy w ilości przekraczającej liczbę kapeluszy;
3. nie wykazują zapleśnienia;
4. nie występują w nich żywe larwy lub kanaliki po larwach muchówek, a ilość grzybów zaczerwionych pierwotnie nie przekracza 5% masy całkowitej grzybów;
5. zawartość substancji zanieczyszczających organicznych, w szczególności ściółki, mchu, igliwia, nie przekracza 0,3% masy całkowitej grzybów;
6. zawartość substancji zanieczyszczających mineralnych nie przekracza 1% masy całkowitej grzybów.

Z kolegi zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy – grzyby suszone dopuszcza się do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby, jeżeli:

1. są jednego gatunku, w postaci całych owocników, kapeluszy lub krajanki;
2. zaczerwienie pierwotne nie przekracza 5% masy całkowitej grzybów;
3. nie wykazują zapleśnienia oraz obecności szkodników;
4. zawilgocenie nie przekracza 12% masy całkowitej grzybów.

Zakaz wprowadzania do obrotu grzybów spoza wykazu

Rozporządzenie w załączniku nr 1 zawiera wykaz 47 grzybów, które zostały dopuszczone do obrotu lub produkcji przetworów grzybowych oraz środków spożywczych zawierających grzyby. Wprowadzanie do obrotu grzybów spoza tego wykazu jest niezgodne z prawem.

W ostatnim czasie wskazuje się, że bywają przedmiotem obrotu grzyby nieobjęte wykazem lub niepochodzące z krajów UE. W sklepach można znaleźć w sprzedaży grzyby spoza wykazu. Sprzedaje się też grzyby bez atestów, które to atesty mogą otrzymać tylko grzyby znajdujące się na liście grzybów dopuszczonych do obrotu. Nie oznacza to jednakże, że takie praktyki są zgodne z prawem. Tylko wtedy, gdy grzyby nieobjęte wykazem są zbierane lub hodowane i spożywane na własny użytek, jest to zgodne z prawem. Jeśli natomiast miałyby być przedmiotem obrotu, tj. sprzedaży klientowi, muszą znajdować się w wykazie.

Projekt nowelizacji dopuszczający do obrotu nowe gatunki grzybów hodowlanych

Wskazała Pani na grzyby enoki, shimeji oraz boczniaka mikołajkowego i inne odmiany boczniaka. Zapoznałam się z projektami nowelizacji i planowane jest dodanie do wykazu nowych 29 grzybów, które będą mogły zostać wprowadzane legalnie do obrotu. Projekt zakłada między innymi dodanie kolejnych odmian boczniaka oraz grzybów shimeji. Najpewniej jest to odpowiedź na potrzeby rynku w związku z tym, że te grzyby i tak są sprzedawane.

Projekt zmiany rozporządzenia jest obecnie na etapie konsultacji publicznych, więc nie można przewidzieć terminu jego przyjęcia i ogłoszenia. Wejdzie w życie w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia. Warto więc monitorować proces legislacyjny na stronie Rządowego Centrum Legislacji.