.
Udzieliliśmy ponad 131,7 tys. porad prawnych i mamy 14 830 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Sprzedaż samochodu na Allegro za 97 zł – cena 1000-krotnie niższa od wartości rynkowej

• Autor: Jakub Bonowicz

Kilka dni temu wystawiłam na sprzedaż na Allegro samochód w kwocie 97 zł (wystawiając samochód, wpisałam kolejno: dziewięć, siedem, kropka, zero, zero, zero) zamiast, oczywiście, 97 000 zł. Zanim się zorientowałam, że system źle odczytał wpisaną przeze mnie cenę, ktoś już kliknął „Kup Teraz”. Kupujący zarzeka się, że umowy zawarte przez Allegro są wiążące. Czy to prawda? Przecież jest oczywiste, że nie chciałam sprzedać samochodu za 97 zł! Mam też już kupca, który kupi samochód za 97 000 zł. Czy mogę mu go sprzedać? Jak anulować tę transakcję za 97 zł?


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Sprzedaż samochodu na <em>Allegro</em> za 97 zł – cena 1000-krotnie niższa od wartości rynkowej

Pomyłka przy wpisywaniu kwoty sprzedaży produktu na Allegro

Problem jest znany i występuje często – przyczyną są zwykłe pomyłki użytkowników, jak i niezbyt dobrze skonstruowany system Allegro, który nie przewiduje możliwości podania kwoty słownie przy „Kup Teraz”. Pomyłki polegające na złym postawieniu przecinka zdarzają się zarówno osobom handlującym na Allegro okazjonalnie, jak i profesjonalistom, a także instytucjom publicznym – sam kilka dni temu miałem przypadek, gdy sąd napisał w wezwaniu o uiszczeniu opłaty „4,81 zł” (cztery tysiące osiemset osiemdziesiąt jeden złotych) – sekretarz sądowy pomylił się i zamiast ósemki wstawił w przecinek.

 

Przede wszystkim nie musi Pani sprzedawać towaru kupującemu za 97 zł. Jest kwestią bardziej teoretyczną, czy w tym wypadku nie doszło do zawarcia umowy (a więc Pani omyłkowe oświadczenie woli o chęci sprzedaży samochodu za kwotę 97 zł nie ma jakiejkolwiek mocy), czy do zawarcia umowy jednak doszło i samo oświadczenie o chęci sprzedaży samochodu za kwotę 97 zł jest ważne, ale może Pani uchylić się od jego skutków, powołując się na błąd. Niemniej różnica ta nie ma większego znaczenia, skoro oświadczenie zostało złożone kilka dni temu (termin powołania się na błąd wynosi bowiem jeden rok).

W jaki sposób zawierane są umowy za pośrednictwem Allegro oraz kiedy następuje zawarcie umowy?

Na początek trzeba powiedzieć kilka słów o tym, w jaki sposób zawierane są umowy za pośrednictwem Allegro oraz kiedy następuje zawarcie umowy.

 

Art. 3 ust. 2 Regulaminu Allegro („Reg.”) wskazuje dwa podstawowe tryby zawierania umów sprzedaży:

 

  1. Licytacyjny (aukcja licytacyjna)

 

Sprzedający poprzez wystawienie towaru zaprasza do składania ofert celem zawarcia umowy z użytkownikiem, który zaoferował najwyższą cenę. W tym wypadku stosować należy przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.) o licytacji (aukcji). Istotne jest to, iż w toku aukcji oferty składają licytanci (w drodze tzw. postąpień), samo wystawienie przedmiotu na aukcji nie jest bowiem ofertą, a jedynie zaproszeniem do ich składania.

 

  1. Ofertowy („Kup Teraz”)

 

Kupujący poprzez wybranie opcji „Kup Teraz” ma możliwość natychmiastowego nabycia wystawionego towaru za stałą, z góry określoną przez sprzedawcę cenę. Istotą jest to, że już samo wystawienie przedmiotu stanowi ofertę sprzedaży – zatem tutaj ofertę składa sprzedawca, a nie kupujący. Kupujący, korzystając z opcji „Kup Teraz”, dokonuje przyjęcia oferty. Stosujemy przepisy K.c. o ofercie składanej drogą elektroniczną i jej przyjęciu.

