Likwidacja szkoły prowadzonej przez stowarzyszenie

Organ prowadzący szkołę

Gdy mowa jest o organie prowadzącym szkołę lub placówkę – należy przez to rozumieć ministra, jednostkę samorządu terytorialnego, inne osoby prawne i fizyczne. Takim organem jest niewątpliwie stowarzyszenie jako osoba prawna. Stosownie do Kodeksu cywilnego:

„Art. 37. § 1. Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

§ 2. Rodzaje rejestrów oraz ich organizację i sposób prowadzenia regulują odrębne przepisy.

Art. 38. Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie”.

Stowarzyszenie jako organ prowadzący placówki oświatowe

Stowarzyszenie uzyskało osobowość prawną po wpisaniu do KRS. W statucie niewątpliwe organem wskazanym do prowadzenia spraw stowarzyszenia oraz reprezentowania go jest zarząd. Znajduje to potwierdzenie we wpisie do KRS.

Statut stowarzyszenia ustala strukturę organów oraz ich kompetencje. Istotne jest to, że w sprawach, w których statut nie określa właściwości władz stowarzyszenia, podejmowanie uchwał należy do walnego zebrania członków. U państwa jest ono zastąpione – walnym zgromadzeniem delegatów. Treść statutu szkoły nie ma wpływu na to, jaki organ stowarzyszenia podejmuje decyzje o likwidacji jednej z prowadzonych przez stowarzyszenie szkół podstawowych. Zasada ta wynika z Prawa o stowarzyszeniach:

„Art. 11. 1. Najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. W sprawach, w których statut nie określa właściwości władz stowarzyszenia, podejmowanie uchwał należy do walnego zebrania członków”.

Statut stowarzyszenia a kompetencje do likwidacji szkoły

Najważniejszy jest zatem statut stowarzyszenia. Zarząd miałby prawo do podjęcia takiej decyzji, o ile statut zawierałby zapisy na to wskazujące wprost, a nie domyślnie.

Jeżeli statut stowarzyszenia nie przyznaje zarządowi kompetencji do podejmowania decyzji o likwidacji prowadzonej przez stowarzyszenie w dopuszczalnej przez prawo działalności – konieczna będzie uchwała walnego zgromadzenia delegatów.

Uchwała walnego zgromadzenia delegatów

Walne zgromadzenie delegatów nie jest organem zarządzającym stowarzyszeniem z prawem do reprezentowania stowarzyszenia.

Jak wskazano, przy braku w statucie kompetencji zarządu w zakresie likwidacji jednostek stowarzyszenia (zakładów) – decyzja w tym zakresie należy do walnego zgromadzenia delegatów. Na tym rola WZD przy likwidacji szkoły się kończy.

Stowarzyszenie na zewnątrz, wobec osób trzecich – w tym wobec gminy – prezentowane jest przez zarząd, ewentualnie przez pełnomocnika zarządu. Wniosek do gminy będzie efektem uchwały WZD. Uchwała będzie podpisana co najmniej przez przewodniczącego zgromadzenia.

Na tej podstawie to zarząd jako mający prawo do reprezentacji stowarzyszenia składa wniosek o wyrażenie zgody na likwidacje do gminy. Zarząd prawidłowo podpisał wniosek o wpis szkoły do ewidencji. Nie mógł tego zrobić inny organ stowarzyszenia.

Prawo oświatowe rozróżnia szkoły publiczne prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego (np. gminę) oraz szkoły publiczne prowadzone przez m.in. osoby prawne. Podział ten wpływa na tryb likwidacji szkoły. Albowiem jak stanowi prawo oświatowe:

„Art. 89. 1. Szkoła publiczna, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 14–18, może być zlikwidowana z końcem roku szkolnego przez organ prowadzący szkołę, po zapewnieniu przez ten organ uczniom możliwości kontynuowania nauki w innej szkole publicznej tego samego typu, a także kształcącej w tym samym lub zbliżonym zawodzie. Organ prowadzący jest obowiązany, co najmniej na 6 miesięcy przed terminem likwidacji, zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły: rodziców uczniów, a w przypadku uczniów pełnoletnich – tych uczniów, właściwego kuratora oświaty oraz organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do prowadzenia szkół danego typu.

3. Szkoła lub placówka publiczna prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego może zostać zlikwidowana po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty, a w przypadku publicznej szkoły artystycznej prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego – po uzyskaniu pozytywnej opinii ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Szkoła lub placówka publiczna prowadzona przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną może zostać zlikwidowana za zgodą organu, który udzielił zezwolenia na jej założenie”.

Zasady wskazane w ust. 1 stosuje się do każdej szkoły, ale w niektórych przypadkach są one modyfikowane.

Zawiadomienie o zamiarze likwidacji szkoły

Według zapisów ust. 1 zdanie 2 – organ prowadzący jest obowiązany, co najmniej na 6 miesięcy przed terminem likwidacji, zawiadomić o zamiarze likwidacji szkoły:

• rodziców uczniów,
• w przypadku uczniów pełnoletnich – tych uczniów,
• właściwego kuratora oświaty
• organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do prowadzenia szkół danego typu.

Stowarzyszenie niezależnie od innych działań, zobowiązane jest zawiadomić kuratorium oświaty o zamiarze likwidacji szkoły. Zamiar taki powstanie po podjęciu uchwały przez ZWD.

Stowarzyszenie jest osobą prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego. Modyfikacja zawarta w ust. 3 zdanie 2 powoduje, że konieczne jest uzyskanie zgody organu, który udzielił zezwolenia na jej założenie.

Ustawa przewiduje dla szkół i placówek publicznych prowadzonych przez osoby fizyczne lub prawne niebędące j.s.t. uzyskanie zgody organu, który udzielił zezwolenia na jej założenie, czyli w konieczne jest uzyskanie przez stowarzyszenie zgody gminy.

Szkoła ulega likwidacji na podstawie prawa oświatowego – cytowany art. 89. Ono reguluje zasady tworzenia szkół oraz ich likwidacji. Stowarzyszeniu nie są potrzebne do likwidacji szkoły inne przepisy lub zapisy w statucie.

UWAGA

Bardzo ważne jest zachowanie terminów, zwłaszcza zawiadomienia kuratorium oświaty. Brak zawiadomienia może skutkować odmową zgody na likwidację.