Studia dzienne a alimenty

Czy pełnoletnie dziecko może ubiegać się o alimenty od swoich rodziców?

Jak wynika z treści pytania, uczęszcza Pan na studia dzienne i chciałby Pan ubiegać się o alimenty od swoich rodziców.

Podstawą obowiązku alimentacyjnego jest – co do zasady – niedostatek uprawnionego, który należy rozumieć jako obiektywną niemożność dostarczenia sobie własnymi siłami podstawowych środków utrzymania. Od powyższej reguły istnieje jeden wyjątek, a mianowicie: dziecko jest uprawnione do świadczeń alimentacyjnych od swoich rodziców, jeśli nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie – w zasadzie bez względu na to, czy osiągnęło już pełnoletniość. Dziecko zatem nie musi pozostawać w niedostatku, by otrzymać środki utrzymania i wychowania od swoich rodziców.

Świadczenia alimentacyjne względem pełnoletniego dziecka

Rodzice pełnoletniego dziecka zobowiązani są więc do świadczeń alimentacyjnych względem tego dziecka pod warunkiem, że nie jest ono w stanie utrzymać się samodzielnie. Obowiązek ten z reguły utrzymuje się przez dłuższy czas.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy (w skrócie K.r.o.) dopuszcza możliwość uchylenia się rodziców od dostarczania swojemu pełnoletniemu dziecku środków utrzymania w następujących wypadkach:

1. Jeśli świadczenia alimentacyjne połączone są z nadmiernym dla rodziców uszczerbkiem, a dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 § 3 K.r.o.). Pozostawiono więc swoistą furtkę dla rodziców pełnoletniego dziecka. Jeśli więc student nie uczy się, a w efekcie nie zalicza kolejnego roku studiów (np. dziennych), to rodzice mogą zostać zwolnieni z obowiązku łożenia na jego dalszą naukę.
2. Jeśli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 144¹ K.r.o.), tj. z dobrymi obyczajami, zasadami moralności itp.

Obowiązek dostarczania środków utrzymania pełnoletniemu dziecku uczęszczającemu na studia dzienne

Skoro nie jest Pan w stanie utrzymać się samodzielnie z uwagi na studia dzienne, to rodzice są zobowiązani do dostarczania Panu środków utrzymania. W takim przypadku bowiem niemożność samodzielnego utrzymania się jest przez Pana niezawiniona.

Jeśli rodzice dobrowolnie nie dostarczają Panu środków utrzymania, może Pan dochodzić ich na drodze postępowania sądowego, występując przeciwko rodzicom z pozwem o zasądzenie alimentów.

Sądem rzeczowo właściwym będzie sąd rejonowy, wydział rodzinny i nieletnich. Natomiast miejscowo właściwy będzie sąd miejsca zamieszkania Pana bądź Pana rodziców.

Pozew należy złożyć do sądu w trzech egzemplarzach. Pozew można wysłać listem poleconym bądź złożyć osobiście (w tym wypadku należy mieć ze sobą dodatkowy egzemplarz pozwu, na którym otrzyma Pan potwierdzenie wpłynięcia pozwu).

W pozwie należy podać wartość przedmiotu sporu – będzie nią suma świadczeń za okres jednego roku (czyli 12 x żądana kwota). Pozew jest wolny od opłat – art. 96 § 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego (art. 135 K.r.o.). Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczeniu środków utrzymania i w miarę potrzeby wychowania.

Dostarczanie środków utrzymania to zaspokajanie normalnych, bieżących potrzeb uprawnionego, czyli dostarczanie pożywienia, ubrania, mieszkania, opału, leków itp. Dostarczanie środków wychowania obejmuje np. powinność starań o zdrowie uprawnionego, o jego rozwój fizyczny i umysłowy, stworzenie możliwości zdobycia wykształcenia, zapewnienie dostępu do dóbr kultury.