 

Cena

 

W trybie licytacyjnym cena nie jest określona z góry, zależy bowiem od kolejnych postąpień użytkowników. Możliwe jest jedynie zastrzeżenie przez sprzedawcę ceny minimalnej (art. 3 ust. 4 Reg.) – jest to określona przez sprzedawcę najniższa cena, za jaką zgadza się sprzedać wystawiony towar. Sprzedawca ma w ten sposób możliwość zabezpieczenia się przed sprzedażą rzeczy po zbyt niskiej cenie. Cena minimalna nie stanowi elementu oferty (bo sprzedawca jej nie składa), a jedynie jeden z warunków aukcji. Natomiast w trybie ofertowym cena jest z góry określona przez sprzedawcę i stanowi element oferty sprzedaży.

 

Zawarcie umowy

 

Zawarcie umowy oznacza dojście do skutku wszystkich jej warunków, w tym m.in. ceny. Nie można jej już negocjować, podwyższyć lub obniżyć (chyba że zarówno sprzedawca, jak i kupujący na to się zgodzą).

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Licytacja produktu na Allegro

Moment zawarcia umowy zależy od trybu. W przypadku licytacji następuje w chwili przybicia (tak jak przy zwykłej aukcji – art. 7 ust. 1 Reg.). Jest to umieszczenie w odpowiednich zakładkach na kontach sprzedającego i kupującego informacji o zakończeniu licytacji, uzupełnionej o wskazanie zwycięzcy („elektroniczne stuknięcie młotkiem”). Nie jest natomiast chwilą przybicia potwierdzenie o zakończeniu aukcji wysłane drogą e-mailową (lub, opcjonalnie, przez inne środki komunikacji elektronicznej) – mają one charakter wyłącznie informacyjny. Natomiast w trybie ofertowym zawarcie umowy następuje z chwilą potwierdzenia przez kupującego skorzystania z opcji „Kup Teraz”, o czym sprzedający jest automatycznie powiadamiany (z momentem kliknięcia na „Kup Teraz”) – art. 7 ust. 2 Reg.

 

Sprzedawca ma więc możliwość zabezpieczenia się przed tym, że ktoś zakupi wystawiony przedmiot za złotówkę. W przypadku licytacji – przez zastrzeżenie ceny minimalnej, w przypadku „Kup Teraz” – przez ustalenie z góry odpowiedniej ceny.

 

Jak jednak pokazuje praktyka, zdarzają się sytuacje, że sprzedawca po prostu o tym zapomni. Albo (przy licytacji) nie ustali w ogóle ceny minimalnej, albo (w przypadku licytacji, jak i „Kup Teraz”) ustali cenę bardzo niską (np. 1 zł). Powody mogą być różne: niedbalstwo, pośpiech, brak świadomości (wywołany nieznajomością Regulaminu), jakie powoduje to konsekwencje, a także złe postawienie przecinka czy oczywista omyłka pisarska.

 

Czy w takiej sytuacji kupujący może żądać zrealizowania umowy i kupna towaru po podanej cenie? Ogólną zasadą jest to, iż pacta sunt servanda (umów należy dotrzymywać). Tyle że nie zawsze jest czego dotrzymywać, gdyż taką umowę uznać można za niedoszłą do skutku.

Wada oświadczenia woli

Deską ratunku dla Pani jako sprzedawcy jest instytucja tzw. błędu. Przez błąd uznaje się „mylne wyobrażenie o prawdziwym stanie rzeczy przy składaniu oświadczenia woli lub mylne wyobrażenie o treści składnego oświadczenia własnego lub drugiej strony” (R. Longschamps de Berier, Zobowiązania, wyd. 3, Poznań 1948, s. 87).

 

Co to znaczy?

