.
Udzieliliśmy ponad 131,7 tys. porad prawnych i mamy 14 830 opinii Klientów
Zadaj pytanie » Zadaj pytanie »

Kiedy mija 5-letni okres płacenia alimentów na żonę?

Od mojego rozwodu minęło 5 lat – wyrok rozwodowy bez orzekania o winie zapadł w październiku 2014 r., a uprawomocnił się początkiem listopada 2014 r. Na podstawie odrębnego pozwu, który wniosła była żona w czerwcu 2015 r., sąd rejonowy zasądził na jej rzecz alimenty wyrokiem z grudnia 2015 r., z wyrównaniem od czerwca. Kiedy w moim przypadku mija 5-letni okres płacenia alimentów na byłą żonę? Czy mój obowiązek alimentacyjny już wygasł, mimo że alimenty orzeczono po rozwodzie oddzielnym wyrokiem? Jeśli tak, to jak formalnie tę alimentację zakończyć?


Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Pomagamy w podobnych sprawach.

Kiedy mija 5-letni okres płacenia alimentów na żonę?

Fot. Fotolia

Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu

Dla udzielenia odpowiedzi na postawione pytanie kluczowa jest treść art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.), zgodnie z którym:

 

„§ 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

§ 2. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

§ 3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

 

W doktrynie prawa podkreśla się, że nie ma obowiązku zgłoszenia roszczenia o alimenty w procesie rozwodowym. Możliwe jest również dochodzenie ich przed sądem rodzinnym w późniejszym okresie.

 

Treść art. 60 § 3 K.r.o. zawiera w sobie dwie przesłanki wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Pierwszą jest zawarcie przez uprawnionego do alimentów nowego małżeństwa. Druga – dotyczy tylko i wyłącznie sytuacji, gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia – wtedy obowiązek alimentacyjny wygasa po upływie 5 lat od orzeczenia rozwodu.

 

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Alimenty 5 lat po dacie prawomocności wyroku rozwodowego

Termin ten biegnie od daty prawomocności wyroku rozwodowego. Oznacza to, że po 5 latach od tego dnia obowiązek dostarczania środków utrzymania wygasa. Dzieje się to z mocy ustawy i nie jest w tym celu potrzebne wystąpienie przez Pana do sądu z roszczeniem o wygaśnięcie tego obowiązku oraz dodatkowe orzeczenie sądu. „Sformułowania użyte w art. 60 § 3 o wygaśnięciu obowiązku oraz o możliwości jego przedłużenia przez sąd na wniosek zainteresowanego wskazują, że skutek wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego następuje z mocy samego prawa i nie jest do tego konieczne orzeczenie sądu” (wyrok SN z dnia 22 stycznia 2009 r., II UK 135/2008, LexisNexis nr 2317428, OSNP 2010, nr 15-16, poz. 196).

 

Wyjątkowe okoliczności uzasadniające przedłużenie trwania obowiązku alimentacyjnego

Wygaśnięcie obowiązku nie nastąpi, jeżeli osoba uprawniona do alimentów wystąpi do sądu z powództwem o przedłużenie terminu trwania obowiązku alimentacyjnego. Może to zrobić „ze względu na wyjątkowe okoliczności”.

 

Do wyjątkowych okoliczności orzecznictwo SN zalicza m.in.: długotrwałość pożycia małżonków, znaczne dysproporcje w ich statusie materialnym po rozwodzie, obiektywne przyczyny uniemożliwiające lub ograniczające zarobkowanie, a także możliwość pomocy ze strony innych członków rodziny (uchwała SN z 31.10.1973 r., III CZP 58/73, OSNCP 1974/5, poz. 85; uchwała SN z 16.04.1975 r., III CZP 22/75, OSNCP 1976/3, poz. 36; wyrok SN z 12.09.2001 r., V CKN 445/00, LEX nr 52490).

 

W orzecznictwie SN pomoc krewnych z zasady nie wyłącza możliwości przedłużenia obowiązku alimentacyjnego (wyrok SN z 12.09.2001 r.,V CKN 445/00, LEX nr 52490). W innej uchwale odmiennie: powództwo o przedłużenie obowiązku może zostać oddalone, jeżeli krewni „są w stanie dostarczyć rozwiedzionemu małżonkowi całkowitych środków utrzymania”, a za przyjętym rozstrzygnięciem przemawiają także inne okoliczności sprawy (uchwała SN z 31.10.1973 r., III CZP 58/73, LEX nr 1658).

