.
Udzieliliśmy ponad 131,7 tys. porad prawnych i mamy 14 830 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Mieszkanie wykupione za darowiznę w czasie trwania wspólności majątkowej, jak podzielić majątek po rozwodzie?

• Data: 21-09-2024 • Autor: Radca prawny Tomasz Krupiński

Córka wykupiła mieszkanie komunalne za pieniądze, które otrzymała ode mnie w darowiźnie. W przelewie wskazano, że darowizna ma zostać przeznaczona na zakup mieszkania. Przy wykupie mieszkania poinformowano córkę, że skoro jest mężatką, mieszkanie musi kupić wspólnie z mężem. Nie zaznaczono, że mieszkanie jest kupione za jej pieniądze, tylko wskazano, że mieszkanie nabyto ze środków wspólnych. Córka jest po rozwodzie. Czy mieszkanie należy się małżonkom po połowie?


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Mieszkanie wykupione za darowiznę w czasie trwania wspólności majątkowej, jak podzielić majątek po rozwodzie?

Wspólność majątkowa małżeńska

Jest to prawidłowa procedura. Na samym początku należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) – „Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków”.

 

W małżeństwie, w którym obowiązuje ustrój wspólności ustawowej, występują trzy masy majątkowe: majątek wspólny małżonków oraz dwa majątki osobiste każdego z małżonków. Pomimo odrębności prawnej majątku wspólnego i majątków osobistych z reguły majątki te w czasie trwania wspólności ustawowej praktycznie nie są wyodrębnione i stanowią jedną całość gospodarczą. Tak więc rozdzielenie majątków i dokonanie rozliczeń między małżonkami w zasadzie następuje po ustaniu wspólności (po rozwodzie).

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Podział majątku małżonków

Jeżeli małżonkowie nie dokonają podziału majątku w drodze umowy, celowi temu służy postępowanie sądowe o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami (art. 566 i 567 Kodeksu postępowania cywilnego).

 

Zgodnie z art. 6801 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.):

„§ 1. Małżonkowie są najemcami lokalu bez względu na istniejące między nimi stosunki majątkowe, jeżeli nawiązanie stosunku najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych założonej przez nich rodziny nastąpiło w czasie trwania małżeństwa. Jeżeli między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa albo rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków do wspólności najmu stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności ustawowej.

§ 2. Ustanie wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa nie powoduje ustania wspólności najmu lokalu mającego służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodziny. Sąd, stosując odpowiednio przepisy o ustanowieniu w wyroku rozdzielności majątkowej, może z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków znieść wspólność najmu lokalu”.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Mieszkanie komunalne wykupione w trakcie małżeństwa

Z powyższego artykułu wynika, że każdy z małżonków jest najemcą lokalu, w wypadku gdy nawiązanie stosunku najmu nastąpiło w czasie trwania małżeństwa (zob. Z. Radwański, J. Panowicz-Lipska, Zobowiązania, 2008, s. 111). Skutek przewidziany w art. 6801 § 1 zdanie pierwsze K.c. nie wystąpi, jeżeli stosunek najmu zostanie (w trakcie trwania małżeństwa) nawiązany w celu zaspokajania potrzeb innych niż potrzeby mieszkaniowe założonej przez małżonków rodziny, a zatem np. w celu prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej, a także w celu rekreacji, sportu czy też wypoczynku tylko jednego z małżonków (zob. też Z. Radwański, J. Panowicz-Lipska, Zobowiązania, 2008, s. 111).

 

W wypadku zaistnienia przesłanek wskazanych w art. 6801 § 1 K.c. małżonkowie stają się najemcami (a w zasadzie współnajemcami) lokalu bez względu na to, czy istnieje między nimi wspólność ustawowa (art. 31 i in. K.r.io.), wspólność umowna (art. 48–501 K.r.io.), rozdzielność majątkowa (art. 51, 511 i 52–54 K.r.io.), czy też rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków (art. 512–515 K.r.io.).

 

Jeżeli między małżonkami istnieje ustrój wspólności ustawowej albo umownej, obligacyjne prawo najmu jest składnikiem majątku wspólnego małżonków. W sytuacji natomiast, gdy między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa albo rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków na podstawie art. 6801 § 1 K.c., między małżonkami powstaje odrębna (samoistna) wspólność prawa najmu lokalu, ukształtowana jako wspólność łączna, która obejmuje jako jedyny element wskazane prawo (zob. odpowiednio J. Ignatowicz [w:] M. Gersdorf, J. Ignatowicz, Prawo spółdzielcze…, s. 395–396; H. Ciepła [w:] J. Gudowski, Komentarz, t. III, cz. 2, 2013, uwagi do art. 6801 K.c.).

