.
Udzieliliśmy ponad 127,5 tys. porad prawnych i mamy 14 468 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Długość okresu przedawnienia czynu karalnego a przepisy przejściowe do Kodeksu karnego

• Autor: Łukasz Poczyński

W 1997 r. popełniłam przestępstwo. Zostały mi postawione zarzuty z art. 284 § 2 Kodeksu karnego („Kto przywłaszcza sobie powierzoną mu rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”) – chodziło o przywłaszczenie znacznej sumy pieniężnej. Chciałabym jednoznacznie wiedzieć, po ilu latach nastąpi przedawnienie: czy jest to okres 10 plus 5 lat, czy 10 plus 10? Pytałam o to dwóch prawników, pierwszy twierdził, że to będzie 10 plus 5 lat, drugi obstawał przy tym dłuższym okresie.

Dodać powinnam, że mieszkam za granicą i w 2007 r. prokuratura starała się o moją ekstradycję, ale z racji mojego obywatelstwa oraz przedawnienia sprawy według przepisów kraju, w którym mieszkam, wniosek został oddalony. W tej chwili otrzymałam wezwanie do prokuratury w Polsce w charakterze podejrzanej, czy mogę spodziewać się ponownego wniosku o ekstradycję?


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Długość okresu przedawnienia czynu karalnego a przepisy przejściowe do Kodeksu karnego

Jak traktować wydarzenia powstałe przed zmianą czy uchyleniem ustawy?

Przedstawiony w pytaniu problem wiąże się z kwestią obowiązywania ustawy w czasie. W przypadku zmiany ustawy albo zastąpienia jej inną ustawą pojawia się wiele zagadnień dotyczących tego, jak traktować wydarzenia zaistniałe przed zmianą czy uchyleniem. Zagadnienia te często regulują tzw. przepisy przejściowe.

 

Kodeks karny (K.k.) z 1997 r. został wprowadzony przez ustawę wprowadzającą z tego samego roku. Także i ta ustawa zawiera przepisy przejściowe. Art. 15 tejże ustawy stanowi, iż do czynów popełnionych przed wejściem w życie Kodeksu karnego (1 września 1998 r.) stosuje się przepisy tego kodeksu o przedawnieniu i zatarciu skazania, chyba że termin przedawnienia już upłynął.

Przedawnienie karalności przestępstwa popełnionego w 1997 roku

W związku z tym do czynu popełnionego w 1997 r., który się nie przedawnił, należy stosować przepisy Kodeksu karnego z 1997 r. Art. 284 § 2 K.k. przewiduje górną granicę pozbawienia wolności 5 lat. Oznacza to, że przedawnienie następuje po 10 latach.

 

Stosownie bowiem do art. 101 § 1 pkt 3 K.k. karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata.

 

Zgodnie natomiast z art. 102 K.k. jeżeli w okresie przewidzianym w art. 101 wszczęto postępowanie przeciwko osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa określonego w § 1 pkt 1-3 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach – z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Kiedy przestępstwo z art. 284 § 2 popełnione w 1997 r. w sprawie którego wszczęto postępowanie przeciwko osobie, przedawni się?

Jeśli więc wszczęto postępowanie przeciwko osobie – a zakładam, że tak się stało w przypadku opisanym w pytaniu – karalność przestępstwa ustaje z upływem 10 lat (w 2005 r. zmieniony został art. 102 K.k.) i dla przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności do lat 5 wprowadzono termin 10, a nie jak dotychczas 5 lat – przy czym znów stosuje się zasadę, że dla przestępstw popełnionych przed 2005 r. stosuje się przepisy nowe, o ile przedawnienie już nie nastąpiło. Oznacza to, że przestępstwo z art. 284 § 2 popełnione w 1997 r., w sprawie którego wszczęto postępowanie przeciwko osobie, przedawni się w 2017 r.

 

Trudno zatem zgodzić się z interpretacją pierwszego prawnika, bowiem przepisy są dość jasne w tej kwestii.

