Użytkowanie samochodu a mienie przesiedleńcze

Mienie przesiedleńcze

Mienie przesiedleńcze to temat szeroki – w skrócie i w odniesieniu do Pańskiego pytania zauważyć należy, że pod uwagę trzeba wziąć VAT, cło i akcyzę – są to bowiem te daniny, które potencjalnie mogą obciążyć mienie przywożone do kraju.

VAT

Zgodnie z art. 47 ustawy o podatku od towarów i usług „zwalnia się od podatku import rzeczy osobistego użytku osoby fizycznej przenoszącej miejsce zamieszkania z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki

1. rzeczy służyły do osobistego użytku tej osobie w miejscu zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, z tym że towary nieprzeznaczone do konsumpcji musiały służyć do takiego użytku przez okres co najmniej 6 miesięcy przed dniem, w którym osoba ta przestała mieć miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego;
2. rzeczy będą używane na terytorium kraju do takiego samego celu, w jakim były używane na terytorium państwa trzeciego;
3. osoba fizyczna miała miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy poprzedzających zmianę miejsca zamieszkania;
4. rzeczy te przez 12 miesięcy od dnia zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu nie mogą zostać oddane jako zabezpieczenie, sprzedane, wynajęte, użyczone, wydzierżawione lub w inny sposób odstąpione odpłatnie lub nieodpłatnie bez wcześniejszego poinformowania o tym organu celnego”.

Zwolnienia nie stosuje się m.in. do środków transportu przeznaczonych do działalności gospodarczej.

Zwolnienie celne na mienie osobiste

Odnośnie cła rozporządzenie Rady (WE) NR 1186/2009 z dnia 16 listopada 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system zwolnień celnych wskazuje, że „»mienie osobiste« oznacza każde mienie przeznaczone na własny użytek osób zainteresowanych lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstw domowych . »Mienie osobiste« tworzą w szczególności:

1. majątek ruchomy gospodarstwa domowego;
2. rowery i motocykle, prywatne pojazdy mechaniczne i przyczepy do nich, przyczepy campingowe, łodzie wycieczkowe i prywatne samoloty. Zwolnione z należności celnych przywozowych jest mienie osobiste przywożone przez osoby fizyczne przenoszące swoje miejsce zamieszkania z państwa trzeciego na obszar celny wspólnoty. Zwolnienie może zostać udzielone tylko osobom, których miejsce zamieszkania znajdowało się poza obszarem celnym Wspólnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy, jednakże właściwe organy mogą zezwolić na odstępstwa od zasady ustanowionej w ust. 1 pod warunkiem że wyraźną intencją osoby zainteresowanej było zamieszkiwanie poza obszarem celnym Wspólnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy. (…)

Zwolnienie ograniczone jest do mienia osobistego, które:

1. z wyjątkiem szczególnie uzasadnionych okoliczności, pozostawało w posiadaniu oraz, w przypadku towarów nieprzeznaczonych do konsumpcji, było używane przez osobę zainteresowaną w jej poprzednim miejscu zamieszkania przez co najmniej sześć miesięcy przed datą, w której osoba zainteresowana przestała zamieszkiwać w państwie trzecim, który opuściła;
2. jest przeznaczone do użytku w takim samym celu w nowym miejscu zamieszkania”.

Import samochodu a zwolnienie z akcyzy

Zgodnie z art. 112 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym „zwalnia się od akcyzy samochód osobowy przywożony spoza terytorium państw członkowskich oraz państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez osobę fizyczną przybywającą na terytorium kraju na pobyt stały lub powracającą z czasowego pobytu z terytorium tych państw, jeżeli łącznie są spełnione następujące warunki:

1. samochód osobowy jest przeznaczony do użytku osobistego tej osoby;
2. samochód osobowy służył do użytku osobistego tej osoby w miejscu poprzedniego jej pobytu poza terytorium państwa członkowskiego lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez okres co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu;
3. osoba ta przedstawi właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowód potwierdzający spełnienie warunku, o którym mowa w pkt 2;
4. osoba ta przebywała poza terytorium państwa członkowskiego lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez okres co najmniej 12 kolejnych miesięcy poprzedzających zmianę miejsca pobytu;
5. samochód osobowy nie zostanie sprzedany, wynajęty lub w jakikolwiek inny sposób oddany do użytku osobie trzeciej przez okres 12 miesięcy od dnia jego przywozu na terytorium kraju”.

