Mienie przesiedleńcze – cło, VAT, akcyza

Mienie przesiedleńcze zwolnione z należności celno-podatkowych

Na mocy rozporządzenia Rady (WE) numer 1186/2009 z dnia 16 listopada 2009 roku ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz. Urz. UE L.324.23 z późn. zm.) – mienie, związane z przeniesieniem miejsca zamieszkania z państwa trzeciego na obszar Wspólnoty, jest zwolnione z należności celno-podatkowych. Zgodnie z rozporządzeniem, trzeba opuścić terytorium państwa trzeciego, w którym się mieszka, z zamiarem stałego zamieszkania na terenie Wspólnoty. Jest to warunek bezwzględnie konieczny. Jeżeli nie osiedli się Pani w Polsce lub innym kraju Wspólnotowym, zwolnienie może zostać cofnięte.

Artykuły 2-10 przywołanego rozporządzenia Rady regulują kwestie zwolnienia od należności celnych przywozowych rzeczy wchodzących w skład „mienia przesiedlenia”, przywożonych z państw trzecich (czyli spoza obszaru Unii Europejskiej) na obszar celny Wspólnoty. W przepisach tych m.in. czytamy:

„Artykuł 3

Z zastrzeżeniem art. 4-11 zwolnione z należności celnych przywozowych jest mienie osobiste przywożone przez osoby fizyczne przenoszące swoje miejsce zamieszkania z państwa trzeciego na obszar celny Wspólnoty.”

„Artykuł 4

Zwolnienie ograniczone jest do mienia osobistego, które:

a. z wyjątkiem szczególnie uzasadnionych okoliczności, pozostawało w posiadaniu oraz,

b. w przypadku towarów nieprzeznaczonych do konsumpcji, było używane przez osobę zainteresowaną w jej poprzednim miejscu zamieszkania przez co najmniej sześć miesięcy przed datą, w której osoba zainteresowana przestała zamieszkiwać w państwie trzecim, który opuściła;

c. jest przeznaczone do użytku w takim samym celu w nowym miejscu zamieszkania.”

Ponadto państwa członkowskie mogą uzależnić zwolnienie takiego mienia od poniesienia w kraju pochodzenia bądź w kraju opuszczanym opłat celnych lub skarbowych, którym takie mienie zwykle podlega.

„Artykuł 5

1. Zwolnienie może zostać udzielone tylko osobom, których miejsce zamieszkania znajdowało się poza obszarem celnym Wspólnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy.

2. Jednakże właściwe organy mogą zezwolić na odstępstwa od zasady ustanowionej w ust. 1 pod warunkiem, że wyraźną intencją osoby zainteresowanej było zamieszkiwanie poza obszarem celnym Wspólnoty nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy.”

„Artykuł 7

1. Z wyjątkiem szczególnych przypadków, zwolnienie przyznawane jest tylko w przypadku mienia osobistego dopuszczonego do swobodnego obrotu w ciągu 12 miesięcy od daty ustalenia przez osobę zainteresowaną miejsca zamieszkania na obszarze celnym Wspólnoty.

2. Mienie osobiste może zostać dopuszczone do swobodnego obrotu w kilku oddzielnych partiach w okresie, o którym mowa w ust. 1.”

Mienie osobiste i dokumenty potwierdzające

Co zatem zalicza się do mienia osobistego? Jest to między innymi:

• majątek ruchomy gospodarstwa domowego (rzeczy osobiste, umeblowanie i wyposażenie przeznaczone na własny użytek danych osób lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstw domowych),
• rowery i motocykle, prywatne pojazdy mechaniczne i przyczepy do nich, przyczepy campingowe, łodzie wycieczkowe i prywatne samoloty,
• dobytek gospodarstwa domowego właściwy dla zwykłych potrzeb rodziny, zwierzęta domowe i zwierzęta wierzchowe, przenośne instrumenty i sprzęt potrzebny do wykonywania rzemiosła lub zawodu.

Co najmniej 6-miesięczny okres używania przywożonych rzeczy można udowodnić, przedstawiając np. dowód ich zakupu w określonym czasie. Jeśli chodzi o pojazd samochodowy, takim dowodem jest dowód rejestracyjny wystawiony na Pani nazwisko co najmniej sześć miesięcy przed przesiedleniem się. Ponadto powinna Pani przedstawić dowód potwierdzony przez właściwe organy USA, że pojazd, o którego zwolnienie z należności celnych przywozowych Pani wnosi, był dopuszczony do ruchu.

Dokumenty potwierdzające nieprzerwany minimum 12-miesięczny pobyt w USA to np.:

• umowa o pracę zawarta na minimum 12-miesięczny okres czasu,
• zaświadczenie z urzędu skarbowego o opłacaniu podatków przez okres co najmniej 12 miesięcy,
• comiesięczne rachunki telefoniczne opłacane przez nieprzerwany okres minimum 12 miesięcy.
• umowa najmu lokalu itp.

Zwolnienie z podatku VAT

Natomiast stosownie do treści art. 47 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) – import rzeczy osobistego użytku osoby fizycznej przesiedlającej się z terytorium państwa trzeciego ( tutaj: USA) na terytorium kraju na pobyt stały, zwolniony jest od tego podatku, jeżeli łącznie spełnione zostaną warunki określone w cytowanym rozporządzeniu Rady Nr 918/83. Ponadto rzeczy te przez okres 12 miesięcy od dnia zgłoszenia do procedury dopuszczenia do obrotu nie mogą, bez wcześniejszego poinformowania o tym organu celnego, zostać oddane jako zabezpieczenie, sprzedane, wynajęte, użyczone, wydzierżawione lub w inny sposób odstąpione odpłatnie lub nieodpłatnie.

