Nielegalne nagrywanie osób ukrytą kamerą – konsekwencje na gruncie prawa cywilnego i karnego

Nagrywanie osób bez ich wiedzy i przyzwolenia

Z przedstawionych informacji wynika, że czyn studentki polegał na umieszczeniu kamery rejestrującej w miejscu publicznym, nagranie natomiast nie zostało wykorzystane w celu rozpowszechnienia treści na nim umieszczonych lub czynienia z nich użytku publicznego.

Jeżeli tak jest w istocie, wskazany czyn nie stanowi czynu zabronionego, który reguluje Kodeks karny, nie stanowi także wykroczenia (pytanie dotyczyło zawiadomienia policji i ewentualnego wszczęcia postępowania karnego).

Jeżeli na zapisanym nośniku informacji zostały utrwalone określone zdjęcia i materiały bez zgody osób na nich się znajdujących, czyn ten może stanowić tzw. naruszenie prywatności, jako jednego z dóbr osobistych chronionych przepisami Kodeksu cywilnego, co oznacza, że sprawa może skończyć się w sądzie, ale cywilnym, wytoczeniem powództwa o naruszenie jednego ze wspomnianych dóbr wraz z wnioskiem o zasądzenie m.in. zadośćuczynienia za naruszone dobro (art. 24 w związku z art. 23 K.c.). Wszczęcie tego postępowania nastąpi jednak w sytuacji wystąpienia z powództwem na drodze cywilnej przez osobę (osoby) poszkodowane.

Co grozi za nagrywanie osób pod prysznicem bez ich wiedzy i zgody?

Ponadto w tej sytuacji sprawa może skończyć się także postępowaniem dyscyplinarnym, które regulują odpowiednie zapisy regulaminu praw i obowiązków studenta oraz regulaminu obowiązującego w danym ośrodku akademickim (którego treść nie jest mi niestety znana). Natomiast wytoczenie sprawy w postępowaniu karnym powinno zakończyć się umorzeniem postępowania wobec braku stwierdzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia albo wobec stwierdzenia znikomej społecznej szkodliwości czynu (oczywiście w sytuacji, gdy utrwalone treści nie były rozpowszechnianie publicznie).

Rozpowszechnianie cudzego wizerunku

W sytuacji gdyby jednak osoba zainteresowana próbowała wszcząć postępowanie karne, np. z oskarżenia prywatnego (trudno mi podać odpowiednią podstawę prawną takiego wniosku o ściganie, bo takiej podstawy nie ma w analizowanej sytuacji z punktu widzenia przepisów prawa karnego) – musiałaby być to osoba bezpośrednio poszkodowana np. osoba znajdująca się na zarejestrowanym materiale, wówczas – jak wyobrażam sobie – musiałaby udowodnić, że treści umieszczone na taśmie zostały rozpowszechnione w celach publicznych, np. jako pornograficzne. Być może taka osoba będzie usiłowała udowodnić przestępstwo zniesławienia, ale z punktu widzenia prawa karnego jest to odmienna kwalifikacja prawna.

Ciężar dowodu obarcza zawsze oskarżyciela, niezależnie od tego czy nim jest oskarżyciel publiczny, czy prywatny – ta osoba musi wykazać, udowodnić, że treści zarejestrowane na kamerze zostały rozpowszechnione publicznie, natomiast czy posiadają one charakter pornograficzny, zależy wyłącznie od uznania organu prowadzącego postępowanie karne tj. policji czy sądu i dlatego z tego powodu postępowanie odpowiednio zostaje umarzane na etapie postępowania przygotowawczego lub jeżeli policja lub prokurator uzna inaczej – sprawa trafia na wokandę. Natomiast ciężar dowodu nie obciąża oskarżonego.