Niebieska Karta, sąd rodzinny i rozwód, jakie kroki podjąć w sytuacji rodzinnego kryzysu?

Dobro dzieci a sprawy rodzinne

Jeżeli jest Pani zdecydowana na rozwód z mężem, to sprawa o ograniczenie władzy rodzicielskiej nad dziećmi czy też postępowanie karne przeciwko mężowi lub też Pani – o ile takie się toczy, nie mają znaczenia. Każde postępowanie będzie szło własnym tokiem, dlatego też nie musi Pani wycofywać żadnych spraw, a każda sprawa będzie szła własnym torem – mimo że są ze sobą powiązane.

Obecnie, z tego, co widzę, toczy się wobec Państwa postępowanie z urzędu o ograniczenie władzy rodzicielskiej – tego postępowania niestety Pani nie wstrzyma, gdyż toczy się ono z urzędu. Musi Pani poczekać na wynik sprawy, ale dla dobra dzieci i Państwa proponuję współpracować z organami pomocy rodzinie i starać się odbudować relacje z dziećmi.

Zgodnie bowiem z art. 109 § 1 Kodeksu postępowania rodzinnego i opiekuńczego jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.

Z jednoznacznego brzmienia art. 109 § 1 wynika, że przesłanką zastosowania przez sąd opiekuńczy ograniczenia władzy rodzicielskiej jest zagrożenie dobra dziecka. Interwencja sądu opiekuńczego nie jest zatem ograniczona do sytuacji, w których nastąpi naruszenie dobra dziecka. Wystarczający jest sam stan zagrożenia tego dobra.

Zarządzenia sądu opiekuńczego

Wynika z tego, że zarządzenia sądu opiekuńczego mogą mieć charakter prewencyjny i powinny prowadzić do usunięcia stanu zagrożenia. Tej funkcji omawianego unormowania odpowiada jego otwarta i elastyczna formuła umożliwiająca wydawanie dostosowanych do konkretnej sytuacji dziecka zarządzeń. W taki też sposób funkcję ograniczenia władzy rodzicielskiej na podstawie art. 109 określił SN w postanowieniu z 13.9.2000 r. (sygn. akt II CKN 1141/00), w którym wskazano, że wynikająca z art. 109 § 1 KRO dyrektywa profilaktycznego działania sądu nakazuje podjęcie ingerencji w sferę władzy rodzicielskiej już w razie zagrożenia dobra dziecka, by zapobiec ujemnym skutkom niewłaściwego lub nieudolnego jej sprawowania.

SN uznał, że przesłankę zagrożenia dobra dziecka spełnia stwierdzenie cech „niedojrzałości emocjonalnej i życiowej” po stronie rodziców, które zagrażać mogą powstaniu prawidłowej więzi między rodzicami i dzieckiem, a przez to stanowią także zagrożenie dla jego rozwoju emocjonalnego. W art. 109 § 2 określony został otwarty katalog zarządzeń, które może wydać sąd opiekuńczy ograniczając władzę rodzicielską. Zarządzenia te wymienione zostały przykładowo, na co wskazuje użycie słów „w szczególności”, co oznacza możliwość ograniczenia władzy rodzicielskiej przez wydanie zarządzenia niewskazanego wprost w komentowanym przepisie.

Sąd opiekuńczy może w szczególności:

1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;

2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;

3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;

4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;

5) zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej albo zarządzić umieszczenie małoletniego w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub w zakładzie rehabilitacji leczniczej.

Wobec tego, jak Pani widzi, ta sprawa będzie szła własnym torem i sąd oceni, czy dobro dzieci było zagrożone. Jeżeli natomiast chodzi o sprawę karną, jeżeli Pani jest pokrzywdzoną, a podejrzanym mąż – może Pani spróbować ją wycofać, jednak nie zawsze prokurator wyrazi na to zgodę, gdyż czyn znęcania jest ścigany z oskarżenia publicznego – prokurator musi wyrazić zgodę na umorzenie – może Pani jednak spróbować złożyć wniosek o umorzenie.

Jeżeli chodzi o sprawę o rozwód, to jeśli jest Pani zdecydowana na rozwód – proponuję nie cofać pozwu.