
Zameldowanie partnerki w mieszkaniu bez umowy najmu, czy to bezpieczne i zgodne z prawem?• Data: 29-10-2025 • Autor: Michał Kaczmarek |
|
Mam mieszkanie własnościowe i chciałbym zameldować w nim moją partnerkę. Nie planujemy ślubu, więc formalnie nie jesteśmy rodziną — w świetle prawa partnerka jest dla mnie osobą obcą. Wiem, że sam meldunek nie daje żadnych praw do lokalu i że późniejsze wymeldowanie może być dość kłopotliwe. Chciałbym jednak zapytać o coś innego: czy mogę zameldować partnerkę bez żadnej umowy najmu, „tak po prostu”? Zastanawiam się, czy urząd skarbowy nie potraktuje tego podejrzliwie — że skoro zameldowałem osobę niespokrewnioną i nie mam umowy, to pewnie „wynajmuję na czarno” i unikam podatku. Czy takie ryzyko rzeczywiście istnieje? Słyszałem też o umowie użyczenia mieszkania, ale wolałbym jej uniknąć. Czy jest ona w takiej sytuacji konieczna? |
|
Podstawa prawna meldunku – co naprawdę mówi ustawa?Najważniejszym aktem prawnym dotyczącym meldunku jest ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, która reguluje kwestie związane z meldunkiem, ewidencją ludności, procedurą zameldowania oraz wymaganymi dokumentami. Zgodnie z art. 28 ust. 4 ustawy: Zameldowanie na pobyt stały lub czasowy ma wyłącznie charakter ewidencyjny – służy potwierdzeniu faktu, że dana osoba faktycznie przebywa pod wskazanym adresem. Jeśli chodzi o wymogi formalne, ust. 2 i 2a tego przepisu wskazują, że:
2. Obywatel polski dokonujący zameldowania na pobyt stały lub czasowy na piśmie utrwalonym w postaci papierowej przedstawia potwierdzenie pobytu w lokalu, dokonane przez właściciela lub inny podmiot dysponujący tytułem prawnym do lokalu na formularzu zgłoszenia pobytu stałego lub formularzu zgłoszenia pobytu czasowego, oraz – do wglądu – dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu tego właściciela lub podmiotu.
Z powyższego wynika, że do wniosku o zameldowanie dołącza się przede wszystkim oświadczenie właściciela lokalu potwierdzające pobyt osoby oraz dokument potwierdzający jego własny tytuł prawny (np. akt notarialny). Nie jest wymagane przedstawianie umowy najmu ani umowy użyczenia. Czy urząd może wymagać dodatkowych dokumentów?W praktyce zdarza się, że organ administracyjny (np. urząd gminy lub miasta) może jednak poprosić o dodatkowe dokumenty – w tym o umowę – jeśli ma wątpliwości co do legalności zameldowania lub faktycznego zamieszkania danej osoby. Nieodpłatne użyczenie a podatek – kiedy pojawia się problem?Zgodnie z art. 710 Kodeksu cywilnego – przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się pozwolić drugiej osobie na bezpłatne używanie rzeczy (w tym lokalu), przez czas oznaczony lub nieoznaczony.
Choć użyczenie ma charakter nieodpłatny, to na gruncie prawa podatkowego może rodzić określone konsekwencje. W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), przychodem jest m.in. wartość otrzymanych świadczeń w naturze lub innych nieodpłatnych świadczeń. W przypadku użyczenia przychód ten powstaje po stronie osoby, która korzysta z rzeczy nieodpłatnie – w tym przypadku po stronie Pana partnerki.
Z kolei art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT przewiduje zwolnienie z podatku dla takich świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej (czyli np. małżonka, rodziców, rodzeństwa). Ponieważ Pańska partnerka należy do III grupy podatkowej – jako osoba niespokrewniona – zwolnienie to nie ma zastosowania. W efekcie po stronie partnerki może powstać opodatkowany przychód z tytułu nieodpłatnego użyczenia mieszkania. Prawo prawem, a rozsądek i tak się przydaW praktyce zameldowanie partnerki w mieszkaniu, którego jest Pan właścicielem, jest możliwe bez zawierania umowy najmu czy użyczenia, o ile faktycznie tam przebywa i wyraża Pan zgodę na jej meldunek. Trzeba jednak pamiętać, że urzędnicy mogą poprosić o dodatkowe wyjaśnienia lub dokumenty, jeśli będą mieli wątpliwości co do podstaw zameldowania. Z kolei ewentualna umowa użyczenia, choć nie jest obowiązkowa, pozwala czasem uporządkować sytuację formalnie i stanowi jasny dowód na to, że lokal został udostępniony bezpłatnie. Warto więc rozważyć taką formę, jeśli chce Pan uniknąć nieporozumień zarówno w urzędzie, jak i na gruncie podatkowym. Przykłady„Tylko na chwilę” Kamil zameldował partnerkę w swoim mieszkaniu, bo często u niego nocowała i razem spędzali większość czasu. Po roku związek się rozpadł, a okazało się, że wymeldowanie nie jest już takie proste — urząd chciał potwierdzenia, że partnerka faktycznie się wyprowadziła.
„Bez umowy, ale z dobrą wolą” Anna zgodziła się, by jej chłopak zameldował się w jej mieszkaniu, bo potrzebował adresu do urzędu pracy. Urzędnik nie wymagał umowy najmu, wystarczyło jej oświadczenie jako właścicielki lokalu. Wszystko przebiegło bez problemu — ważne, że oboje mieszkali tam faktycznie.
„Niechciany przychód” Marek podpisał z partnerką umowę użyczenia, żeby „mieć papier”. Gdy składała zeznanie podatkowe, księgowa zwróciła uwagę, że teoretycznie powstał po jej stronie przychód z tytułu nieodpłatnego używania mieszkania. Ostatecznie fiskus się tym nie zainteresował, ale stres pozostał. PodsumowanieZameldowanie partnerki w mieszkaniu własnościowym bez umowy najmu jest możliwe i zgodne z prawem, o ile właściciel wyraża na to zgodę. Warto jednak pamiętać, że urzędnicy mogą poprosić o dodatkowe dokumenty, jeśli pojawią się wątpliwości co do podstaw zameldowania. Umowa użyczenia nie jest obowiązkowa, ale pomaga uporządkować formalności i uniknąć nieporozumień. Najważniejsze, by faktyczny stan zamieszkania odpowiadał temu, co widnieje w dokumentach. Oferta porad prawnychUdzielamy porad prawnych online w sprawach dotyczących meldunku, umów użyczenia i kwestii podatkowych związanych z mieszkaniem. Pomożemy też w przygotowaniu pism i wniosków o zameldowanie lub wymeldowanie. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem. Źródła:Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online O autorze: Michał Kaczmarek Radca prawny, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po zakończeniu aplikacji radcowskiej, w 2014 r. został wpisany na listę radców prawnych. Posiada bogate, 15-letnie doświadczenie w obsłudze firm i osób fizycznych, przede wszystkim w zakresie szeroko rozumianego prawa cywilnego i gospodarczego. Doświadczenie zdobywał w kancelariach prawnych i firmach, w tym w kancelariach obsługujących klientów międzynarodowych, pracując także przy dużych projektach. Ze względu na stałą współpracę z licznymi firmami posiada bardzo praktyczne podejście do rozwiązywania problemów. Pracuje biegle w języku angielskim. |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale