Ślub kanoniczny lub cywilny - czy możliwe jest małżeństwo pomiędzy kuzynostwem?

Zadane przez Pana pytanie rozpatrzeć należy na dwóch niezależnych płaszczyznach – w sprawie ślubu kanonicznego i cywilnego.

Po pierwsze należy zbadać możliwość zawarcia przez Państwa małżeństwa cywilnego. Małżeństwa cywilne usankcjonowane są przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. I tak zgodnie z art. 14 § 1 tegoż kodeksu „nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa krewni w linii prostej, rodzeństwo ani powinowaci w linii prostej. Jednakże z ważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa między powinowatymi”.

Pojęcie krewnych zdefiniowane jest zaś w art. 61⁷:

„§ 1. Krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej. Krewnymi w linii bocznej są osoby, które pochodzą od wspólnego przodka, a nie są krewnymi w linii prostej.

§ 2. Stopień pokrewieństwa określa się według liczby urodzeń, wskutek których powstało pokrewieństwo”.

Zgodnie z art. 61⁸:

„§ 1. Z małżeństwa wynika powinowactwo między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka. Trwa ono mimo ustania małżeństwa.

§ 2. Linię i stopień powinowactwa określa się według linii i stopnia pokrewieństwa”.

Zgodnie z zapisami kodeksowymi Pan i Pańska kuzynka nie jesteście krewnymi w linii prostej, bowiem nie pochodzicie jedno od drugiego: rodzice–dzieci–wnuki. Ponieważ macie Państwo wspólnych przodków – dziadków, jesteście jedynie krewnymi w linii bocznej. W związku z powyższym nie jesteście Państwo objęci zakazem zawierania małżeństwa wyrażonym w art. 14 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Stopień pokrewieństwa oblicza się według liczby urodzeń dzielących Państwa od wspólnego przodka. W Państwa przypadku jesteście Państwo krewnymi w linii bocznej w czwartym stopniu. Pana od dziadków dzielą 2 urodzenia (Pańskie urodzenie oraz urodzenie mamy) i kuzynkę od dziadków także 2 urodzenia (urodzenie kuzynki i jej mamy), co razem daje 4 stopnie.

Inaczej sytuacja ma się w przypadku możliwości zawarcia przez Państwa ślubu kanonicznego (kościelnego). Tutaj w grę wchodzą już nie przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ale Kodeksu kanonicznego.

Kanon 1091 stanowi:

„§ 1. W linii prostej pokrewieństwa nieważne jest małżeństwo między wszystkimi wstępnymi i zstępnymi, zarówno prawego pochodzenia, jak i naturalnymi.

§ 2. W linii bocznej nieważne jest aż do czwartego stopnia włącznie.

§ 3. Przeszkoda pokrewieństwa nie zwielokrotnia się.

§ 4. Nigdy nie zezwala się na małżeństwo, jeśli istnieje wątpliwość, czy strony są spokrewnione w jakimś stopniu linii prostej lub w drugim stopniu linii bocznej.”

Zgodnie z kanonem 1092 „powinowactwo w linii prostej powoduje nieważność małżeństwa we wszystkich stopniach”.

Ponieważ jesteście Państwo spokrewnieni w linii bocznej w czwartym stopniu, to zgodnie z prawem kanonicznym nie możecie Państwo zawrzeć ślubu kanonicznego, co również skutkuje niemożnością zawarcia ślubu kanonicznego.

Jeżeli więc zdecydują się Państwo na wstąpienie w związek małżeński, to pozostaje Państwu jedynie ceremonia cywilna przed urzędnikiem USC.