Jak zmusić sąsiada do przesunięcia ogrodzenia w granice jego nieruchomości?

Roszczenie przeciwko osobie która narusza własność

Podstawę prawną dla przedstawionego przez Pana stanu faktycznego stanowią przepisy Kodeksu cywilnego odnoszące się do ochrony prawa własności. Zgodnie bowiem z treścią art. 222:

„§ 1. Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

§ 2. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń”.

Obiegowym powiedzeniem jest, że roszczenie windykacyjne przysługuje nieposiadającemu właścicielowi przeciwko posiadającemu niewłaścicielowi. Jest to, ogólnie biorąc, trafne określenie, jeżeli pamięta się, że art. 222 § 1 zawiera zastrzeżenie, z którego wynika, że roszczenie to nie przysługuje właścicielowi, jeżeli osoba, która jego rzeczą faktycznie włada, ma skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. W sytuacji takiej znajduje się np. dzierżawca, najemca lub użytkownik, którego prawo do posiadania zależnego wynika z ważnej umowy z właścicielem, czy leasingobiorca wobec instytucji finansującej. Dopóki stosunek ten trwa, dopóty wynikające z niego uprawnienie do posiadania rzeczy wyprzedza roszczenie windykacyjne właściciela tak, że podniesiony przez pozwanego w procesie windykacyjnym zarzut tamujący (hamujący, dylatoryjny), że przysługuje mu uprawnienie do posiadania rzeczy, może spowodować oddalenie powództwa.

Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na to, że w sprawie o wydanie właścicielowi rzeczy zachodzi niejednokrotnie konieczność rozstrzygnięcia kwestii wstępnej, jaką jest udowodnienie tytułu własności.

Przedmiotem roszczenia windykacyjnego jest rzecz w rozumieniu art. 45. Chodzi tu o konkretny przedmiot w całości lub w części, mający materialną wartość, a nie o zbiór praw, jakim jest np. przedsiębiorstwo czy gospodarstwo rolne.

Jak zmusić sąsiada do przesunięcia ogrodzeni?

Stąd też może Pan żądać na podstawie art. 222 § 1 wydania rzeczy od każdego, kto faktycznie nią włada, nie będąc do tego uprawnionym, zarówno od tego, kto włada rzeczą we własnym imieniu, jak i od tego, kto włada faktycznie rzeczą za kogo innego lub prawo swoje wywodzi od innej osoby. Tak więc w procesie o wydanie rzeczy legitymowany biernie jest każdy posiadacz jak też dzierżyciel. Roszczenie windykacyjne nie przysługuje natomiast współwłaścicielowi przeciwko innemu współwłaścicielowi tej samej rzeczy, każdy z nich bowiem ma własne prawo do rzeczy. Co innego natomiast jest wtedy, gdy współwłaściciele dokonali podziału nieruchomości quoad usum, jednakże w takim wypadku roszczenie współwłaściciela przeciwko współwłaścicielowi o wydanie mu części wspólnej nieruchomości będzie roszczeniem z umowy o podział do korzystania, a nie roszczeniem windykacyjnym z art. 222 § 1.

Właściciel może dochodzić wydania rzeczy przeciwko temu, kto rzecz dzierży i przez to uniemożliwia mu korzystanie z rzeczy.

Konieczne jest więc skierowanie do sąsiada wezwania do wydania rzeczy z powołaniem się na treść art. 222 pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego i obciążeniem sąsiada kosztami sadowymi w tym kosztami udziału radcy prawnego w sprawie.

W postępowaniu sądowym właściwym jest sąd rejonowy położenia rzeczy. Do pozwu należy załączyć tytuł prawny do nieruchomości (odpis księgi wieczystej) oraz mapę geodezyjną z zaznaczeniem granic sąsiada. Ponadto można posiłkować się materiałem zdjęciowym oraz zeznaniami świadków.