Anonimowe zgłoszenie na policję podejrzenie przestępstwa

Anonimowe zawiadomienie o przestępstwie

Polska procedura karna nakłada obowiązek zawiadomienia organów ścigania o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu. W tym celu w Kodeksie postępowania karnego został wprowadzony zapis dotyczący społecznego obowiązku zawiadomienia o przestępstwie (art. 304 § 1). Zgodnie z tym artykułem każdy, kto dowiedział się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma obowiązek zawiadomić o tym fakcie prokuratora lub policję. To oznacza, że nie tylko pokrzywdzony lub bezpośredni świadek przestępstwa, ale każda osoba dysponująca informacjami na temat popełnienia przestępstwa powinna zawiadomić o tym organy ścigania.

Podstawą prawną sprawdzania okoliczności zawartych w anonimie jest art. 14 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, zgodnie z którym „w granicach swych zadań Policja w celu rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw oraz wykroczeń wykonuje czynności: operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-porządkowe”. Sprawdzenie danych zawartych w anonimie może być dokonane zarówno w drodze czynności operacyjnych, jak i w ramach postępowania sprawdzającego określonego w art. 307 Kodeksu postępowania karnego. Dopiero wyniki sprawdzenia dają podstawę do podjęcia decyzji o wszczęciu postępowania przygotowawczego.

Konsekwencje złożenia anonimowego zawiadomienia na policję

Sam fakt złożenia anonimu zazwyczaj nie uruchamia automatycznie organów ścigania. Zawsze bowiem zachodzi konieczność sprawdzenia uzyskanych informacji i przeprowadzenia wielu czynności uzupełniających.

Jeżeli zatem Pani podejrzenia zostały wystarczająco uzasadnione, to nic Pani nie grozi. Nawet jeżeli podejrzany zwróci się o podanie danych zawiadamiającego o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, dane te nie zostaną mu udostępnione.

Czy niepotwierdzony anonim to zniesławienie?

Co innego, jeżeli osoba, którą Pani podejrzewa o popełnienie przestępstwa, wie, że to Pani napisała anonim – wówczas, jeżeli osoba ta posiada wystarczające dowody wskazujące na Panią, może wystąpić do sądu karnego z tzw. prywatnym aktem oskarżenia Pani o przestępstwo zniesławienia w myśl art. 212 Kodeksu karnego:

§ 1. „Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do roku.

§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3. W razie skazania za przestępstwo określone w § 1 lub 2 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 odbywa się z oskarżenia prywatnego″.

Należy zastanowić się również nad odpowiedzialnością z art. 234 Kodeksu karnego: „kto, przed organem powołanym do ścigania lub orzekania w sprawach o przestępstwo, w tym i przestępstwo skarbowe, wykroczenie, wykroczenie skarbowe lub przewinienie dyscyplinarne, fałszywie oskarża inną osobę o popełnienie tych czynów zabronionych lub przewinienia dyscyplinarnego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.

Jest to jednak przestępstwo ścigane z urzędu i gdyby istniało podejrzenie popełnienia go przez Panią, zostałaby Pani pewnie namierzona i wezwana na policję celem złożenia wyjaśnień w tej sprawie.

Dodatkowo sprawca niniejszego przestępstwa musi mieć świadomość fałszywości oskarżenia. Nie wystarcza świadomość możliwości fałszywości oskarżenia i godzenie się na taką ewentualność.

Moim zdaniem, jeżeli miała Pani uzasadnione podstawy podejrzewać, iż sąsiadce dzieje się krzywda, nie powinna Pani ponieść z tego tytułu żadnych konsekwencji.