Działalność gospodarcza w Polsce a przeprowadzka za granicę (do USA)

Opodatkowanie polskiego rezydenta podatkowego

Zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego polski rezydent podatkowy podlega opodatkowaniu w kraju swojej rezydencji (w Polsce) niezależnie od tego, czy zarobki uzyskuje w Polsce, czy też za granicą.

Polskim rezydentem podatkowym jest osoba posiadająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski, co oznacza osobę, która:

1. posiada na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Umowa między Polską a USA

Niemniej jednak kwestię Pani ubezpieczenia w sytuacji zatrudnienia i zamieszkania w USA określa umowa między Rzeczpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki z 2 kwietnia 2008 r. Obowiązuje też porozumienie administracyjne w sprawie stosowania tej umowy, podpisane w Warszawie 2 kwietnia 2008 r. Teksty umowy oraz porozumienia administracyjnego zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw nr 46 z 23 marca 2009 r. (poz. 374 i poz. 376). Polsko-amerykańska umowa o zabezpieczeniu społecznym reguluje sposób ustalania prawa i obliczania wysokości emerytur i rent w odniesieniu do osób, które pracowały, a zatem podlegały ubezpieczeniom społecznym w obu państwach, czyli w Polsce i USA. Umowa eliminuje sytuacje, w których osoba ubezpieczona podlega ubezpieczeniom społecznym równocześnie w obu krajach. Dlatego ta umowa ma również zastosowanie w Pani przypadku.

Składki opłacane w kraju zamieszkania

Generalna zasada zawarta w art. 6 ust. 1 umowy stanowi, że „osoby podlegają ustawodawstwu dotyczącemu zabezpieczenia społecznego tej Umawiającej się Strony, na której terytorium pracują”. Przepis art. 6 ust. 1 dotyczy zarówno pracowników, jak i osób prowadzących działalność na własny rachunek. W związku z tym składki na ubezpieczenia społeczne opłaca Pani tylko w jednym państwie – w kraju zamieszkania, czyli w USA. W Pani sytuacji o wskazaniu określonego kraju jako właściwego do ubezpieczeń społecznych decydujące znaczenie ma Pana więc miejsce zamieszkania, a nie na przykład to, gdzie jest zarejestrowana, czy faktycznie prowadzona działalność gospodarcza. Przy ocenie podlegania systemowi ubezpieczenia nie ma znaczenia obywatelstwo, tzn. fakt, że ma Pani wyłącznie obywatelstwo polskie i nie ma amerykańskiego, nie wpływa na obowiązek ubezpieczeń.

Brak składek na ZUS w Polsce

Zatem zarówno obowiązek ubezpieczenia, jak i określenie zasad opłacania składek na ubezpieczenia społeczne będą ustalane na podstawie prawa amerykańskiego. Jeżeli jako osoba zatrudniona podlega Pani w USA federalnemu systemowi social security, to jest Pani zwolniona ze składek i obowiązku zgłoszenia do ubezpieczeń w ZUS-ie z działalności wykonywanej w Polsce.

Powyższe potwierdza Interpretacja ZUS z 14 września 2016 r. – oddział w Lublinie (WPI/200000/43/872/2016), tj. że z chwilą ustalenia dla przedsiębiorcy ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego inne niż polskie, osoba ta nie podlega przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji nie ma ona obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Aby zaprzestać opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w Polsce i opłacać składki tylko w USA, konieczne jest dopełnienie odpowiednich czynności proceduralnych. ZUS wyłączy Panią z ubezpieczeń społecznych w Polsce na podstawie zaświadczenia wystawionego przez amerykańską instytucję Social Security Administration (SSA). To zaświadczenie potwierdzi podleganie przez Panią ubezpieczeniom społecznym w systemie amerykańskim. Zaświadczenie nazywa się USA/PL 1 Certificate of coverage i może być wystawione na Pani wniosek przez Social Security Administration. W tym celu należy skontaktować się z instytucją amerykańską oraz dopełnić formalności wymaganych do uzyskania zaświadczenia.

Szczegółowe informacje na temat zasad wystawiania zaświadczenia o podleganiu ubezpieczeniu przez instytucję SSA można uzyskać na stronie internetowej instytucji amerykańskiej www.ssa.gov, gdzie są także podane telefony, pod którymi można uzyskać pomoc w tej kwestii.

Zaświadczenie to powinna Pani przesłać do oddziału ZUS-u, w którym jest Pani zgłoszona do ubezpieczeń społecznych. W placówce ZUS-u należy następnie dokonać wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych w Polsce.