Podobnie jak przy zwolnieniu od należności celnych zwolnienia od podatku nie stosuje się do:

• napojów alkoholowych;
• tytoniu i wyrobów tytoniowych;
• środków transportu przeznaczonych do działalności gospodarczej;
• artykułów potrzebnych do wykonywania zawodu lub zajęcia, innych niż przenośne przedmioty sztuki stosowanej lub wyzwolonej.

Zwolnienie z podatku akcyzowego

Z kolei paragraf 30 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego, a także art. 112 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.) zawiera zwolnienie mienia przesiedleńczego od tego podatku. Warunki zwolnienia są podobne jak w przypadku zwolnienia od cła, czyli:

• rzeczy służyły do użytku osobistego osoby przybywającej na terytorium kraju z tym, że samochody osobowe służyły takiemu użytkowi przez co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu;
• osoba fizyczna przedstawi właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowód potwierdzający spełnianie warunku, o którym mowa w pkt. 1;
• rzeczy będą przeznaczone na terenie kraju do takiego samego celu, w jakim były użytkowane przed zmianą miejsca pobytu;
• osoba fizyczna przebywała poza terytorium Wspólnoty Europejskiej przez okres co najmniej 12 miesięcy poprzedzających zmianę miejsca pobytu;
• rzeczy nie zostaną sprzedane, wynajęte, wypożyczone lub odstąpione przez okres 12 miesięcy od dnia ich przywozu na terytorium kraju.

Procedura celna tranzytu

Powracając do Polski, inicjuje Pani procedurę celną tranzytu – powinna się ona rozpocząć na granicy z państwem trzecim, czyli w pierwszym urzędzie celnym Unii Europejskiej (tutaj będzie to Polska). Należy złożyć w formie elektronicznej zgłoszenie do procedury tranzytu do systemu wspólnotowego NCTS (to system informatyczny obsługujący wspólnotową procedurę tranzytu na terenie Unii Europejskiej). Procedurę tranzytu należy zakończyć w urzędzie celnym, w którym złożone będzie zgłoszenie celne o dopuszczenie towarów do obrotu ze zwolnieniem z cła, czyli we właściwym terenowo urzędzie celnym w Polsce. Proszę pamiętać o zgłoszeniu celnym SAD.

Obowiązki przesiedleńca

Ponadto jako osoba przesiedlająca się ma Pani obowiązek:

1. Okazania w urzędzie celnym dokumentów potwierdzających jej pobyt w USA (należy potwierdzić pełne 12 miesięcy pobytu przed datą przesiedlenia). Każdy miesiąc pobytu może być udokumentowany np. rozliczeniem podatkowym za ostatni rok, rachunkami z zachowaniem ciągłości przez 12 miesięcy (np. za prąd, telefon, mieszkanie, ubezpieczenie itp.), zaświadczeniem z miejsca pracy itd. Dokumenty potwierdzające pobyt w USA muszą być wystawione na Pani nazwisko i imię;
2. Okazania dokumentu tożsamości świadczącego o pobycie w USA (paszport, wiza, amerykańskie prawo jazdy itp.);
3. Przedstawienia biletu lotniczego powrotnego (karty pokładowej);
4. Złożenia deklaracji celnej;
5. Okazania faktury za transport mienia do Polski;
6. Przedstawienia dokumentu potwierdzającego stałe miejsce pobytu w Polsce (zaświadczenie o zameldowaniu z urzędu miasta lub gminy wraz z numerem PESEL, notarialnie potwierdzoną umowę wynajmu mieszkania albo umowę zakupu mieszkania itp.);
7. Okazania dowodu osobistego lub w przypadku jego braku – dokumentu potwierdzającego złożenie wniosku o wydanie dowodu osobistego;
8. Okazania listy mienia przesiedlenia (z wyszczególnieniem kategorii rzeczy, ilości sztuk w obrębie każdej kategorii oraz ich szacunkowej wartości w USD. Dla pojazdu należy wpisać rocznik, markę samochodu i numer VIN).
9. Dodatkowo dla odprawy pojazdów w ramach mienia należy przedstawić:
• oryginalny tytuł własności pojazdu (Certyficate of Title),
• oryginał faktury na nazwisko właściciela pojazdu lub umowę kupna-sprzedaży z dokładnym adresem lub oświadczenie o wartości pojazdu,
• dokument rejestracyjny pojazdu, wystawiony na Pani imię i nazwisko, z którego wynika, że pojazd był zarejestrowany w USA przez co najmniej 6 miesięcy przed datą wysyłki (data na deklaracji celnej),
• dokument potwierdzający, że samochód był ubezpieczony (za okres co najmniej 6 miesięcy),
• jeżeli pojazd był wyrejestrowany, przed wysyłką należy przedstawić również oryginalny dokument o wyrejestrowaniu pojazdu.

Reasumując: Pani mienie przesiedleńcze jest zwolnione z cła, VAT i akcyzy po spełnieniu poniższych warunków:

1. udokumentowany pobyt w USA – 12 miesięcy wstecz przed dniem przyjęcia zgłoszenia celnego w procedurze dopuszczenia do swobodnego obrotu mienia przesiedlenia,
2. przesiedlenie na obszar celny UE, tutaj Polska,
3. pozostawanie w Polsce (centrum interesów życiowych) przez okres co najmniej 1,5 roku,
4. w przypadku auta – korzystanie z auta osobiście na terytorium Polski, który wcześniej był używany w USA co najmniej przez 6 miesięcy.