 

Obowiązek alimentacyjny między rozwiedzionymi małżonkami wynika z wyroku rozwodowego. Sąd musiał w trakcie postępowania rozważać, czy rozwód został orzeczony z winą czy bez winy. Chyba że było inaczej. Tak jak pisałam, nie ma obowiązku zgłoszenia roszczenia o alimenty w procesie rozwodowym. Możliwe jest również dochodzenie ich przed sądem rodzinnym w późniejszym okresie. Obowiązek między małżonkami rozwiedzionymi, gdzie Pan jako osoba zobowiązana nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, wygasa 5 lat od uprawomocnienia się wyroku (SN w wyroku z 22 stycznia 2009 r., II UK 135/2008, LexisNexis nr 2317428, OSNP 2010, nr 15-16, poz. 196). Nie jest konieczne zastosowanie art. 138 (pozew o uchylenie bądź zmianę), gdyż sam ustawodawca zadecydował, że obowiązek alimentacyjny wygaśnie.

 

Kiedy sąd przedłuża obowiązek alimentacyjny?

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2009 r., II UK 135/08, wyrażono pogląd, że nieuzyskanie z mocy wyroku sądowego przedłużenia terminu pięcioletniego, o którym mowa w art. 60 § 3 zdanie drugie Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, powoduje wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego rozwiedzionego małżonka, co oznacza niespełnienie jednego z warunków niezbędnych do przyznania renty rodzinnej, polegającego na posiadaniu prawa do alimentów ustalonego wyrokiem sądowym lub ugodą sądową w dniu śmierci byłego męża (art. 70 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r., Nr 39, poz. 353 ze zm.). W takiej sytuacji bez znaczenia jest wspólne zamieszkiwanie byłych małżonków po rozwodzie, wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego i dobrowolne niesienie sobie pomocy materialnej.

 

Aby zatem przedłużyć obowiązek alimentacyjny, konieczne jest wystąpienie z powództwem do właściwego sądu. Zaniechanie wystąpienia z powództwem, a co za tym idzie – nieuzyskanie przedłużenia prawa do alimentów na mocy wyroku sądowego powoduje wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego.

 

Powództwo o przedłużenie terminu z art. 60 § 3 K.r.o. może zostać wytoczone po upływie pięcioletniego terminu. Jednocześnie Sąd Najwyższy wskazał, że może to nastąpić tylko wtedy, gdy wyjątkowe okoliczności powstały przed upływem 5 lat od orzeczenia rozwodu (wyrok SN z 28.01.1999 r., III CKN 1041/98, LEX nr 36457).

 

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 stycznia 2014 r., III AUa 727/13, LEX nr 1537383 – bierne zachowanie zobowiązanego polegające na nieprzeciwstawieniu się dalszemu płaceniu ustalonych w drodze ugody sądowej alimentów po upływie 5-letniego terminu przewidzianego w art. 60 § 3 K.r.o. nie może być potraktowane jako dorozumiana zgoda zobowiązanego na przedłużenie obowiązku alimentacyjnego. Sąd wskazał również, iż skoro ubezpieczona, stosownie do art. 60 § 3 K.r.o., nie wystąpiła do sądu o przedłużenie obowiązku alimentacyjnego ponad przewidziany w tym przepisie 5-letni okres, należy uznać, że obowiązek alimentacyjny wygasł.

 

W kontekście przytoczonego orzeczenia można zatem uznać, że przekazane już po terminie 5-letnim wpłaty nie są alimentami a dobrowolną pomocą. I jeszcze jedno ważne orzeczenie: Powództwo o przedłużenie obowiązku może być wytoczone przed upływem pięcioletniego terminu, o jakim mowa w art. 60 § 3, bądź po upływie pięcioletniego terminu, jednak uprawniony musi wykazać, że przesłanki do przedłużenia tego terminu istniały już w chwili jego nadejścia (SN w uchwale z 15 września 1978 r., III CZP 57/78, wyrok z 28 stycznia 1999 r., III CKN 1041/98, LexisNexis nr 335097).

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę, wypełniając  formularz poniżej  ▼▼▼. Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

O autorze: Radca prawny Małgorzata Zegarowicz-Sobuń

Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II w Lublinie. Aplikację radcowską ukończyła przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Białymstoku. Jako radca prawny pragnie rozwijać się zawodowo oraz służyć pomocą klientom. Interesuje się prawem rodzinnym, spadkowym, prawem pracy, spółdzielczym, mieszkaniowym, a także prawem karnym. Prowadzi własną kancelarię prawną w Suwałkach, a prywatnie pasjonuje się kuchnią, dekoracją wnętrz oraz poznawaniem nowych krajobrazów.

.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem.

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy prawnika »

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

Paragraf jako alternatywne logo serwisu