Dysponowanie mieniem w Ochotniczej Straży Pożarnej

Zadania Ochotniczej Straży Pożarnej

Nie będę wnikała w mojej odpowiedzi w kwestie przejęcia budynku wybudowanego przez strażaków na własność gminy, a właściwie w pierwotnej wersji przejęcia gruntu darowanego strażakom. Jeśli grunt stanowi własność gminy, to zgodnie z przepisami budynki na gruncie posadowione stanowią własność właściciela gruntu. W wielkim skrócie.

Natomiast przyjrzeć się należy żądaniom wójta, by to właściwie ochotnicza straż pożarna utrzymywała i wspierała budżet gminy. Tymczasem jest zupełnie na odwrót. Zgodnie z ustawą o ochronie przeciwpożarowej ochotnicza straż pożarna jest jednostką umundurowaną, wyposażoną w specjalistyczny sprzęt, przeznaczoną w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami. Szczegółowe zadania i organizację ochotniczej straży pożarnej i ich związku określa statut. Zasadniczo więc ochotnicza straż pożarna przeznaczona jest do akcji ratowniczych, jednak z uwagi na fakt, że działa też w oparciu o przepisy Prawa o stowarzyszeniach, a ustawa o ochronie przeciwpożarowej nie wprowadza zakazu prowadzenia innej działalności, możliwe jest, by podejmowała także inne działania na rzecz lokalnej społeczności.

Obowiązki gminy względem OSP

Zgodnie z art. 32 ustawy o ochronie przeciwpożarowej – koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina. Co więcej, gmina ma również obowiązek:

1) bezpłatnego umundurowania członków ochotniczej straży pożarnej;

2) ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i młodzieżowej drużyny pożarniczej; ubezpieczenie może być imienne lub zbiorowe nieimienne;

3) ponoszenia kosztów okresowych badań lekarskich.

Jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym strażom pożarnym środki pieniężne w formie dotacji.

Z przepisów tych nie wynika, by gmina, poza rozliczeniem udzielonej dotacji, mogła oczekiwać jakichkolwiek wpłat na rzecz budżetu od ochotniczych straży pożarnych.

Odpłatne wykorzystywanie nieruchomości, środków transportu, urządzeń i sprzętu OSP

Bardzo istotny z punktu widzenia działalności ochotniczych straży pożarnych jest art. 37 ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Zgodnie z tym przepisem nieruchomości, środki transportu, urządzenia i sprzęt pozostający w dyspozycji ochotniczej straży pożarnej lub ich związku mogą być odpłatnie wykorzystywane do innych społecznie użytecznych celów, określonych w statucie ochotniczej straży pożarnej lub ich związku. Środki uzyskane z tytułu, o którym mowa w ust. 1, stanowią dochody własne ochotniczej straży pożarnej lub ich związku.

Tu właśnie znajduje się odpowiedź na Pana wątpliwości. Skoro gmina przekazała Państwu do dyspozycji nieruchomość, to właśnie z umowy przekazującej może wynikać, że w budynku będzie prowadzona także dodatkowa działalność. Podkreślam, musi to wynikać z umowy, którą mienie przekazano do dysponowania. Jednak nawet jeśli taka remiza ma służyć jako świetlica wiejska, ale to Państwo jesteście jej dysponentami, to obowiązywać będzie bezwzględnie brzmiący ust. 2 art. 37 ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Środki uzyskane z płatnego korzystania z tego mienia, którym dysponujecie, stanowią dochody własne ochotniczej straży pożarnej lub ich związku. Tej zasady zmienić nie wolno.

Dysponowanie świetlicą wiejską

Mogę sobie jednak wyobrazić sytuację, w której wójt przekazuje OSP część budynku do dysponowania na remizę, a część ustala jako świetlicę. Jeśli przekaże ją do prowadzenia sołectwu, to sołectwo uzyska dochody z działalności świetlicy. Natomiast w takim przypadku OSP nie może być zobowiązana do zarządzania tą częścią, która nie jest w jej dyspozycji.

Nie wiem, w jakiej formie w Państwa przypadku nastąpiły zmiany i nowe zasady, zatem nie jestem w stanie tak szczegółowo określić prawidłowości działania wójta. Z całą pewnością, jeśli nawet będziecie wynajmować pomieszczenia remizy, jako mienia przekazanego OSP do dysponowania, to dochody w ten sposób uzyskane będą dochodami OSP.