Bezpłatne użyczenie lokalu firmie

Użyczenie lokalu i skutki podatkowe

Jeśli lokal jest Pani własnością (jest mieniem firmy), ma Pani prawo postępować z nim zgodnie ze swoją wolą.

Umowa użyczenia charakteryzuje się nieodpłatnością, a zatem jako przedsiębiorca oddający składnik swojego firmowego majątku do nieodpłatnego używania innemu przedsiębiorcy nie osiąga Pani z tego tytułu jakichkolwiek korzyści majątkowych. Wówczas u Pani nie powstanie przychód z działalności gospodarczej, ale może mieć wpływ na Pani koszty uzyskania przychodów. Dojdzie do tego, gdy przedmiotem użyczenia jest składnik majątku będący środkiem trwałym, gdyż wówczas jako użyczający nie ma może Pani zaliczyć w ciężar kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej tego środka trwałego za miesiące, w których środek ten oddany został do nieodpłatnego używania, co wynika z art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 16 ust. 1 pkt 63 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Kwestii podatkowych u przedsiębiorcy z Ukrainy nie będę analizować, bo nie było to przedmiotem porady, zresztą wszystko zależy od tego, gdzie jego firma ma siedzibę i czy jest polskim rezydentem, natomiast co do zasady u przedsiębiorcy, który na potrzeby działalności korzysta nieodpłatnie z cudzej ruchomości lub nieruchomości, powstaje przychód. Kwestia tego, gdzie zostanie on opodatkowany, zależy właśnie od siedziby i tego, gdzie jest rezydentem, ale to tenże podmiot jako producent zanalizuje ze swoją księgowością.

Umowa barterowa – najem

Natomiast skoro Pani w zamian za udostępnienie pomieszczenia ma otrzymać wzory sukien – tzw. suknie pokazowe, to nie do końca jest to świadczenie nieodpłatne. Wygląda to na barter, gdzie zapłata za usługę następuje w formie towaru. Umowę najmu reguluje Kodeks cywilny. Zgodnie z zawartą definicją przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Musi mieć on formę odpłatną, jednak może być oznaczony w pieniądzach lub też przybrać formę świadczenia w naturze. Konstrukcja czynszu w innej postaci niż pieniężnej jest możliwa, ponieważ przepisy Kodeksu cywilnego przewidują, że jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 1 kwietnia 2010 r., sygn. ILPB1/415-55/10-4/AA: „(…) wynajęcie nieruchomości w zamian za jej remont będzie stanowić dla Wnioskodawcy przysporzenie majątkowe, stanowiące przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W wyniku bowiem wynajęcia nieruchomości Wnioskodawca będzie uzyskiwał czynsz w wysokości ponoszonych przez najemcę nakładów na tę nieruchomość”.

Tutaj pewnie wartość sukien pokazowych jest niska wobec wartości najmu, czyli tego, ile by płacił ów producent za takie pomieszczenie, więc w umowie należałoby (gdyby zdecydowali się Państwo na barter, nie na użyczenie) opisać, jak często będą owe wzory Pani przekazywane i że wartość 1 z nich nie będzie niższa niż XXX zł (tak, by zbliżyć wartość towaru do wartości usług). Transakcję barterową należy opodatkować również podatkiem dochodowym, ponieważ co do zasady otrzymany towar/usługa jest dla firmy przychodem. Wartością przychodu jest wartość wykonanego świadczenia wyrażona w cenie określonej w umowie, którą należy udokumentować fakturą.

VAT od umowy barterowej

Z kolei co do VAT, to opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Czynności wykonywane przez strony transakcji barterowej można zaś uznać za odpłatną dostawę towarów oraz odpłatne świadczenie usług, co podlega pod podatek VAT. Odpłatność w rozumieniu ustawy o VAT nie musi mieć bowiem mieć wyłącznie pieniężnej formy a może mieć postać rzeczową. W przypadku bartery z uwagi na fakt, że każda ze stron umowy jest jednocześnie sprzedawcą i nabywcą, należy wystawić dwie faktury a stawka podatku zależna jest od przedmiotu umowy barterowej dostawca usługi stosuje taką stawkę VAT, jaka dla danego rodzaju czynności opodatkowanej wynika z przepisów o VAT.

Podatkowo bezsprzecznie na pewno wypowie się dodatkowo księgowa, która zna stan mienia, kwestie jego amortyzacji itd.

Barter zatem jest nieco bardziej skomplikowany niż użyczenie, ale odda realia. Jeśli jednak nie ma potrzeby dokumentowania przekazania owych wzorów wystawowych, łatwiej będzie dokonać użyczenia, ale producent musi mieć na względzie ewentualną kwestię przychodu i prawo dla niego właściwe, zaś Pani ewentualną kwestię związaną z kosztami uzyskania przychodów, o której pisałam na wstępie. Decydując się na owe użyczenie, nie można wskazywać w umowie kwestii przekazywania sukien, bo wykluczy to użyczenie, a właśnie wskaże na najem lub barter, bo pojawi się element świadczenia wzajemnego w zamian za udostępnienie lokalu.