 

Co to konkretnie oznacza dla Pani córki? Otóż córka stała się z mężem współnajemcą mieszkania. Jego wykup w trakcie trwania małżeństwa powoduje, iż wchodzi ono w skład majątku wspólnego. Natomiast nie pozostaje bez znaczenia fakt, iż środki na wykup pochodziły z darowizny, a więc z majątku osobistego. Córce przysługiwać będzie roszczenie o rozliczenie nakładów z majątku osobistego na wspólny. Będzie mogła w toku podziału majątku wspólnego dochodzić rozliczenia nakładów, tj. kwoty darowizny.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Małżeństwo i wspólność majątkowa

Anna i Michał zawarli małżeństwo w 2015 roku. W trakcie trwania małżeństwa, w 2018 roku, kupili wspólnie mieszkanie za środki pochodzące z oszczędności obojga małżonków. Zgodnie z zasadą wspólności majątkowej mieszkanie to stało się częścią majątku wspólnego. Po rozwodzie w 2023 roku Anna i Michał musieli podzielić majątek wspólny, w tym mieszkanie. Ostateczny podział miał na celu uwzględnienie wkładu obu małżonków w nabycie mieszkania.

 

Mieszkanie wykupione z darowizny

Ewa i Janusz są małżeństwem od 10 lat. W 2020 roku Ewa otrzymała od swojej matki darowiznę, którą wykorzystała na wykup mieszkania komunalnego, w którym mieszkali. Pomimo że środki na wykup pochodziły z majątku osobistego Ewy, mieszkanie stało się częścią majątku wspólnego małżonków, gdyż było nabyte w czasie trwania małżeństwa. Po rozwodzie Ewa będzie mogła żądać rozliczenia nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny, czyli zwrotu kwoty darowizny w ramach podziału majątku.

 

Majątek osobisty a wspólność ustawowa

Agnieszka i Marek mają rozdzielność majątkową, co oznacza, że każdy z nich zarządza swoim majątkiem osobno. W trakcie małżeństwa Marek kupił nowy samochód za własne środki, które odziedziczył po zmarłym ojcu. Samochód ten nie wchodzi w skład majątku wspólnego, gdyż został zakupiony z majątku osobistego Marka. Po rozwodzie Marek zachowuje samochód jako swoją własność. Jeśli w czasie trwania małżeństwa Agnieszka i Marek ponosili wspólne koszty związane z samochodem, mogą oni ustalić, czy i w jakiej wysokości Agnieszka powinna otrzymać zwrot tych wydatków.

Podsumowanie

Wspólność majątkowa małżeńska automatycznie powstaje po zawarciu małżeństwa i obejmuje majątek nabyty podczas jego trwania. Po rozwodzie majątek wspólny jest dzielony, jeśli małżonkowie nie osiągną porozumienia. Jeżeli mieszkanie zostało wykupione z majątku osobistego jednego z małżonków, ten ma prawo do rozliczenia tych kosztów podczas podziału majątku.

Oferta porad prawnych

Jeśli jesteś w trakcie rozwodu lub planujesz podział majątku wspólnego, skorzystaj z naszych porad prawnych online, aby upewnić się, że Twoje interesy są odpowiednio chronione. Fachowa pomoc prawna pomoże Ci zrozumieć skomplikowane zasady dotyczące wspólności majątkowej i efektywnie przeprowadzić podział majątku, unikając potencjalnych konfliktów i nieporozumień. Nie zostawiaj ważnych decyzji przypadkowi – skonsultuj się z prawnikiem i zyskaj pewność, że wszystko zostanie załatwione zgodnie z prawem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59

2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

3. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296

 

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Radca prawny Tomasz Krupiński

Radca prawny, absolwent wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (studia ukończył z wynikiem bardzo dobrym) oraz podyplomowych studiów z zakresu zarządzania projektami europejskimi. Radca prawny z siedmioletnim doświadczeniem zawodowym w obsłudze prawnej jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych. Specjalista z zakresu prawa rodzinnego oraz szeroko rozumianego prawa nieruchomości. Uczestnik programów ministerialnych dotyczących problematyki prawnorodzinnej. Od kilku lat doradza prawnie zarządom wspólnot mieszkaniowych oraz zarządcom nieruchomości. Posiada również uprawnienia zarządcy nieruchomości.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy ambitnego prawnika »

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu