Podwójne obywatelstwo (amerykańskie i polskie) a podatki i emerytura z USA

Czym jest miejsce zamieszkania?

Osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Czym jest miejsce zamieszkania? Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Zatem bez znaczenia jest to, gdzie i jak jest Pan zameldowany – w świetle prawa to, że nie ma Pan zamiaru wracać do USA, oraz fakt, że przekroczy Pan 183-dniowy pobyt, powodują, że za miejsce Pana zamieszkania uznać należy terytorium Polski.

Umowa między Polską i USA o unikaniu podwójnego opodatkowania

Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisana w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z dnia 18 września 1976 r.), znajdzie zastosowanie, jeżeli według prawa USA można również twierdzić, że tam jest Pana miejsce zamieszkania. Zgodnie z przywołaną umową, jeżeli „osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obydwu Umawiających się Państwach, to:

1. będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania w tym Umawiającym się Państwie, w którym ona stale zamieszkuje. Jeżeli ona stale zamieszkuje w obydwu Umawiających się Państwach lub nie zamieszkuje w żadnym z Umawiających się Państw, to będzie uważana za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, z którym jej związki osobiste i majątkowe są ściślejsze (ośrodek powiązań osobistych),
2. jeżeli nie można ustalić, w którym z Umawiających się Państw znajduje się ośrodek jej powiązań osobistych, to będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, w którym ona zazwyczaj przebywa,
3. jeżeli ona zazwyczaj przebywa w obydwu Umawiających się Państwach lub nie przebywa w żadnym z Umawiających się Państw, to będzie ona uważana za mającą miejsce zamieszkania na terytorium tego Umawiającego się Państwa, którego jest obywatelem”.

Reasumując, zgodnie z powyższym, na gruncie stanu faktycznego, który Pan przedstawił, można uznać, że obejmuje Pana nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Opodatkowanie Emerytury z USA

Natomiast w Pana przypadku emerytura (zakładam, że wynikająca z tytułu podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu w USA) jest otrzymywana bez pośrednictwa płatnika, zatem jest Pan zobowiązany do samoobliczenia podatku. Zobowiązany jest Pan wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 18% dochodu za miesiące, w których uzyskał dochód, w terminie do 20. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania podatkowego. Oczywiście na koniec roku musi Pan rozliczyć emeryturę w zeznaniu rocznym według skali podatkowej obowiązującej w Polsce.

Emerytura zostanie opodatkowana w USA i w Polsce, jednak nie „podwójnie”. Zgodnie z art. 27 ust 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik osiąga „dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi o zastosowaniu metody określonej w ust. 8, lub z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym”.

Wystawianie zaproszeń przez obywatela polskiego

Co do zaproszeń, to zgodnie z art. 16 ustawy o cudzoziemcach zaproszenie może wystawić:

1. obywatel polski zamieszkujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, oraz członek jego rodziny, zamieszkujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i posiadający prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na tym terytorium;
2. cudzoziemiec przebywający bezpośrednio przed wystawieniem zaproszenia legalnie i nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub posiadający zezwolenie na osiedlenie się lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE;
3. osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, mająca siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem Pan, jako obywatel polski zamieszkujący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może być osobą zapraszającą.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350