Rezygnacja z prowadzenia zajęć w przedszkolu, gdy nauczyciel pracuje w zespole szkolno-przedszkolnym

Obowiązki nauczyciela wynikające z Karty Nauczyciela

Zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, nauczyciel jest zobowiązany do realizacji tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych w wymiarze określonym w art. 42 ust. 3, zależnie od zajmowanego stanowiska. Ustalony wymiar pensum dotyczy całego zatrudnienia nauczyciela i jest przypisany do stanowiska, a nie do konkretnego miejsca pracy.

Oznacza to, że w przypadku zatrudnienia w zespole szkolno-przedszkolnym, nauczyciel może być zobowiązany do prowadzenia zajęć zarówno w przedszkolu, jak i w szkole podstawowej, w zależności od potrzeb placówki.

Rola dyrektora i możliwości organizacyjne

Dyrektor zespołu szkolno-przedszkolnego ma prawo decydować o przydziale godzin w ramach pełnego etatu nauczyciela. Przydział ten jest corocznie określany w arkuszu organizacyjnym szkoły i przedszkola, zatwierdzanym przez organ prowadzący.

Dyrektor może, ale nie musi, uwzględnić wniosek nauczyciela o ograniczenie obowiązków wyłącznie do pracy w szkole podstawowej. Decyzja w tym zakresie zależy od możliwości organizacyjnych oraz zapewnienia realizacji podstawy programowej w przedszkolu.

W praktyce oznacza to, że dyrektor ma prawo odrzucić taki wniosek, jeśli uzna, że nie da się zorganizować zajęć w inny sposób.

Ograniczenie etatu i porozumienie zmieniające

Jeżeli zmniejszenie godzin w przedszkolu skutkowałoby brakiem pełnego etatu, dyrektor może zaproponować nauczycielowi ograniczenie zatrudnienia w trybie art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela.

Zgoda nauczyciela na takie ograniczenie nie jest obowiązkowa, jednak odmowa może skutkować wypowiedzeniem umowy, jeśli dyrektor nie będzie w stanie zapewnić pełnego wymiaru godzin.

Alternatywą może być zawarcie porozumienia zmieniającego (tzw. aneksu), które pozwoli formalnie zmodyfikować zakres obowiązków – ale tylko za zgodą obu stron.

Odwołania i środki prawne

Kuratorium oświaty nie ma kompetencji do ingerowania w przydział godzin – są to decyzje należące do autonomii organizacyjnej dyrektora.

Natomiast jeśli decyzja dyrektora miałaby charakter dyskryminacyjny lub arbitralny, nauczyciel może wystąpić do sądu pracy, powołując się na naruszenie zasady równego traktowania (art. 264 i nast. Kodeksu pracy w zw. z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela).

Szanse powodzenia zależą jednak od tego, czy uda się wykazać, że inne osoby w podobnej sytuacji zostały potraktowane korzystniej bez uzasadnienia organizacyjnego.

Możliwość powołania się na względy osobiste lub zdrowotne

Jeśli istnieją ważne względy osobiste lub zdrowotne (np. przeciwwskazania lekarskie do pracy z małymi dziećmi), nauczyciel może przedłożyć stosowne zaświadczenie i wnioskować o zmianę przydziału godzin. Dyrektor nie ma obowiązku uwzględnienia takiego wniosku, ale w praktyce często jest to skuteczna droga do zmiany obowiązków.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19