Czy można uniknąć kary za nieuaktualnienie danych w urzędzie skarbowym?

Różnica między miejscem zamieszkania a miejscem zameldowania

To, że zmieniła Pani miejsce zameldowania, automatycznie o niczym nie świadczy, gdyż miejsce zamieszkania i zameldowania to dwa różne miejsca na gruncie prawa.

Jak słusznie zauważa Jarosław Wowra (Vademecum Doradcy Podatkowego 18/2009):

„Pojęcie miejsca zamieszkania zostało ustalone w art. 25 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) – dalej K.c. Jest nim miejscowość, w której osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Dla ustalenia miejsca zamieszkania istotne są zatem dwie przesłanki: 1) przebywanie w sensie fizycznym w danej miejscowości oraz 2) zamiar stałego pobytu.

Obydwa te elementy muszą występować łącznie.

Zamieszkanie nie jest zatem równoznaczne z zameldowaniem. Zamieszkanie jest kategorią prawa cywilnego, o której decydują wyłącznie przesłanki faktyczne (przebywanie oraz zamiar przebywania). Natomiast zameldowanie jest kategorią prawa administracyjnego. Przesądza o nim dokonanie określonych czynności.

Pobyt czasowy a pobyt stały pod oznaczonym adresem

W rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (j.t. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 z późn. zm.) pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania (art. 6 ust. 1), natomiast pobytem czasowym (do lub ponad 2 miesiące) jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem (art. 7 ust. 1). Pojęcie terminu »zamiar« NSA wyjaśnił w wyroku z dnia 17 stycznia 2003 r. (II SA/Łd 664/99). Przyjął, że w przypadku opuszczenia miejsca pobytu zamiar należy pojmować nie tylko jako wolę wewnętrzną, ale wolę dającą się określić na podstawie obiektywnych, możliwych do stwierdzenia okoliczności. Z kolei SN w wyroku z dnia 20 grudnia 2000 r. (III RN 31/00, OSN 2001, nr 14, poz. 456) potwierdził, że pobyt czasowy należy rozumieć tak, jak to określiła w art. 7 ust. 1 ww. ustawa.”

Reasumując, sama zmiana miejsca zameldowania w lipcu nie jest równoznaczna ze zmianą miejsca zamieszkania, która mogła nastąpić dopiero w kolejnym roku podatkowym.

Złożenie NIP 3 do nowego urzędu ze wskazaniem nowego adresu zamieszkania

Złożenie ZAP-3 do nowego urzędu ze wskazaniem adresu zamieszkania od lipca 2008 r. i pisma o czynnym żalu jest jak najbardziej poprawne, o ile taki był stan faktyczny. Jeśli organ nie odstąpi od wymierzenia kary, to i tak ewentualna kwota mandatu będzie niewielka (prawdopodobnie ok. 200-300 zł). Uważam też, że nie poniesie Pani konsekwencji związanych ze złożeniem PIT-u za rok 2008 w „starym” urzędzie skarbowym, lecz oczywiście organ ma dużą swobodę i nie można tego w ogóle wykluczyć. Prawdopodobniejsza wydaje się być niewysoka kara za niezłożenie w terminie aktualizacji.

Jeśli chodzi o drugi wariant, czyli złożenie NIP 3 z datą zamieszkania od marca 2009 r. – kiedy to Pani wymieniła dowód osobisty – jest on do obrony, jeżeli zmiana miejsca zamieszkania nastąpiła w 2009 r., bowiem nie ma to związku z zameldowaniem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych - Dz.U. 1974 nr 14 poz. 85
3. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2003 r. II SA/Łd 664/99
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2000 r. III RN 31/00