 

  • „Mylne wyobrażenie o prawdziwym stanie rzeczy” – np. sprzedawca zastrzegł cenę minimalną lub cenę przy „Kup Teraz” w wysokości symbolicznej złotówki w mylnym przekonaniu, że nie wywołuje to jakichkolwiek skutków i że później i tak będzie mógł negocjować cenę (błąd w ścisłym tego słowa znaczeniu).
  • „Mylne wyobrażenie o treści składanego oświadczenia” – np. sprzedawca w ofercie pisze 2,80 zł zamiast 2800 zł, gdyż niechcący postawił przecinek (tzw. omyłka) – jest to niemal akademicki przykład, podawany na wykładach z podstaw prawa cywilnego.

 

Jest to tzw. wada oświadczenia woli. Oznacza to, że sprzedawca, który złożył oświadczenie pod wpływem błędu, może uchylić się od jego skutków prawnych. W tym celu musi złożyć kupującemu oświadczenie na piśmie w terminie 1 roku od dnia wykrycia błędu (art. 88 K.c.), czyli w Pani przypadku od dnia uzyskania informacji od Allegro o zakończeniu aukcji. Jeśli uchylenie będzie skuteczne, to umowa sprzedaży nie zostanie zrealizowana.

Powołanie się na błąd w oświadczeniu woli

Skuteczne powołanie się na błąd uzależnione jest od spełnienia łącznie trzech warunków (musi je udowodnić sprzedawca):

 

  1. Błąd musi dotyczyć treści umowy sprzedaży (art. 84 § 1 K.c.) – ten warunek jest spełniony, gdyż cena jest elementem treści umowy.
  2. Błąd musi być istotny, tj. uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (art. 84 § 2 K.c.) Ten warunek również jest zwykle spełniony.
  3. Wreszcie warunek najważniejszy – jeśli oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć (art. 84 § 1 K.c.).

 

Trzeci warunek bardzo utrudnia powołanie się na błąd. Zastrzeżenie ceny minimalnej lub ustalenie ceny na „Kup Teraz” jest bowiem oświadczeniem złożonym osobie trzeciej. Nie zostało przez nią wywołane, o błędzie kupujący nie wie. Można jednak wykazywać, że kupujący powinien domyślić się, iż sprzedawca pomylił się w cenie, tj. mógł z łatwością błąd zauważyć.

 

Jednakże i tutaj prawo chroni sprzedawcę. Otóż dalej przepis mówi: „Ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej”. W tym wypadku do powołania się na błąd wystarczy jedynie spełnienie warunków 1 i 2. To, czy daną umowę zakwalifikujemy jako odpłatną, czy nie, może mieć więc decydujące znaczenie dla realizacji praw przez kupującego.

 

Sprzedaż towaru o dużej wartości (laptop, samochód, sprzęt AGD, lodówka) za cenę 1000-krotnie niższą od wartości rynkowej jest czynnością nieodpłatną. Decyduje bowiem efekt ekonomiczny, a nie dosłowne brzmienie przepisu (System prawa prywatnego, Prawo cywilne – część ogólna, Z. Radwański (red.), t. 2, wyd. 2, Warszawa 2008, § 19 pkt I.2.). Ryzyko przegranej kupującego, który domaga się w sądzie wydania samochodu kupionego za 97 zł, jest więc bardzo wysokie.

 

Inaczej należy podejść do sytuacji, gdy cena – nawet znacznie – odbiega od wartości rynkowej, ale jest, powiedzmy, „rozsądna”. Dlatego właśnie jednemu z kupujących udało się wygrać proces o jeepa, którego cenę minimalną ustalono na 23 000 zł (dwukrotnie mniej niż wartość rzeczywista). W takim wypadku, po pierwsze, z pewnością czynność jest odpłatna. Po drugie kupujący nie mógł z łatwością zauważyć błędu. O ile sprzedaż samochodu za 97 zł jest absurdem dla każdego rozsądnego uczestnika obrotu, o tyle dwukrotne zaniżenie wartości samochodu nie jest już oczywiste. Sprzedawca może przecież chcieć sprzedać towar taniej (bo nie jest mu do niczego potrzebny) albo też wynika to ze stanu towaru (używany) i kupujący ma pełne prawo mieć tutaj zaufanie do informacji podanych przez sprzedawcę, nawet jeśli są one wynikiem jego błędu.

