
Indywidualne porady prawne
Pobyt za granicą a emerytura z PolskiAutor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń |
Mieszkam za granicą, a dokładnie w Anglii, mam 64 lata i przyznaną emeryturę w Polsce – ale wstrzymaną, bo przy składaniu wniosku o nią ujawniłam, że pracuję. Od kilku lat z powodu stanu zdrowia pracuję tylko po kilka godzin, syn pomaga mi się utrzymać, a i tak ledwo starcza mi pieniędzy. Emerytura potrzebna mi jest do życia. Jak w tej sytuacji doprowadzić do wypłacania emerytury z Polski podczas pobytu za granicą? |
![]() Fot. Fotolia |
Ustalenie prawa do emerytury i jej wysokościUstawa o emeryturach i rentach z FUS uzależnia prawo do nabycia świadczenia emerytalnego od ukończenia wymaganego wieku – w przypadku kobiet jest to 60 lat. Nie jest wymagalny minimalny okres ubezpieczenia, chociaż im jest on dłuższy, tym wysokość emerytury się zwiększa, bowiem zależy ona od zgromadzonego kapitału początkowego i zgromadzonych składek na ubezpieczenie emerytalne. Podstawą wyliczenia wysokości przyszłej emerytury stanowi suma zwaloryzowanych składek zgromadzona na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS za okres od 1 stycznia 1999 r., a od 01 lutego 2014 r. również środków zewidencjonowanych na subkoncie (także tych przeniesionych z OFE). Sumę tę następnie dzieli się przez średnie dalsze trwanie życia, które jest corocznie ogłaszane przez Prezesa GUS. Przy obliczaniu wysokości emerytury wprowadzono możliwość stosowania tablic średniego trwania życia obowiązujących w dniu osiągnięcia wieku uprawniającego do emerytury.
Przyznanie emerytury uzależnione jest od złożenia wniosku wraz z wszystkimi dokumentami poświadczającymi okresy zatrudnienia, zarówno składkowe, jak i nieskładkowe oraz wysokość osiąganego wynagrodzenia. Ustalenie kapitału początkowego emerytaJeżeli kapitał początkowy nie został ustalony, trzeba złożyć wniosek o emeryturę i ustalenie kapitału. W Pani przypadku kapitał początkowy ustalany jest albo na podstawie kolejnych 10 lat kalendarzowych przed 1 stycznia 1999 r. bądź z 20 dowolnie wybranych lat kalendarzowych przed 01 stycznia 1999 r. Jeżeli ma już Pani ustalony kapitał początkowy i został on wyliczony przed 1 maja 2015 r., to warto wystąpić z wnioskiem o jego przeliczenie, bowiem z uwagi na zmianę przepisów dotyczących sposobu wyliczania kapitału, jego wysokość może się zwiększyć. Zgodnie z art 103 tej ustawy:
„1. Prawo do emerytur i rent ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu na zasadach określonych w art. 103a-106. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do emerytów, którzy osiągnęli wiek emerytalny 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni), z zastrzeżeniem art. 103a”.
„Art. 103a. Prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego”. Zawieszenie emerytury dla osób nadal pracującychPrzepis ten stosuje się również do emerytów, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny, ustalany indywidualnie, w zależności od daty urodzenia oraz płci. Tak więc ci emeryci, którzy kontynuują zatrudnienie u tego samego pracodawcy, u którego byli zatrudnieni przed dniem nabycia prawa do emerytury, muszą się liczyć z tym, że mimo iż ukończyli wiek zwalniający ich z zawieszalności – przysługująca im emerytura zostanie zawieszona. Zgodnie z art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do emerytury z ZUS ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na którego rzecz emeryt wykonywał je bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury. Zasada ta dotyczy również stosunku pracy nawiązanego z pracodawcą za granicą w innym państwie członkowskim UE i EFTA oraz w państwie, z którym wiąże Polskę dwustronna umowa międzynarodowa o zabezpieczeniu społecznym. Tak więc stosunek pracy w celu ubiegania się o emeryturę powinien zostać rozwiązany. Konieczność zawieszenia stosunku pracyUstawa o emeryturach i rentach z FUS, w art. 100 stanowi, iż prawo do świadczeń z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych powstaje z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Jeżeli prawo do świadczenia emerytalnego powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia emerytury, to u Pani będzie to dzień ukończenia 60 lat. Oznacza to, że jeżeli w dniu zakończenia stosunku pracy spełnione są pozostałe warunki, to w tym dniu ubezpieczony nabywa prawo do emerytury. Dlatego też osoby, które składają wniosek o przyznanie emerytury muszą się wykazać w ZUS-ie świadectwem pracy i tym, że nie są już pracownikami.
W orzecznictwie SN wielokrotnie podkreślano, że kontynuacja zatrudnienia – bez rozwiązania stosunku pracy – po dniu nabycia prawa do emerytury przesądza o zawieszeniu prawa do emerytury (wyrok SN z dnia 19 lutego 2004 r., sygn. akt UU UK 274/03). Również uchwałą 7 sędziów SN z dnia 10 listopada 2004 r., sygn. akt II UZP 9/04, przesądzono, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu, jeżeli emeryt nie rozwiąże wszystkich stosunków pracy, w których pozostawał bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. Możliwość ponownego zatrudnienia po otrzymaniu świadczenia emerytalnegoW przypadku spełnienia warunków opisanych powyżej świadczenie emerytalne nie zostanie zawieszone ani zmniejszone, jeżeli nastąpi podjęcie zatrudnienia. Dalsza praca po ukończeniu wieku uprawniającego do emerytury, czyli w Pani przypadku 60 lat, nie jest związana ze zmniejszeniem bądź zawieszeniem wypłaty emerytury przez ZUS. Tak więc powinna Pani zakończyć działalność gospodarczą oraz powiadomić o tym ZUS.
W przypadku osób mających już ustalone prawo do emerytury dodatkowo przepracowany okres oraz osiągnięte zarobki mogą podwyższyć wysokość świadczenia. Warunkiem jest podleganie w dalszym ciągu ubezpieczeniom społecznym. Aby ZUS przeliczył emeryturę, konieczne jest złożenie wniosku o doliczenie stażu z tytułu wypracowania nowego okresu.
Masz podobny problem prawny? Opisz swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika O autorze: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń |
|
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Komentarze (0):
Uwaga!
Szanowni Państwo!
Nasi prawnicy nie odpowiadają na pytania zadawane w formie komentarza pod tekstem. Jeśli chcą Państwo powierzyć swój problem naszym prawnikom, prosimy kliknąć tutaj >>