Zrzeczenie się mieszkania przez męża na sprawie rozwodowej i późniejsze domaganie się rekompensaty

Czy oświadczenie złożone przez jednego z małżonków na sprawie rozwodowej ma moc prawną?

Odpowiedź na Pani pytanie brzmi: to zależy. Zgodnie z art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

„§ 1. W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
§ 1a. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
§ 1b. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.
§ 2. Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.
§ 3. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.
§ 4. Orzekając o wspólnym mieszkaniu małżonków sąd uwzględnia przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza wykonywanie władzy rodzicielskiej”.

Wobec powyższego to, czy oświadczenie Pani byłego męża miało skutki prawne, zależy od treści wyroku orzekającego rozwód.

Podział majątku na sprawie rozwodowej

Jeżeli w tym wyroku znajduje się wzmianka odnośnie podziału majątku wspólnego, w ten sposób, że sąd przyznaje to mieszkanie na Pani wyłączną własność, to oświadczenie o zrzeczeniu się praw do lokalu Pani byłego męża wywarło skutki prawne. Jeżeli nie, to mogło jedynie odnieść taki skutek, że zrzeczenie sąd zrozumiał w ten sposób, że Pani były mąż opuści wspólne mieszkanie, a mimo to będzie płacił za nie połowę rat kredytowych.

Jeżeli brak jest orzeczenia odnośnie podziału majątku wspólnego, to niestety będzie konieczna kolejna sprawa o podział majątku wspólnego, lub dokonanie takiego podziału przed notariuszem (odnośnie mieszkania) np. poprzez wspólną sprzedaż mieszkania lub przyznanie lokalu na Pani własność pod warunkiem spłaty przez Panią samodzielnie rat kredytowych.

Reasumując, jeżeli brak w wyroku sądu, wzmianki o podziale majątku wspólnego, to oświadczenie Pani męża w przedmiocie zrzeczenia się praw do mieszkania należy interpretować w ten sposób, że po rozwodzie Pani mąż opuści mieszkanie, lecz nadal będzie na nie łożył połowę rat.

Jeżeli sprzeda Pani mieszkanie, to w pierwszej kolejności będzie musiała Pani spłacić kredyt, a tym, co pozostanie, podzielić się z byłym mężem po połowie.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59