 

Czyn popełniła Pani w 1997 r., a więc przed wejściem w życie obecnego Kodeksu karnego (co miało miejsce 1 września 1998 r.). Natomiast zgodnie z ustawą z dnia 6 czerwca 1997 r. Przepisy wprowadzające Kodeks karny – do czynów popełnionych przed wejściem w życie Kodeksu karnego stosuje się przepisy tego kodeksu o przedawnieniu i zatarciu skazania, chyba że termin przedawnienia już upłynął (art. 15).

 

Stosownie więc do art. 101 § 1 Kodeksu karnego karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:

 

  1. 30 – gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa,
  2. 20 – gdy czyn stanowi inną zbrodnię,
    2a. 15 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności powyżej 5 lat,
  3. 10 – gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata,
  4. 5 – gdy chodzi o pozostałe występki.

 

Artykuł 284 § 2 K.k. przewiduje górną granicę pozbawienia wolności 5 lat. Oznacza to, że przedawnienie następuje po 10 latach. Jednak ze względu na to, że w Pani przypadku prokurator wszczął przeciwko Pani postępowanie, będzie miał zastosowanie przepis art. 102 K.k.

 

Stosownie do tego przepisu, jeżeli w okresach przedawnienia karalności przewidzianych w art. 101 wszczęto postępowanie przeciwko osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa określonego w § 1 pkt 1-3 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach – z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.

 

Może prawnik, udzielając Pani odpowiedzi zapomniał, że w maju 2005 r. zmieniony został art. 102 K.k. i dla przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności do lat 5 (a więc dotyczy to m.in. czynu z art. 284 § 2) wprowadzono termin 10, a nie jak dotychczas 5 lat.

 

Udzielając odpowiedzi korzystałem też z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 26.06.2008 r. sygn. akt: V KK 112/08, gdzie Sąd ten poruszył m.in. interesujące nas kwestie.

 

Musi Pani również pamiętać o tym, że przedawnienie następuje z mocy prawa. Przedawnienie karalności powoduje zakaz wszczęcia postępowania i konieczność umorzenia postępowania już wszczętego w sprawie przestępstwa, które się przedawniło. Przedawnienie nie następuje na wniosek – jak już wspomniałem, następuje ono z mocy prawa.

 

Dlatego organy ścigania nie mogłyby prowadzić przeciwko Pani postępowania, jeśli doszłoby do jego przedawnienia.

Wniosek o wydanie przez państwo obce osoby przeciwko której wszczęto postępowanie karne - ekstradycja

Jeśli chodzi o kwestię ekstradycji, to zgodnie z art. 593 Kodeksu postępowania karnego, sądy i prokuratorzy zgłaszają za pośrednictwem Ministra Sprawiedliwości wnioski o wydanie przez państwo obce osoby, przeciwko której wszczęto postępowanie karne, o wydanie osoby w celu przeprowadzenia postępowania sądowego lub wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, o przewóz osoby ściganej lub skazanej przez terytorium państwa obcego oraz o wydanie z terytorium państwa obcego dowodów rzeczowych lub przedmiotów uzyskanych przez sprawcę w wyniku przestępstwa.

 

W świetle art. 593 wniosek ekstradycyjny może dotyczyć wydania przez państwo obce osoby:

 

  1. przeciwko której wszczęto w Polsce postępowanie karne (przygotowawcze) lub
  2. co do której toczyć się ma postępowanie karne sądowe albo
  3. w odniesieniu do której ma być wykonana orzeczona już kara pozbawienia wolności.

 

W związku z powyższym nie jest wykluczone, że organy ścigania złożą taki wniosek w Pani sprawie.

 

Przepisy nie wyłączają możliwości ponowienia takiego wniosku w przypadku, gdy pierwszy wniosek nie został uwzględniony. Może to nastąpić na przykład w związku z pojawieniem się nowych dowodów w sprawie, co może lepiej uzasadnić wniosek o ekstradycję.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Łukasz Poczyński

Absolwent prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obecnie aplikant radcowski przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Toruniu. Aktualnie pracuje w dziale prawnym w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponadto posiada doświadczenie zdobyte w związku z pracą w dwóch kancelariach radcowskich. Interesuje się głównie prawem gospodarczym i handlowym oraz prawem upadłościowym i naprawczym.


.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy ambitnego prawnika »

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu