Skorygowanie błędu geodety

Ustalenie granic nieruchomości

Obecnie należy dokonać rozgraniczenia nieruchomości. Wejście w życie w dniu 4 listopada 1971 roku ustawy z dnia 26 października 1971 roku o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych spowodowało natomiast to, że w dniu 4 listopada 1971 roku ukształtował się stan prawny nieruchomości. Stan ten nie uległ zmianie, gdy chodzi o przestrzenny zasięg prawa własności (w odniesieniu do granic), zwłaszcza w kontekście skutku prawnego wynikającego z normy art. 345 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) stanowiącej, iż posiadanie przywrócone poczytuje się za nieprzerwane.

Zgodnie z art. 153 K.c. „Jeżeli granice gruntów stały się sporne, a stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się granice według ostatniego spokojnego stanu posiadania. Gdyby również takiego stanu nie można było stwierdzić, a postępowanie rozgraniczeniowe nie doprowadziło do ugody między interesowanymi, sąd ustali granice z uwzględnieniem wszelkich okoliczności; może przy tym przyznać jednemu z właścicieli odpowiednią dopłatę pieniężną”. Artykuł 153 K.c. określa zatem zasady i kryteria przebiegu granicy, która jest sporna.

Zgodnie z powszechnie przyjętym poglądem przedmiotem rozgraniczenia jest ustalenie granic w terenie, tj. na gruncie, a nie na planie (mapie), mapa bowiem jest – z natury rzeczy – tylko wtórnym wyrazem granic na gruncie. W sprawie o rozgraniczenie chodzi nawet nie o same granice na gruncie, lecz o to, do jakiej granicy na gruncie sięga prawo własności nieruchomości sąsiadujących. Przebieg granicy jest dopiero wynikiem określenia zasięgu własności.

Kryteria rozgraniczenia nieruchomości

Artykuł 153 K.c. wyprowadza trzy materialnoprawne kryteria rozgraniczenia nieruchomości: 1) aktualny (z chwili orzekania) stan prawny nieruchomości, 2) ostatni stan spokojnego posiadania oraz 3) wszelkie okoliczności. Każde z tych kryteriów ma pierwszeństwo przed następnym. Wyłączają się one wzajemnie w tym znaczeniu, że dopóki jest możliwe ustalenie granicy na podstawie stanu prawnego, niedopuszczalne jest rozgraniczenie na podstawie ostatniego spokojnego posiadania albo wszelkich okoliczności.

Analizując okoliczności niniejszej sprawy, należy uznać, że rozgraniczenie winno nastąpić według stanu prawnego nieruchomości, przy uwzględnieniu, że oba warianty rozgraniczenia dotyczą granicy według stanu prawnego: wariant wnioskodawców dotyczy granicy ewidencyjnej, a wariant uczestników postępowania granicy z uwzględnieniem zasiedzenia przygranicznego pasa gruntu.

Ustalenie stanu prawnego nieruchomości

Ustalenie stanu prawnego nieruchomości polega na stwierdzeniu zasięgu przestrzennych granic własności sąsiadujących ze sobą gruntów. W uchwale całej Izby Cywilnej z 25 maja 1957 r., sygn. akt 1 CO 39/1956, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że „dokumentami stwierdzającymi prawo własności nieruchomości są dokumenty, które z mocy przepisów prawa stwierdzają nabycie własności lub stanowią dowód, że takie nabycie miało miejsce; w szczególności do dokumentów tych zaliczyć należy odpisy z ksiąg wieczystych, odpisy umów o przeniesienie własności zawartych w formie aktu notarialnego oraz wyciągi z tabel likwidacyjnych”. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 26 kwietnia 1967 r., sygn. akt III CR 424/1966 wskazał również, że „przez »stan prawny« rozumie się także zasiedzenie przygranicznych pasów gruntu. Nabycie własności przygranicznego pasa ziemi wskutek zasiedzenia następuje bowiem z mocy prawa, a zatem stan ten powinien być brany pod uwagę jako przesłanka rozstrzygnięcia w sprawie o rozgraniczenie” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2016 r., sygn. akt III CSK 126/15).

Proszę w gminie złożyć wniosek o rozgraniczenie. Stan prawny zostanie ustalony wg stanu posiadania – łącznie z zasiedzeniem.