Aktualizacja opłat za użytkowanie wieczyste a problem skutecznego doręczenia pisma, co można zrobić?

Podstawy prawne aktualizacji opłat

Przedmiotowa kwestia jest regulowana przez przepisy art. 78 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami dotyczące wypowiedzenia wysokości opłat za użytkowanie wieczyste. Właściwy organ jest zobowiązany do dokonania aktualizacji opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste poprzez wypowiedzenie na piśmie dotychczasowej wysokości opłaty. Wypowiedzenie to musi nastąpić najpóźniej do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok, którego opłata dotyczy, i jednocześnie zawierać ofertę przyjęcia nowej wysokości opłaty rocznej. W dokumencie tym powinien zostać wskazany sposób obliczenia nowej opłaty oraz użytkownik wieczysty musi zostać pouczony o możliwości zakwestionowania wypowiedzenia. Do wypowiedzenia dołącza się również informację o wartości nieruchomości, na podstawie której dokonano aktualizacji, oraz wskazuje miejsce, gdzie można zapoznać się z operatem szacunkowym. Doręczenie wypowiedzenia odbywa się zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego (K.p.a.).

Jak i kiedy można się odwołać?

Użytkownik wieczysty ma prawo w ciągu 30 dni od otrzymania wypowiedzenia złożyć za pośrednictwem właściwego organu wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona lub jest uzasadniona, lecz w innej wysokości. Wniesienie takiego wniosku następuje przeciwko właścicielowi nieruchomości, przy czym ciężar dowodu, że istnieją przesłanki do aktualizacji opłaty, spoczywa na właściwym organie.

Złożenie wniosku o zakwestionowanie aktualizacji nie zwalnia użytkownika wieczystego z obowiązku uiszczania opłat w dotychczasowej wysokości. Jeśli wniosek nie zostanie złożony, obowiązuje nowa wysokość opłaty określona w wypowiedzeniu. W tym zakresie stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące dalszego postępowania, w szczególności art. 79 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. 

Skuteczność doręczenia a szansa na przywrócenie terminu

Jak wynika ze wskazanego na wstępie przepisu, doręczenie wypowiedzenia odbywa się zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 39 K.p.a. organ administracji publicznej powinien doręczać pisma na adres do doręczeń elektronicznych lub, gdy to niemożliwe, w sposób pisemny – za pokwitowaniem odbioru przesyłki rejestrowanej lub osobiście przez pracownika urzędu (art. 39 § 2 i 3). W praktyce oznacza to, że starostwo powinno zapewnić skuteczne doręczenie wypowiedzenia o nowych opłatach.

Jednak gdy doręczenie w ten sposób było niemożliwe, organ może próbować doręczyć pismo innymi metodami, np. osobiście, co zdarzyło się w tym przypadku – pracownik wydziału finansowego wręczył kopię pisma. Ważne jest jednak, by doręczenie zostało potwierdzone (np. podpisem odbioru), co tutaj nie miało miejsca (art. 46 K.p.a. wymaga potwierdzenia odbioru lub, gdy to niemożliwe, stwierdzenia przyczyny braku podpisu). Zgodnie z wymienionym przepisem:

§ 1. Odbierający pismo potwierdza doręczenie mu pisma swoim podpisem ze wskazaniem daty doręczenia.

§ 2. Jeżeli odbierający pismo uchyla się od potwierdzenia doręczenia lub nie może tego uczynić, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej podpisu.

W świetle powyższego, skoro pisma nie były wcześniej skutecznie doręczone, a dopiero teraz użytkownik , czyli Pan, dowiedział się o nowych stawkach, może skorzystać z prawa do wniesienia odwołania do SKO w terminie 30 dni od faktycznego doręczenia wypowiedzenia (art. 78 ustawy o gospodarce nieruchomościami, art. 78 ust. 2).

Jeżeli nawet przyjąć, że termin na odwołanie minął, można złożyć wniosek o przywrócenie terminu na odwołanie, wyjaśniając, że nie miało się możliwości zapoznania z pismem z powodu niedoręczenia wynikającego ze zmiany adresu.

Czy organ postąpił prawidłowo?

Organ miał prawo doręczać pismo na adres, który został podany, nawet jeśli użytkownik już tam nie mieszka, ale nie poinformował o zmianie (art. 41 K.p.a.). Brak potwierdzenia odbioru przy wręczeniu pisma może rodzić wątpliwości co do skuteczności doręczenia, jednak nie jest to jednoznaczne z brakiem doręczenia. Użytkownik ma prawo wnieść odwołanie w terminie 30 dni od dnia faktycznego doręczenia wypowiedzenia. Można także wnioskować o przywrócenie terminu na odwołanie, jeśli termin ten już minął z powodu niedoręczenia. Warto zgłosić organowi aktualny adres, aby uniknąć dalszych problemów z doręczeniami. Dodatkowo, abstrahując od możliwości odwołania się, należy się zastanowić, czy będzie ono zasadne z uwagi na merytoryczne przesłanki.

Wniosek o przywrócenie terminu – jak go złożyć?

Proszę złożyć wniosek o przywrócenie terminu i wraz z nim wnieść odwołanie zgodnie z art. 58 K.p.a., który stanowi:

§ 1. W razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.

§ 2. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - Dz.U. 1997 nr 115 poz. 741
2. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168