Dziedziczenie majątkowych praw autorskich po zmarłym twórcy• Data: 05-05-2025 • Autor: Urszula Trojanowska-Woźniak |
|
Zwracam się o pomoc w sprawie dziedziczenia autorskich praw materialnych. Mój zmarły w 1986 r. ojciec był fotografikiem i zostawił po sobie pewien dorobek, głównie w postaci zdjęć i diapozytywów. Dziedziczyłem po nim wraz z mamą po połowie na podstawie ustawy. Mój ojciec był drugim mężem mojej matki. Mama zmarła w 2000 r., sporządziła testament, zgodnie z którym większość masy spadkowej przypadła mnie, pozostałą część zapisała wnukowi (mojemu synowi) i swojej córce z pierwszego małżeństwa. Obecnie zgłosiła się do mnie instytucja zainteresowana zawarciem umowy licencyjnej na korzystanie z kilku fotogramów autorstwa mojego taty. W związku z tym zobowiązany byłbym oświadczyć, że: jestem uprawniony do udzielenia tego rodzaju licencji, przedmiot umowy jest chroniony autorskimi prawami majątkowymi i nie narusza praw własności intelektualnej osób trzecich oraz że ja dysponuję prawami do spuścizny mojego ojca. Przeprowadzone po śmierci rodziców postępowania spadkowe nie odnosiły się do sprawy praw autorskich ani materialnej spuścizny. Czy w tej sytuacji jestem wyłącznym spadkobiercą autorskich praw materialnych dorobku ojca, czy może mój syn i moja przyrodnia siostra mają także jakieś prawa? Jeśli tak, to w jaki sposób mogliby się zrzec tych praw na moją rzecz? Czy wystarczy ich pisemne oświadczenie, czy konieczne jest notarialne? W drugim przypadku dodatkową trudność stanowi fakt stałego ich zamieszkiwania na innych kontynentach. |
.jpg)
|
SpadekArtykuł 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (dalej K.c.) wskazuje, że: Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Osobiste prawa autorskie nie podlegają dziedziczeniu, ale autorskie prawa majątkowe już tak. Dziedziczenie autorskich praw majątkowychTak jak w przypadku innych przedmiotów wchodzących do masy spadkowej w przypadku autorskich praw majątkowych również możemy mówić o dziedziczeniu ustawowym oraz testamentowym. W pierwszym przypadku spadkobiercami autorskich praw majątkowych są osoby należące do kręgu najbliższych członków rodziny zmarłego, pod warunkiem, że nie pozostawił on po sobie ważnego testamentu.
Po Pańskim tacie miało miejsce dziedziczenie ustawowe, a po mamie – testamentowe, skoro spisała swą ostatnią wolę. Jeżeli w swym testamencie nie zawarła wprost stwierdzenia, że przekazuje autorskie prawa materialne konkretnie Panu, to dla złożenia oświadczenia woli w zakresie umożliwienia korzystania z fotografii Pana ojca będą potrzebne podpisy wszystkich spadkobierców, czyli Pana, jako spadkobiercy ojca i matki, oraz wnuka i córki – spadkobierców mamy. Proszę pamiętać, że osoby te mogą udzielić Panu stosownego pełnomocnictwa do zawarcia stosownej umowy licencyjnej, jeżeli nie mogą stawić się na jej podpisanie osobiście. Pełnomocnictwo do dysponowania dorobkiem fotograficznym zmarłegoNa mocy udzielonego Panu przez te osoby pełnomocnictwa, będzie Pan działał w imieniu własnym, jak również pozostałych uprawnionych do dysponowania autorskimi prawami majątkowymi po ojcu. Podejmowane przez Pana czynności będą ważne i nikt nie będzie mógł ich podważyć. Bez takiego umocowania nie może Pan swobodnie dysponować i rozporządzać autorskimi prawami majątkowymi do prac Pańskiego ojca, albowiem, jeżeli w żądnym dokumencie nie został Pan wprost wskazany jako spadkobierca tych praw, należą się one wszystkim spadkobiercom. Przekazanie autorskich praw majątkowych w formie darowiznyJeżeli pozostali spadkobiercy wyraziliby taką wolę, to mogliby dokonać przekazania (darowizny) autorskich praw majątkowych na Pana rzecz. Taka darowizna nie wymaga formy szczególnej (notarialnej), wystarczy złożenie przez pozostałych spadkobierców oświadczeń woli na piśmie. Po podpisaniu takiej umowy darowizny, będzie mógł Pan już swobodnie dysponować autorskimi prawami majątkowymi jako ich jedyny właściciel. PrzykładyZdjęcia dziadka na wystawę Agnieszka otrzymała propozycję od lokalnego muzeum, które chciało zaprezentować prace jej dziadka – znanego fotografa. Niestety, po jego śmierci nie przeprowadzono pełnego postępowania spadkowego, a dziadek nie pozostawił testamentu. Agnieszka dziedziczyła wraz z matką i bratem. Aby podpisać umowę licencyjną z muzeum, musiała zdobyć zgody wszystkich spadkobierców – choć to ona opiekowała się archiwum dziadka przez lata.
Marek chciał użyć fotografii zmarłego ojca – artysty – jako okładki do własnej książki. Ojciec zostawił po sobie bogaty dorobek, ale w testamencie nie wskazał konkretnego dziedzica praw autorskich. Mimo że Marek był jedynym spadkobiercą finansowym, jego siostra również dziedziczyła część autorskich praw majątkowych. Ostatecznie musieli podpisać prostą pisemną umowę, na mocy której zrzekła się swoich praw na rzecz Marka.
Tomasz, mieszkający w Polsce, otrzymał propozycję od wydawnictwa niemieckiego dotyczącego publikacji zdjęć jego ojca zmarłego dekady wcześniej. W spadku poza nim uczestniczyli syn Tomasza z USA i jego przyrodnia siostra z Australii. Aby zawrzeć umowę licencyjną, Tomasz musiał zdobyć ich pisemne zgody – na szczęście wystarczyły oświadczenia podpisane i przesłane pocztą, bez konieczności wizyty u notariusza. PodsumowanieDziedziczenie autorskich praw majątkowych po zmarłym twórcy może rodzić wiele nieoczywistych problemów, zwłaszcza gdy nie zostały one wprost uregulowane w testamencie. Aby móc legalnie korzystać z dorobku artystycznego zmarłego, niezbędne jest ustalenie wszystkich spadkobierców i – w razie potrzeby – uzyskanie ich zgody lub pełnomocnictwa. Jasne porozumienia między spadkobiercami to klucz do uniknięcia sporów i swobodnego dysponowania twórczością. Oferta porad prawnychPotrzebujesz pomocy w ustaleniu, kto dziedziczy prawa autorskie, lub chcesz przygotować odpowiednie oświadczenie czy pełnomocnictwo? Oferujemy porady prawne online oraz sporządzanie pism związanych ze spadkiem i prawami autorskimi. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem. Źródła:Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając formularz poniżej ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online O autorze: Urszula Trojanowska-Woźniak |
.jpg "Najemca nie płaci pełnego czynszu, kiedy i jak można wypowiedzieć umowę najmu lokalu użytkowego?")
.jpg "Brak wypłaty środków z kantoru internetowego, co zrobić?")
|
prawnicy z dużym doświadczeniem.
Zapytaj prawnika
Najnowsze pytania w dziale
Dziedziczenie majątkowych praw autorskich po zmarłym twórcy
Prawne aspekty dziedziczenia gospodarstwa rolnego, czy dziadek został niesłusznie pominięty w spadku?
Wypłata wynagrodzenia po śmierci pracownika
Zrzeczenie się prawa do mieszkania spółdzielczego po rodzicach, czy należy się spłata?
Dziedziczenie środków z konta bankowego po śmierci rodzica, czy konieczne jest postępowanie spadkowe?
Druga żona i kwestie spadkowe, jak zapewnić sobie spokojne życie po śmierci męża?
Jak uregulować wspólne konto i własność mieszkania po śmierci żony?
Poświadczenie dziedziczenia a koniec zarządu sukcesyjnego
Wypłata środków i zlikwidowanie rachunku bankowego po śmierci współwłaściciela, jak odzyskać pieniądze?
Spadek po sąsiedzie, walka o realizację woli zmarłego bez formalnego testamentu