W przepisach uzależniający prawo do zwolnienia nie sprecyzowano, jak należy rozumieć stwierdzenie „służył do użytku osobistego (…) co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu”.

Jak wskazuje się w doktrynie:

„Artykuł 112 u.p.a. daje podstawy do zwolnienia od akcyzy importu samochodu osobowego stanowiącego mienie przesiedleńcze osoby fizycznej przybywającej na terytorium kraju na pobyt stały lub powracającej z czasowego pobytu z terytorium państwa trzeciego. Przedmiotowe zwolnienie od akcyzy funkcjonowało do 1 marca 2009 r. na podstawie § 30 rozporządzenia z 2004 r. w sprawie zwolnień od akcyzy. Niniejszy przepis ustawy doprecyzowuje zakres zwolnienia oraz powiela warunki obowiązujące przed wejściem w życie ustawy.

Przywóz samochodu osobowego spoza terytorium państw członkowskich

Stosownie do treści tego przepisu zwolnieniu podlega przywóz samochodu osobowego spoza terytorium państw członkowskich oraz państw stron Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez osobę fizyczną przybywającą na terytorium kraju na pobyt stały lub powracającą z czasowego pobytu z terytorium tych państw. Zwolnienia dla osób przywożących samochody z państw członkowskich UE oraz państw stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym zostały określone w art. 110 u.p.a.

W przypadku importu samochodu osobowego zwolnienie od akcyzy ma zastosowanie, jeżeli samochód osobowy jest przeznaczony do użytku osobistego tej osoby oraz co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu samochód ten służył do użytku osobistego tej osoby w miejscu poprzedniego jej pobytu poza terytorium państwa członkowskiego lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. W celu potwierdzenia spełniania niniejszego warunku, osoba zobowiązana jest przedstawić właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowód potwierdzający użytkowanie samochodu osobowego do celów osobistych co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu. Dokumentem tym może być dokument potwierdzający rejestrację samochodu poza UE czy też faktura zakupu.

Import samochodów osobowych jako mienie przesiedleńcze

Dodatkowo, aby zwolnienie to mogło mieć zastosowanie, osoba importująca samochód osobowy jako mienie przesiedleńcze powinna przebywać poza terytorium państwa członkowskiego lub państwa członkowskiego Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez okres co najmniej 12 kolejnych miesięcy poprzedzających zmianę miejsca pobytu. Jednocześnie po dokonaniu importu samochód osobowy nie może być sprzedany, wynajęty lub w jakikolwiek inny sposób oddany do użytku osobie trzeciej przez okres 12 miesięcy od dnia jego przywozu na terytorium kraju” (S. Parulski, komentarz do art. 112 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U.09.3.11), w: tenże, Akcyza. Komentarz, 2010, LEX, wyd. II).

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 11 grudnia 2009 r. (sygn. akt I SA/Bk 503/09) jasno wskazuje, że „przepis art. 47 ust. 1 u.p.t.u. i § 30 ust. 1 rozporządzenia z 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. 2004 r. Nr 97 poz. 966) dotyczące zwolnień mienia przesiedleńczego od podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego nie przewidują wymogu zarejestrowania pojazdu w kraju trzecim, jako warunku uzyskania przez posiadacza pojazdu zwolnienia z należności podatkowych.”

Konkludując, moim zdaniem – i jak dowiodłem powyżej, nie tylko moim zdaniem, nie istnieje wymóg rejestracji pojazdu na 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu.