Renta po rodzicach dla osoby niepełnosprawnej

Niepełnosprawność a renta po rodzicach

Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny po osobie, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz po osobie ubezpieczonej, która spełniła warunki do przyznania emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Do renty rodzinnej uprawnione są m.in. dzieci.

Prawo do renty rodzinnej mają dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione:

• do ukończenia 16 lat,
• do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, jednak nie dłużej niż do osiągnięcia 25 lat życia,
• bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie do ukończenia 16 lat lub do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, jednak nie dłużej niż do osiągnięcia 25 lat życia,
• jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

Warunki uzyskania renty rodzinnej

Dorosłe dziecko niepełnosprawne może ubiegać się o rentę rodzinną pod warunkiem, że stało się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie do ukończenia 16 lat lub do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyło 16 lat życia, jednak nie dłużej niż do osiągnięcia 25 lat życia. Pod pojęciem „nauki w szkole” należy rozumieć naukę pobieraną w systemie dziennym, wieczorowym, zaocznym oraz eksternistycznym.

Według obydwu przedłożonych przez Pana orzeczeń niepełnosprawność istnieje od urodzenia. Ustalony jest znaczny stopień niepełnosprawności od 31.05.2000 r.

W roku 2000 miał Pan 14 lat – czyli taki stopień niepełnosprawności zaistniał przed uzyskaniem wieku 16 lat. Ale ma Pan zalecone ewentualnie prace w zakładzie pracy chronionej.

Uwzględniając obowiązujące przepisy prawa, stwierdzam, że osoba uprawniona do renty socjalnej może równocześnie pobierać rentę rodzinną. Zgodnie bowiem z treścią art. 4 ustawy o rencie socjalnej „renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1. przed ukończeniem 18. roku życia;
2. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia;
3. w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej”.

Ustawodawca zastrzega, że osobie, która spełnia powyższe warunki, przysługuje:

1. „renta socjalna stała – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała,
2. renta socjalna okresowa – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa”.

Zgodnie z treścią art. 5 „ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu, zwany dalej »lekarzem orzecznikiem«, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”.

Czy uprawniony do renty socjalnej może pobierać równocześnie rentę rodzinną?

Odnosząc do powyższych przepisów można stwierdzić, że najprawdopodobniej posiada Pan przyznaną rentę socjalną na stałe z uwagi na orzeczoną niezdolność do pracy o charakterze stałym. Zgodnie zatem z treścią art. 7 ustawy:

1. Renta socjalna nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej lub pobierającej świadczenie o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych, renty strukturalnej, a także osobie uprawnionej do zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

2. Renta socjalna nie przysługuje osobie będącej właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej w rozumieniu Kodeksu cywilnego o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 5 ha przeliczeniowych. Osobie będącej współwłaścicielem nieruchomości rolnej nie przysługuje renta socjalna, jeśli udział tej osoby przekracza 5 ha przeliczeniowych.

Ustawodawca wśród przesłanek warunkujących prawo do renty socjalnej nie wymienia renty rodzinnej.

Z powyższego wynika, że nabędzie Pan i zachowa prawo do renty rodzinnej po zmarłym rodzicu – o ile komisja lekarska ZUS (orzecznik ZUS) stwierdzi, że stał się Pan osobą całkowicie niezdolną do pracy przed 16. rokiem życia lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25. roku życia. A to teoretycznie jest już orzeczone. Jednak dla potrzeb nowego świadczenia ZUS zechce załatwiać to formalnie – nie da się tego uniknąć.

Renta socjalna i renta rodzinna – zbieg uprawnień i maks. 200% kwoty najniższej renty

Wyjaśniam także, że zgodnie z treścią art. 9 ustawy o rencie socjalnej:

1. W przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie z dnia 8 lutego 2023 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia (Dz. U. poz. 658) kwota renty socjalnej ulega takiemu obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
2. Renta socjalna nie przysługuje, jeżeli kwota renty rodzinnej lub świadczenia pieniężnego, o którym mowa w ust. 1, przekracza 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Osoba ubiegająca się o rentę socjalną bądź ją pobierająca jest obowiązana powiadomić jednostkę organizacyjną Zakładu przyjmującą wniosek bądź wypłacającą rentę socjalną o posiadaniu uprawnień do renty rodzinnej oraz organ emerytalno-rentowy wypłacający rentę rodzinną o posiadaniu uprawnień do renty socjalnej.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118