Rozliczenie ubezpieczenie na życie dla pracowników

Oczywiście istnieje możliwość zawarcia umów, o jakich Pan pisze. To praktyka powszechna. Przy czym najczęściej zwierane są umowy ubezpieczenia grupowego. W kolejnych punktach postaram się wyjaśnić wszystkie Pańskie wątpliwości.

Czy składki za ubezpieczenie można zaliczyć do kosztów podatkowych?

Zasadniczo tak. Jedną z Pana działalności jest spółka z o.o., a zatem osoba prawna. Zgodnie z art. 16 taką możliwość przewiduje art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zgodnie z punktem 59 tego przepisu nie uważa się za koszty uzyskania przychodu składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka, o którym mowa w dziale I w grupach 1, 3 i 5 oraz w dziale II w grupach 1 i 2 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

a) wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,

b) możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,

c) wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Zatem, z przepisu tego wynika, ze niektóre z umów podlegają przepisom o kosztach przy spełnieniu określonych warunków. Potwierdza to interpretacja podatkowa Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 09 sierpnia 2011 roku, sygn. IBPBI/2/423-553/11/MO, gdzie stwierdzono, że „kosztem uzyskania przychodów mogą być opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:

• na życie (grupa 1 dział I),
• na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (grupa 3 dział I),
• wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem innych ubezpieczeń działu I (grupa 5 dział I),
• wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (grupa 1 dział II): świadczenia jednorazowe, świadczenia powtarzające się, połączone świadczenia, o których mowa w pkt 1 i 2, przewóz osób,
• ubezpieczenie choroby (grupa 2 dział II): świadczenia jednorazowe, świadczenia powtarzające się, świadczenia kombinowane.

Ubezpieczenie na dożycie

W Pana przypadku jednak ubezpieczenie będzie nie tylko na życie, ale też na tzw. „dożycie”, co oznacza możliwość wypłaty z tytułu dożycia określonego wieku. Jak wynika wprost z cytowanego przeze mnie przepisu, umowy ubezpieczenia, które zakładają takie wypłaty przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono. Reasumując: zasadniczo jako pracodawca spółka z o.o. będzie mógł Pan zaliczyć składki przy spełnieniu wszystkich warunków, o których mowa w cytowanym przepisie.

Analogiczny przepis zawiera ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, która będzie miała zastosowanie przy pracodawcy będącym spółką jawną. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt. 57 tej ustawy – pracodawca może zaliczyć w koszty uzyskania przychodów składkę opłacaną na polisy na życie dla pracowników, jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca, a umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

• wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
• możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw z niej wynikających,
• wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Czy składki za ubezpieczenie należy zaliczyć do przychodów pracownika i odliczać składki ZUS?

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – przychodami ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności:

• wynagrodzenia zasadnicze,
• wynagrodzenia za godziny nadliczbowe,
• różnego rodzaju dodatki,
• nagrody,
• ekwiwalenty za niewykorzystany urlop,
• a także wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Opłacone składki będą zatem takim innym świadczeniem pieniężnym ponoszonym za pracownika. Tutaj z pomocą w interpretacji przyszedł Trybunał Konstytucyjny, w wyroku z dnia 8 lipca 2014 r. o sygn. akt K 7/13 wyjaśniając, że za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:

• zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
• zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
• korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Z powyższego wynika, że w przypadku zawieranych przez Pana umów warunki takie mają zostać spełnione. Pewną komplikację rodzi jedynie możliwość rezygnacji z wykupem polisy, co przysparza zasadniczo korzyść pracodawcy, jednak w swojej zasadniczej funkcji umowy działają na korzyść pracownika. Oczywiście, w przypadku wykupu polisy będzie trzeba dokonać stosownych korekt w mojej ocenie.

Ponieważ mamy do czynienia z przychodem wynikającym z tytułu prawnego, z którego powstaje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne, także od tych wartości winny zostać odprowadzone składki na ubezpieczenie społeczne.

Korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy nie stanowią podstawy wymiaru składek

Czy uda się uniknąć opłacania ZUS od składek ubezpieczenia, jeśli skorzystam ze zwolnienia, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18.12.1998 r. - Załącznik do obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 września 2017 r. (poz. 1949)?

Rozporządzenie, które Pan wymienił, to Rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe . Zgodnie z § 2 pkt. 26 tego Rozporządzenia: Podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.

Do skorzystania z tego zwolnienia ważne jest, by wprowadzić częściową odpłatność za składki, ponadto odpłatność ta musi być wprowadzona w postanowieniach prawa wewnętrznego – w układzie zbiorowym, regulaminie wynagradzania lub przepisach o wynagradzaniu – przez te ostatnie rozumie się np. uchwałę zarządu. Jeśli wprowadzi Pan taką częściową odpłatność, to rzeczywiście udałoby się skorzystać z możliwości wyłączenia składek z podstawy wymiaru składek na ZUS. Co ważne, taką interpretację cytowanych przepisów stosują same Zakłady Ubezpieczeń Społecznych – jeden z oddziałów udzielił takiej interpretacji pracodawcy, który wprost wystąpił do niego z takim zapytaniem.

Ubezpieczenie na życie i dożycie tylko dla pracowników?

Czy mechanizm ten można zastosować do innych grup pracowników? – Z całą pewnością mechanizm ten ma zastosowanie do pracujących na podstawie umów-zleceń. Kwota składki, którą finansuje zleceniodawca, stanowi przychód z tytułu działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu art. 13 pkt. 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powinna ona zatem zostać dopisana do wynagrodzenia należnego zleceniobiorcy, zwiększając tym samym jego przychód za dany miesiąc.

W przypadku jednak umów b2b mamy do czynienia z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą. W tym przypadku osoby te same odprowadzają składki na ZUS. Natomiast czy w ogóle możemy mówić o możliwości wykupienia polisy dla takiego „pracownika”? Opłacanie składki za innego przedsiębiorcę uważałabym raczej za darowiznę na jego rzecz, którą powinien raczej rozliczyć się z tytułu podatku od spadków i darowizn. Nie można by takiego świadczenia zaliczyć jako kosztu. To z całą pewnością nie jest wydatek, który ustawy o podatku dochodowym zaliczają do kosztów uzyskania przychodu.