Demontaż gazomierza z powodu zaległości w opłatach

W przedmiotowej sprawie należy sięgnąć do przepisów ustawy dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Zgodnie z art. 6 ust. 3 i 3a „przedsiębiorstwo energetyczne, zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii, może wstrzymać dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, jeśli w wyniku przeprowadzonej kontroli, stwierdzono, że:

1. instalacja znajdująca się u odbiorcy stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia albo środowiska;
2. nastąpił nielegalny pobór paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła”.

Bardzo duże znaczenie ma wspomniany już wyżej art. 6 ust. 3a, w którym stwierdzono: „przedsiębiorstwa energetyczne mogą wstrzymać dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w przypadku, gdy odbiorca zwleka z zapłatą za pobrane paliwo gazowe, energię elektryczną lub ciepło albo świadczone usługi co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności”.

W świetle powyższych przepisów wstrzymanie dostaw energii elektrycznej w sytuacji nieuregulowania przez odbiorcę należności za energię elektryczną może nastąpić dopiero po:

• upływie 30 dni – od upływu terminu płatności wskazanego w wystawionej odbiorcy fakturze,
• doręczeniu odbiorcy powiadomienia (wezwania do zapłaty) na piśmie, które powinno zawierać obligatoryjnie:

   

  • dodatkowy 14-dniowy termin do zapłaty zaległych i bieżących należności,
  • powiadomienie odbiorcy o możliwości wstrzymania przez przedsiębiorstwo energetyczne dostaw energii elektrycznej i wypowiedzenia umowy, w przypadku nieuregulowania należności we wskazanym, dodatkowym terminie do zapłaty.

Należy zaznaczyć, iż wyżej wymienione warunki muszą być spełnione łącznie. Należy też pamiętać, że przedsiębiorca energetyczny musi wykazać, że powiadomił odbiorcę energii o zaleganiu z opłatami i wyznaczył mu dodatkowy dwutygodniowy termin na uregulowanie zaległości i bieżących płatności, a odbiorca mógł zapoznać się z powiadomieniem skierowanym do niego. Jak wynika z art. 6 ust. 3a, przedsiębiorca energetyczny zobowiązany jest pismem (nie zaś tylko na rachunku) powiadomić odbiorcę o zaleganiu z opłatami. Ma obowiązek powiadomienia odbiorcy usługi w taki sposób, aby mógł on się zapoznać ze skierowanym do niego pismem. Wynika to z art. 61 Kodeksu cywilnego: „oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią”.

W razie ewentualnego sporu to na dostawcy energii spoczywa ciężar udowodnienia prawidłowego doręczenia.

Natomiast brak zachowania procedury określonej w art. 6 ust. 3a Prawa energetycznego stanowi tzw. nieuzasadnione wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej. Spory powstałe na tym tle rozstrzyga prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Osoby, którym odłączono gaz bez uprzedniego upomnienia i wyznaczenia dwutygodniowego terminu, mogą złożyć wniosek w tej sprawie we właściwym terytorialnie oddziale URE. W podobnej sprawie do Pańskiej wypowiedział się Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w piśmie z dnia 29 marca 2005 r. (które zachowuje aktualność).

Poniżej cytuję fragment pisma „Stanowisko Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki dotyczące stosowania art. 6 ust. 3a ustawy – Prawo energetyczne”:

„W związku z pojawiającymi się wątpliwościami dotyczącymi stosowania art. 6 ust. 3a ustawy – Prawo energetyczne określającego tryb wstrzymania dostaw energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła, z powodu zwłoki z zapłatą, poniżej przedstawiam stanowisko w tej sprawie.

I. Zgodnie z art. 6 ust. 3a ustawy– Prawo energetyczne, przedsiębiorstwa energetyczne, zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, mogą wstrzymać dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w przypadku, gdy odbiorca zwleka z zapłatą za pobrane paliwo gazowe, energię elektryczną lub ciepło albo świadczone usługi, co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

Z treści powyższego przepisu wynika, że wstrzymanie dostaw energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciepła powinno być poprzedzone stosowną procedurą, której naruszenie lub niedochowanie skutkuje bezprawnością działań przedsiębiorstwa energetycznego i tym samym uznaniem wstrzymania dostaw za nieuzasadnione.

Tak więc, w przypadku wystosowania przez przedsiębiorstwa energetyczne do odbiorcy wspomnianego wyżej powiadomienia, powinno ono zawierać następujące elementy:

1. pouczenie o treści art. 6 ust. 3a ustawy – Prawo energetyczne,
2. informację o upływie miesięcznego terminu zwłoki w realizacji płatności za dostarczone energię elektryczną, paliwo gazowe lub ciepło,
3. wskazanie dodatkowego dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i/lub bieżących należności,
4. informację o skutkach nieuregulowania tych należności tj. o możliwości wstrzymania dostaw po upływie wskazanego terminu i zamiarze wypowiedzenia umowy.

Wywołanie skutków przewidzianych w powiadomieniu uzależnione jest od skutecznego doręczenia tego powiadomienia (za zwrotnym potwierdzeniem odbioru).

Jak wspomniano wyżej, uchybienie przez przedsiębiorstwa energetyczne trybowi określonemu w art. 6 ust. 3a ustawy – Prawo energetyczne stanowi podstawę do stwierdzenia, iż wstrzymanie dostaw było nieuzasadnione. Pogląd taki został wyrażony m.in. w wyroku Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 16 grudnia 2004 r. sygn. akt XVII Ame 49/03. W ocenie tego Sądu przepis art. 6 ust. 3a ustawy – Prawo energetyczne »(...) został wprowadzony w interesie odbiorcy, gdyż uniemożliwia on zastosowanie umownych, mniej korzystnych dla odbiorcy zasad wstrzymywania dostaw. Przepis ten jako szczególny wyłącza zastosowanie ogólnych zasad przewidzianych w Kodeksie cywilnym.« Sąd ten stwierdził także, że »W niniejszej sprawie zainteresowany [przedsiębiorstwo energetyczne] przed wstrzymaniem dostaw energii do obiektu powoda [odbiorcy] z powodu zwłoki w opłaceniu należności za energię (...) nie wyczerpał procedury przewidzianej w art. 6 ust. 3a prawa energetycznego poprzedzającej wstrzymanie dostaw energii i o ile został zachowany termin miesięczny poprzedzający wstrzymanie dostaw energii elektrycznej (...) to zainteresowany nie spełnił drugiej przesłanki z tego artykułu – uprzedzenia powoda na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych należności«”.

Podsumowując, należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 6 ust. 3a ustawy Prawo energetyczne przedsiębiorstwa energetyczne mogą wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej czy paliw gazowych w przypadku, gdy odbiorca zwleka z zapłatą za pobrane paliwo gazowe, energię elektryczną lub ciepło albo świadczone usługi co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności. Z treści tego artykułu wynika, że najwcześniej przedsiębiorstwo energetyczne może wstrzymać dostawy paliw gazowych jeden miesiąc po upływie pierwotnie wyznaczonego terminu płatności, jednak pod warunkiem dopełnienia przez to przedsiębiorstwo wymogu dostarczenia pisemnego powiadomienia i wyznaczenia nowego terminu zapłacenia należności.

Reasumując, jeśli w Pańskiej sprawie spełnione zostały wyżej określone warunki, wówczas zakład gazowniczy miał prawo wstrzymać dostawy gazu, a do tego zdemontować gazomierz, który stanowi przecież własność dostawcy gazu.