Żywopłot przy oknie sąsiada - czy można posadzić?

Sadzenie żywopłotu przy granicy działki

Żaden przepis nie zabrania sadzenia drzewek przy granicy swojej działki. Odległość budynku na sąsiedniej działce także nie ma znaczenia, bo nie ogranicza co do zasady możliwości sadzenia roślin na swojej działce.

Musi Pan jednak pamiętać, że jeśli rośliny urosną na tyle, że będą przeszkadzać sąsiadom ponad przeciętną miarę, zasłaniać dostęp światła czy w inny sposób zakłócać korzystanie z pomieszczeń, zacieniać dom, powodować wilgoć na ścianie, zaśmiecać opadającymi nasionami czy gałązkami – sąsiedzi będą mogli skutecznie domagać się w sądzie usunięcia tych drzewek.

Roszczenia sąsiadów po zasłonięciu okna żywopłotem

Jednym z roszczeń przysługujących właścicielowi w przypadku naruszenia jego prawa własności jest roszczenie negatoryjne określone w art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego. Roszczenie przysługuje wówczas, gdy osoba narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, w konsekwencji właścicielowi przysługuje roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń. Jest to ingerencja w sferę własności stanowiąca bezprawne jej naruszenie.

Zgodnie z powyższym ochrona z art. 222 § 2 przysługuje, także w sytuacji gdy właściciel nieruchomości sąsiedniej dopuszcza się immisji przekraczającej granice przeciętnej miary, wyznaczone przez społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości i stosunki miejscowe. Zostało to uregulowane w art. 144 i zgodnie z wyrażonym w nim zakazem właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Uprawnienia wynikające z prawa własności dają na mocy art. 144 właścicielowi nieruchomości sąsiedniej prawo domagania się powtrzymania się przez sąsiada od działania zakłócającego korzystanie z nieruchomości na skutek zacienienia fragmentu posesji wywołany rozrostem drzew posadzonych na posesji sąsiedniej. W tym zakresie jednym z głównych przysługujących roszczeń będzie usunięcie przeszkody, znajdującej się na sąsiednim gruncie, a ograniczającej nasłonecznienie własnego gruntu.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż nie każde działanie lub zaniechanie spełni przesłanki powołanego przepisu, tylko takie, które zakłócają korzystanie z nieruchomości sąsiednich „ponad przeciętną miarę”. Dla uproszczenia można przyjąć pojęcia nieruchomości wyjściowej, czyli tej, z której oddziaływanie pochodzi oraz nieruchomości sąsiedniej, albo nieruchomości objętej ingerencją, czyli tej, na którą oddziałuje nieruchomość wyjściowa. I jest zawsze działaniem na własnym gruncie, którego skutki rozciągają się na grunt sąsiada. Interpretacja przepisu art. 144 k.c. wysławia podział na immisje bezpośrednie i pośrednie. Przyjmuje się, że immisja bezpośrednia może polegać na celowym lub pozbawionym woli czy świadomości naruszyciela kierowaniu określonych substancji na inną nieruchomość, natomiast immisja pośrednia oznacza oddziaływanie przy wykonywaniu własności nieruchomości wyjściowej nie wprost na nieruchomość sąsiednią, tylko poprzez rozprzestrzenienie skutków zachowań (działań lub zaniechań). Obydwie postacie ingerencji w prawo własności są niedopuszczalne i reakcją właściciela nieruchomości sąsiedniej jest roszczenie negatoryjne zawarte w art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego, dopóki ingerencja nie posiada charakteru pozbawienia właściciela faktycznego władztwa nad nieruchomością.

Oddziaływanie na życie sąsiadów

W praktyce orzeczniczej istnieje również podział na immisje materialne i niematerialne. Pierwsze polegają na przechodzeniu elementów materialnych, cząstek materii takich jak pyły, sadze, gazy, pary, szron, zapachy, ciecze lub zjawisk (sił), takich jak wstrząsy, hałas itp. wszystkie oddziaływania fizycznie widoczne i odczuwalne. I niematerialne to w skrócie takie oddziaływania, które swoiście wpływają na sferę psychiki człowieka. Wobec powyższej interpretacji w niniejszej sprawie pozew może być skierowany przeciwko immisjom materialnym, które mogą one polegać na naturalnym rozrastaniu roślinności, co pozbawia właściciela nieruchomości sąsiedniej nie tylko światła, ale może również wiązać się z pyleniem (w tym emisją alergenów) i opadaniem liści (zob. wyr. SA w Gdańsku z 9 lutego 2016 r., sygn. akt I ACa 875/15).