Likwidacja spółdzielni i wybranie likwidatora

Prawidłowe postawienie spółdzielni w stan likwidacji

Na WZ spółdzielni ma zapaść drugi raz decyzja o postawieniu jej w stan likwidacji.

Stosownie do Prawa spółdzielczego:

„Art. 118. § 1. Likwidatorami spółdzielni mogą być członkowie ostatniego zarządu lub osoby wybrane przez walne zgromadzenie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

§ 2. Likwidator może nie być członkiem spółdzielni. Likwidatorem może być także osoba prawna.

§ 3. Umowę z likwidatorem o wykonanie czynności likwidacyjnych zawiera rada spółdzielni. W wypadku gdy zwołanie rady napotyka poważne trudności albo gdy likwidatora wyznacza związek rewizyjny, umowę z likwidatorem zawiera ten związek, działając w imieniu spółdzielni.”

„Art. 121. § 1. Spółdzielnia w likwidacji zachowuje dotychczasową swoją nazwę z dodaniem wyrazów: »w likwidacji«.

§ 2. Osoba prawna wyznaczona na likwidatora składa oświadczenia w imieniu spółdzielni z zachowaniem przepisów normujących składanie oświadczeń tej osoby.”

„Art. 119. § 1. Do likwidatora stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zarządu spółdzielni i członków zarządu, jeżeli przepisy o likwidacji nie stanowią inaczej.

§ 2. Likwidator nie może zawierać nowych umów, chyba że jest to konieczne do przeprowadzenia likwidacji spółdzielni. Dalej idące ograniczenia może ustanowić organ, który wyznaczył likwidatora. Ograniczenia takie powinny być niezwłocznie zgłoszone przez likwidatora do Krajowego Rejestru Sądowego.

§ 3. Jeżeli zwołanie walnego zgromadzenia lub rady spółdzielni napotyka poważne trudności, związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, może upoważnić likwidatora do dokonania czynności określonego rodzaju, które wymagają uchwały walnego zgromadzenia lub rady spółdzielni.

§ 4. Likwidator może być odwołany w każdej chwili przez organ, który go wyznaczył. Ponadto likwidatora może odwołać z ważnych przyczyn związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona.

§ 5. Organ, który odwołuje likwidatora, obowiązany jest równocześnie wyznaczyć innego.”

„Art. 122. Likwidator powinien niezwłocznie po wyznaczeniu go: 1) zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego wniosek o wpisanie otwarcia likwidacji spółdzielni, jeżeli nie zostało to jeszcze dokonane, i zawiadomić o tym związek rewizyjny, w którym spółdzielnia jest zrzeszona, oraz Krajową Radę Spółdzielczą; (…).”

Według ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym:

„Art. 44. 1. W dziale 6 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się następujące dane:

1) informacje o otwarciu i zakończeniu likwidacji, ustanowieniu zarządu i zarządu komisarycznego;

1a) informacje o wszczęciu i zakończeniu przymusowej restrukturyzacji;

2) dane o osobie likwidatora wraz ze sposobem reprezentacji, zarządcy oraz zarządcy komisarycznego.”

Skutki postawienia spółdzielni w stan likwidacji

Z chwilą prawidłowego postawienia spółdzielni w stan likwidacji zmienia się jej status prawny ze zwykłej spółdzielnia na „spółdzielnię w likwidacji”.

Jednym ze skutków postawienia spółdzielni w stan likwidacji jest rozwiązanie z mocy prawa jej organu zarządzającego – zarządu. W jego miejsce wschodzi likwidator (likwidatorzy). A likwidatorami spółdzielni mogą być członkowie ostatniego zarządu lub osoby wybrane przez walne zgromadzenie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

W przedmiotowej sprawie jest to zależne od treści statutu. O ile statut przewiduje, że w razie otwarcia likwidacji – członkowie zarządu stają się likwidatorami bez potrzeby och odrębnego powoływania – to tak się dzieje. Przy takim zapisie w statucie dotychczasowy prezes (zarząd jednoosobowy) może być likwidatorem bez głosowania czyli odrębnej uchwały o wyborze.

Powołanie likwidatora spółdzielni

Jednakże trzeba mieć na względzie, że w sądzie pracujący tam ludzie mają różne poglądy. Zdarzają się i takie, że nawet w przypadku gdy statut przewiduje automatyzm – likwidatorami stają się członkowie zarządu – wymagają uchwały WZ o powołaniu likwidatorów.

Jeżeli nie ma takiego zapisu, to likwidatora (likwidatorów) wybiera walne zgromadzenie. Nie ma potrzeby odwoływania zarządu, albowiem zarząd ulega rozwiązaniu z mocy prawa.

Należy mieć na uwadze, że likwidator może być odwołany w każdej chwili przez organ, który go wyznaczył, np. przez WZ, które go powołało.

W przypadku odwołania likwidatora organ, który odwołuje likwidatora, obowiązany jest równocześnie wyznaczyć innego.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze - Dz.U. 1982 nr 30 poz. 210