 

Jest jeszcze druga możliwość: można twierdzić, że nawet nie ma się od czego uchylać, bo do skutecznego złożenia oświadczenia woli o ofercie sprzedaży w ogóle nie doszło. Jednym z warunków ważności oświadczenia woli jest bowiem to, że musi zostać ono złożone na serio. To, czy oświadczenie było złożone na serio, ocenia się według okoliczności, w których je złożono. Oświadczenie uważa się za złożone nie na serio, jeżeli z okoliczności wynika, że oświadczający mógł przypuszczać, iż nikt inny nie weźmie tego oświadczenia na serio. Takie regulacje zawarte są np. w:

 

  • § 869 Kodeksu cywilnego austriackiego (zezwolenie na umowę musi być oświadczeniem poważanym),
  • § 118 Kodeksu cywilnego niemieckiego („oświadczenie woli nie jest złożone na serio, jeśli złożone jest w oczekiwaniu, iż brak poważnego zamiaru nie będzie odebrany jako nieistniejący”)
  • oraz art. 33 przedwojennego polskiego Kodeksu zobowiązań – „nieważne jest oświadczenie woli, ujawniające, ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, brak zamiaru wywołania skutków prawnych”.

 

Sprytny kupujący, mając doświadczenie w takich sprawach, zapewne chce uzyskać od Pani oświadczenie, że wycofuje się Pani z umowy, bo już wtedy niejako potwierdza Pani, że umowa rzeczywiście została zawarta.

Pisemne oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia o woli sprzedaży samochodu

Co więc należy zrobić? Zgodnie z art. 84 w zw. z 88 § 1 K.c. należy złożyć kupującemu pisemne oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia o woli sprzedaży samochodu za kwotę 97,00 zł jako złożonego omyłkowo. Oświadczenie musi być pisemne, a więc z Pani własnoręcznym podpisem, wysłane listem poleconym na adres kupującego, za potwierdzeniem odbioru. Nie może być to forma elektroniczna (chyba że dysponuje Pani certyfikowanym podpisem elektronicznym). W piśmie tym należy opisać zwięźle stan sprawy oraz podać przyczynę uchylenia się od skutków prawnych.

 

Jeśli takie oświadczenie dojdzie do kupującego, to jest Pani wolna od zobowiązań i może Pani sprzedać samochód komu innemu.

 

Nawiasem mówiąc: należałoby jeszcze sprawdzić przepisy Regulaminu Allegro w celu ustalenia, czy w sposób należyty poinformowało korzystających o zasadach składania ofert, tj. zasadach wpisywania ceny. Powinni zamieścić wyraźną informację, że nie należy wpisywać kropek, ponieważ kropka traktowana jest jako przecinek i kwota wpisana jako „dziewięć, siedem, kropka, zero, zero, zero” będzie wpisana jako 97,000 zł (dziewięćdziesiąt siedem złotych), a nie 97 000 zł (dziewięćdziesiąt siedem tysięcy złotych).

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Jakub Bonowicz

Radca prawny obsługujący przedsiębiorców i osoby fizyczne z kraju, a także z zagranicy. W kręgu jego zainteresowań pozostają sprawy trudne i skomplikowane, dotyczące obszarów słabo jeszcze uregulowanych prawnie (w tym z zakresu prawa nowych technologii) oraz sprawy z zakresu międzynarodowego obrotu gospodarczego i kolizji systemów prawnych różnych państw (w tym m.in. gospodarcze prawo brytyjskie, amerykańskie, słowackie, bułgarskie, czeskie). Specjalizuje się przede wszystkim w prawie Internetu, usług elektronicznych (sporządza regulaminy e-usług, sprzedaży online), prawie nowych technologii, własności intelektualnej (autorskim, znaków towarowych, patentów, wzorów przemysłowych).

Reprezentuje Klientów przed sądami (w tym także sądami administracyjnymi, Sądem Najwyższym, Naczelnym Sądem Administracyjnym), organami administracji i organami podatkowymi w sprawach cywilnych, rodzinnych, gospodarczych oraz podatkowych. Sporządza profesjonalne umowy handlowe, w tym w obrocie zagranicznym.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy prawnika »

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu