Odszkodowanie i zadośćuczynienie od sprawcy wypadku

Zadośćuczynienie od sprawcy wypadku drogowego

Kwestię dochodzenia roszczeń cywilnych wobec sprawcy przestępstwa reguluje art. 46 § 1 Kodeksu karnego (K.k.). Zgodnie z tym przepisem: „W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę”.

Jak wynika z tego przepisu, ażeby móc go zastosować, konieczne jest skazanie sprawcy przestępstwa. W przypadku zaś, jeśli faktycznie dojdzie do warunkowego umorzenia postępowania, nie będziemy mieli do czynienia ze skazaniem. W takim jednak wypadku znajdzie zastosowanie przepis art. 67 Kodeksu karnego:

„Art. 67. § 1. Warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia.

§ 2. Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

§ 3. Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę; sąd może nałożyć na sprawcę obowiązki wymienione w art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6b, 7a lub 7b, a ponadto orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 lub zakaz prowadzenia pojazdów, wymieniony w art. 39 pkt 3, do lat 2. Przepisy art. 72 § 1a i 1b stosuje się odpowiednio.

§ 4. Przepis art. 74 stosuje się odpowiednio.”

Wniosek do sądu o orzeczenie odszkodowania i zadośćuczynienia od sprawcy wypadku

Jak wynika z § 3 cytowanego przepisu – w przypadku warunkowego umorzenia postępowania sąd ma obowiązek orzec naprawienie szkody, a także w miarę możliwości zadośćuczynienia. Dlatego też niezależnie od dalszego toku sprawy proponuję złożenie w chwili obecnej do sądu wniosku o orzeczenie odszkodowania i zadośćuczynienia. Do wyliczenia wysokości odszkodowania oraz zadośćuczynienia należy zastosować przepisy art. 444 oraz art. 445 Kodeksu cywilnego, regulujące problematykę szkody na osobie:

„Art. 444. § 1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

§ 2. Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

§ 3. Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa.

Art. 445. § 1. W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

§ 2. Przepis powyższy stosuje się również w wypadku pozbawienia wolności oraz w wypadku skłonienia za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu.

§ 3. Roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie albo gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.”

Zakres roszczeń od sprawcy wypadku drogowego

Jak wynika z tych przepisów, zakres możliwych roszczeń jest bardzo szeroki. W ramach odszkodowania może Pan żądać zatem nie tylko wszystkich realnie poniesionych (uzasadnionych) kosztów, ale także wyrównania utraconych korzyści (np. zarobków). Zadośćuczynienie obejmuje zaś wszelkie fizyczne i psychiczne cierpienia związane z uszkodzeniem ciała.

Dodatkowo należy wskazać, że jeśli sąd nie zdecyduje się na zasądzenie zadośćuczynienia, zawsze może dochodzić go Pan na drodze cywilnej, co w opisanym przez Pana przypadku polegałoby na zwróceniu się o jego wypłatę bezpośrednio do ubezpieczyciela sprawcy wypadku.

Odszkodowania i zadośćuczynienia może dochodzić Pan zarówno w ramach toczącej się sprawy karnej, jak i na drodze cywilnej. Sąd karny może nie przyznać Panu np. zadośćuczynienia, w takim przypadku może „uzupełnić” Pan zadośćuczynienie na drodze cywilnej.

Jeśli chce Pan dochodzić roszczeń w ramach toczącej się sprawy karnej, proszę o sporządzenie szczegółowych wyliczeń poniesionych przez Pana kosztów i utraconych zarobków, jak również zastanowić się, jakie zadośćuczynienie by Pana interesowało. Sąd karny nie będzie związany tymi wyliczeniami, ale pozwoli ono nakierować sąd. Z tego też względu wniosek o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia najlepiej złożyć w formie pisemnej (pismo należy zaadresować do sądu i opatrzyć sygnaturą prowadzonej sprawy karnej), a nie ustnie w trakcie trwania rozprawy, załączając dowody na potwierdzenie swoich roszczeń. Będą to przede wszystkim rachunki za koszty leczenia, dowody na potwierdzenie utraconych zarobków, oraz dowody w zakresie odczuwanych przez Pana cierpień fizycznych i psychicznych (wypis ze szpitala, karta leczenia od psychologa etc.)